Abstract:
با توجه به پیشینه عظیم تاریخی، نقش سیره عقلاء از موضوعات مهمی است که از دیر باز محل بحث و اختلاف نظر بین
صولیان و فقیهان است بحث در خصوص سیره و عرف عقلاء در استباط احکام شرعی و ماهیت آنها از جمله مباحث مهمی
ست که در این نوشتار مورد بحث و بررسی قرار گرفته و با بررسی تطبیقی دیدگاههای اندیشمندان اسلامی از دورههای فقه و
صول استدلالهای هرگروه به طور دقیق و علمی در بوته نقد و بررسی قرار گرفته است و در آخر هر بحث و به جمع بندی هر
بحث به جمع بندی نهائی از مباحث پیشین پرداخته شده است. بحث از سیره عقلا در استنباط احکام شرعی ازجمله مواردی
ست که مربوط به همه ادیان میباشد و به همین خاطر در بسیاری از مواقع مورد هجمههایی از طرف معاندین با اسلام و
مذاهب دیگر قرار میگیرد و همین موضوع لازم مینماید که در خصوص شرایط و عوامل خاص سیره عقلاء و همچنین فلسفه
ین حکم از سوی اسلام و مذاهب دیگر مورد تحقیق و بررسی مجددی صورت گیرد. در این تحقیق در خصوص بررسی ماهیت
صولی سیره عقلاء ازمنظر اصول و حقوق شرع تحلیل فلسفه و علل تشریح سیره عقلاء در احکام شرعی وعقلی به بحث های
مفصل پرداخته شده است و درآاخرمی توان به نتایجی مبنی بر اینکه سیره عقلاء در استنباط احکام شرعی از مسلمات مورد
پذیرش دین اسلام میباشد و با ملاک قرار دادن ماهیت شرعی آن بسیاری ازاختلاف نظرها را میشود سامان داد. بنابراین
سیره عقلاء در شرا بط خاص بد خاطر ارزش گذاری بیشمار به هویت انسان در احکام و شرع میباشد.
Machine summary:
(فیض، علیرضا، 1382، ویژگیهای اجتهاد و فقه پویا) 1- دلیل حجیت خبر واحد ازدیدگاه بناء عقلا: این امری مسلم و جای هیچ گونه تردیدی نیست که همه عقلا با همه اختلاف سلیقه ها و منش هایی که با هم دارند بنا و سیره عملی شان برپذیرش خبرکسی است که به سخنش وثوق و به صدقش اطمینان دارند و ازدروغگویی وی خود را امان می دانند و نیز برای انتقال ورساندن مقاصد خودبه افراد ثقه اعتماد می کنند این سیره عملی حتی دراوامرصادرشده ازپادشاهان وحاکمان امر نیزجریان دارد و سبب تحقق این سیره آن است که احتمالهای ضعیفی که درمقابل آن است درنظر ایشان کنار نهاده والغا می شود و به آن اعتنایی نمی کنند مثلاً احتمال اینکه راوی ثقه عمداً دروغ گفته باشد یا خطا و اشتباه ویا غفلت کرده باشدموردتوجه ایشان نیست وبه آن وقعی نمی نهندو(مظفر،محمدرضا،اصول فقه) این سیره درهمه ادیان و مذاهب وجوددارد زندگی مردم براین سیره استوار است وحیات انسان را این سیره نظام می بخشد اگر این سیره نبود نظم اجتماعی برهم می خورد و آشفتگی برآن چیره می شدزیرا اخبارمتعارف آنچه به لحاظ سند ومتن علم قطعی ببارآورد بسی اندک است خصوص مسلمانان نیزازدیر زمان تا کنون مانند دیگر مردمان دراستفاده احکام شرعی چنین سیره ای داشته ودارند روش و منش آنان دراین مسئله بادیگران یکی است.