Abstract:
از مباحث مهم پیرامون قبرستان بقیع، استحباب یا عدم استحباب زیارت آن است. پس از اثبات استحباب زیارت، سخن از چگونگی زیارت به میان میآید. در این زمینه، بحث از دیدگاه علمای اهل سنت، موضوعی درخور دقت و توجه است. نگاهی به کتب علمای اهل سنت در این باب، حکایت از آن دارد که اهل سنت، بهتأسی از پیامبرخدا9 بر استحباب آن فتوا دادهاند. در این میان، برهان الدین بن فرحون از علمای مذهب مالکی در قرن هشتم، در کتاب خود با عنوان «ارشاد السالک الی افعال المناسک»، به تفصیل به زیارت قبرستان بقیع پرداخته و برای هر یک از بزرگان مدفون در بقیع، از جمله فاطمة زهرا3 (بنا بر آن که در آنجا مدفون باشد)، ائمه چهارگانه شیعیان: ، ابراهیم فرزند پیامبر، و دیگران، زیارتنامههایی را آورده است. در این مقاله، دیدگاه برخی از علمای اهل سنت و بهویژه دیدگاه ابن فرحون مورد بررسی قرار میگیرد.
One of the important issues about the Baqi Cemetery is the interest or non-interest of its pilgrimage by Muslims. After proving the interest in the pilgrimage to the Baqi Cemetery, there is also a discussion on how to go on its pilgrimage. Following a discussion of the Sunni scholars’ viewpoints, there is a matter worthy of attention. An overview of the books of Sunni scholars in this regard shows that they issued a fatwa on the desirability of the pilgrimage to the Baqi Cemetery following the Prophet (S). Meanwhile, in his book entitled “Irshad al-Salik ila Af’al al-Manasik”, Burhan al-Din ibn Farhun, one of the scholars of the Maliki religion in the 8th century, explained the visiting of the Baqi Cemetery in detail and provided Ziyaratnameh (shrine greeting) for each of the figures buried in there including Fatimah Zahra (assumed she was buried there), the four Shiite Imams, Ibrahim, the son of the Messenger of God (S), and the others. In this article, the views of some Sunni scholars, especially Ibn Farhun’s views, are examined.
Machine summary:
در این میان، برهان الدین بن فرحون از علمای مذهب مالکی در قرن هشتم، در کتاب خود با عنوان «ارشاد السالک الی افعال المناسک»، به تفصیل به زیارت قبرستان بقیع پرداخته و برای هر یک از بزرگان مدفون در بقیع، از جمله فاطمة زهرا3 (بنا بر آن که در آنجا مدفون باشد)، ائمه چهارگانه شیعیان: ، ابراهیم فرزند پیامبر، و دیگران، زیارتنامههایی را آورده است.
محمد بن یوسف الصالحی الشامی (م942ق)، در کتاب خود سبل الهدى والرشاد نوشته است: «و منها: أنه یستحبّ الخروج کلّ یوم إلى البقیع بعد السلام على رسول الله ـ صلى الله علیه ]وَ آلِهِ[ وسلم ـ خصوصا یوم الجمعة، فیقول إذا انتهى إلیه: السّلام علیکم دار قوم مؤمنین، وإنّا إن شاء الله بکم لاحقون، یرحم الله المستقدمین منکم والمستأخرین، اللهم اغفر لأهل بقیع الغرقد، اللهم لا تحرمنا أجرهم، ولا تفتنا بعدهم، واغفر لنا ولهم.
اولین آنها: سزاوار است زائر به سوی بقیع برود برای زیارت مدفونین در آن به ویژه در روز جمعه، بعد از سلام بر پیامبرپیامبرصلیاللهعلیهوآله پس هنگامی که به بقیع رسید بگوید: «السلام علیکم أهل دار قوم مؤمنین، و یرحم الله المستقدمین منا و المستأخرین، و إنا إن شاء الله بکم لاحقون، اللهم اغفر لأهل بقیع الغرقد و من یلیهم من المؤمنین و المؤمنات و المسلمین المسلمات، اللهم أنّس وحشتهم و ارحم وحدتهم و سدد خلل أعمالهم و انفعهم بجوار نبیک 9 و ابعثهم مع الآمنین الذین لا خوف علیهم و لا هم یحزنون، و صل على النبی و آله و أصحابه و أزواجه و التابعین لهم بإحسان إلى یوم الدین».