Abstract:
این پژوهش درصدد است تا توصیفی عمیق از اوجگیری و افول بازرگانی عکا طی سالهای 587ق./1191م. تا 690ق./1291م. ارائه دهد و زمینهها و علل پدید آمدن این شرایط را تبیین نماید. عکا در طول تاریخ خود پایگاهی ارزشمند برای تجارت در شرقِ مدیترانه بوده است. پس از فتح بهدست مسلمانان و در دورههای اموی و عباسی یکی از پایگاههایِ نیروی دریایی مسلمانان به حساب میآمد. با به قدرت رسیدن طولونیان، راه پیشرفتش هموار گردید؛ بهطوری که در عصر فاطمیان، توانست بار دیگر نقش بازرگانی خود را بازیابد. در دورۀ حاکمیت صلیبیان، وارد عصر نوینی شد و توانست رقیب قدیمی خویش صور را پشت سر بگذارد. این پژوهش مدعی است که عکا طی این سده ابتدا به مقام پیشتازی در میان بنادر شام رسیده و حتی مرکز فرماندهی بازرگانی صلیبیان بوده، ولی با تغییر جهت یافتن مسیرهای تجاری اندک اندک راه افول را در پیش گرفته است. نتایج حاصله حاکی از آن است که عکا قبل از شروع این سده اوجگیری خود را آغاز نمود و توانست با آغاز این سده به عنوان مهمترین بندرِ تجاریِ شرقِ مدیترانه مطرح شود، اما در نهایت با حملۀ مغولان به شام و انحرافِ مسیرهایِ بازرگانی، به سمت افول حرکت کرد.
The present research seeks to provide a description of the rise and fall of the Acre’s trade between 1191 AD and 1291 AD. Throughout its tumultuous history, this city became a valuable base for the trade of the eastern Mediterranean civilizations. By the Muslim conquest, Acre was considered as the naval base under the Umayyads and Abbasids. With the rise of the Tulunids, the path to Acre’s progress was levelled, so that during the Fatimid period, Acre was able to regain its commercial role. During the Crusades, Acre appeared successful, and even turned the Tyre down, replaced it with four commercial networks. In this descriptive-analytical study, we seek to examine the commercial position of the port of Acre during the Crusades and to seek historical evidences of its flourishing and declining causes. The results show that the port of Acre was able to gain a significant foothold on the eastern shores of the Mediterranean at the beginning of this century, but with the Mongol invasion of the Levant and the change of trade routes, the Acre port declined.
Machine summary:
به علاوه پس از تصرف به دست صلیبیان ، به واسطۀ موقعیت جغرافیایی ممتازی که داشت توانست به یکی از مهم ترین بنادر مملکت لاتینی قدس مبدل گردد ( :٢٠١٦ ,Stern ٥٢١)؛ این دوره نخستین دورة استیلای صلیبیان بر عکا به شمار میآید ( :١٩٩٨ ,Jacoby .
لنگرگاه عکا در این سال ها همانند عصر فاطمی امن و مستحکم بود (ادریسی، ١٤٠٩: ٣٦٥/١؛ ٥ :١٨٩٦ ,Jacques de Vitry)، اگرچه نمیتوانست پذیـرای کشتیهای بزرگ باشد ولی در مقایسه با دیگر بنادر همجوار خود وضعیت بهتری داشت (٢٢٦ :٢٠٠٣ ,Constable ;٣٥٥ :١٩٥١ ,Runciman).
عکا با اهمیتی که داشت از همان روزهای نخست جنگ های صلیبی مورد توجه خاص دولت -شهرهای ایتالیایی از جمله جنوا، پیزا و ونیز قرار گرفت ( :١٩٩٩ ,Phillips ١١٦) بازرگانان این شهرها اشتیاق فراوانی داشتند تا صاحب امتیازات و پایگاه هایی در عکا شوند، شاهان صلیبی نیز هنگاهی که شوق آن ها را دیدند، امتیازاتی در این بندر به پژوهشهای علوم تاریخی، سال ١٢، شمارة ١، بهار ١٣٩٩ /٥١ آنها اعطا نمودند (٢٢٧-٢٢٦ :٢٠٠٣ ,Constable).
نواحی نزدیک به عکا هم اغلب تولیدات خود را به این شهر پررونق میرساندند؛ اراضی اطراف دریاچۀ طبریه در تولید مواد غذایی سرآمد بودند (١١٦-١١٥ :١٩٩٩ ,Phillips)، شراب ناصره و خرما و پنبۀ طبریه و درة رود اردن نیز در سال های پایانی حاکمیت صلیبیان در اقتصاد بازرگانی عکا اهمیت یافت (١٠٧ :١٩٩٨ ,Jacoby).