Abstract:
جزایر حرارتی شهری یکی از معمول ترین پدیدههای اقلیمی شهری است که در آن بعضی از مناطق شهری به ویژه مراکز شهرها چند درجه از مناطق اطراف خود گرمتر میشوند. مطالعه این پدیده و بررسی ساز وکار آن برای برنامهریزیهای شهری اهمیت بسیار زیادی دارد. این تحقیق از نظر روش تحلیلی و از نظر هدف کاربردی بوده و با هدف بررسی تاثیر کاربریها بر روی حرارت شهر بیابانی یزد انجام شده است. برای تحلیل این رابطه از تصاویر سال 2005 و 2015 ماهواره Terra سنجنده Aster استفاده شده است. نتایج بررسیهای به عمل آمده نشان میدهد که گسترش فیزیکی شهر یزد در دورههای مختلف تاریخی، باعث پیشروی این شهر در سطوح نمکزار و ماسه زار حاشیهای شده به گونهای که نواحی ساختمانی و آسفالتی، افزایش و نواحی نمکزار و ماسهزار و زمینهای بایر حاشیه شهر کاهش یافته است. در نتیجه عمده جزایر حرارتی شهر یزد در نواحی حاشیهای و زمینهای بایر شکل گرفته است. در همین راستا همبستگی منفی بین دو متغیر پوشش گیاهی و دمای سطح زمین در طول دوره 10 ساله مشاهده میشود که نشانگر آن است که همزمان با کاهش فضای سبز بر وسعت جزایر گرمایی افزوده شده است.
Urban thermal islands are one of the most common urban climatic phenomena in which some urban areas, especially urban centers, are several degrees warmer than the surrounding areas. The study of this phenomenon and its mechanism of study is very important for urban planning. This research has been applied in terms of analytical method and in terms of purpose and has been done with the aim of investigating the effect of applications on the temperature of Yazd desert city. To illustrate this relationship, images from the 2005 and 2015 Terra satellites measuring the Aster were used. The results of the studies show that the physical expansion of the city of Yazd in different historical periods, has led to the advancement of this city in the marginal salt and sand surfaces, so that construction and asphalt areas, increase and areas Salt and sand and barren lands on the outskirts of the city have declined. As a result, most of the thermal islands of Yazd city have been formed in marginal areas and barren lands. In this regard, there is a negative correlation between the two variables of vegetation and land surface temperature during the 10-year period, which indicates that the size of the heat islands has increased as the green space decreases
Machine summary:
آگاهي از ميزان انرژي سطح و جزاير حرارتي شهر براي بعضي فرضيه ها و موضوعات علوم زمين (مانند اقليم شهري ، تغييرات محيطي جهاني و اثر متقابل محيط انسان ) و همچنين براي شيوه مديريت و برنامه ريزي بسيار مهم است ؛ از جمله پژوهش هاي انجام شده در اين زمينه در ايران و ساير نقاط جهان عبارت اند از: ونگ ٦ و همکاران (٢٠٠١) او به اين نتيجه رسيدند که ميزان دما رابطه مثبت با سطوح نفوذناپذير و رابطه منفي با پوشش گياهي دارد.
ساسان پور و همکاران (١٣٩٢) در جهت بررسي رابطه کاربري و پوشش اراضي و جزاير حرارتي شهر تهران ، از محاسبه شاخص هاي NDVI،NDWI ،UTFVI و مقايسه نقشه هاي حرارتي و نقشه هاي کاربري استفاده کرده و به اين نتيجه رسيده اند که ارتباط مستقيم بين وجود جزاير حرارتي و افزايش ساخت و ساز و توسعه مناطق باير و رابطه معکوس ميان NDVI و پوشش گياهي با دما و جزاير حرارتي وجود دارد.
در اين راستا ابتدا پس از آماده سازي تصاوير مربوط به شهر يزد در دو دوره زماني ٢٠٠٥ و ٢٠١٥ و بهره گيري از آمار دمايي ايستگاه هاي هواشناسي منطقه مورد نظر، اصلاحات به صورت هندسي و راديومتريکي بر روي تصاوير سنجنده استر انجام و در نهايت به آناليز تصاوير با استفاده از الگوريتم هاي پردازش تصوير و استخراج شاخص هاي مورد نظر از جمله NDVI و استخراج کاربري هاي مختلف اراضي و تهيه نقشه حرارتي سطح شهر يزد اقدام شد.