Abstract:
شهرهای کوچک و جایگاه آن در برنامهریزی کشورهای در حال توسعه، بخشی از استراتژیهای توسعه شهری را تشکیل میدهد. تجربیات جهانی در این زمینه بیانگر این واقعیت است که حل مسائل و مشکلات شهرهای بزرگ مستلزم حمایت جدی از مراکز شهری کوچک میباشد. هدف این پژوهش تحلیلی بر جایگاه شهرهای کوچک در نظام سلسله مراتب شهری استان کرمانشاه میباشد. روش مورد استفاده در این پژوهش کمی - تحقیقی میباشد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از مدل رتبه – اندازه و نوع تعدیل یافته آن، مدل لگاریتمی رتبه – اندازه، شاخص نخست شهری و شاخص چهارشهری استفاده شده است. نتایج به دست آمده از تحلیل و بررسی سلسله مراتب شهری در استان کرمانشاه در طول چند دوره سرشماری که مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت، بیانگر عدم تعادل و توازن در این استان است. نتایج تحقیق نشان میدهد که شهر سرپل ذهاب در طول چند دوره سرشماری از سال 1375 تا سال 1395 جزء شهرهای متوسط محسوب میشود. نتایج حاصل از بررسی سلسله مراتبی شهرهای کوچک نشان میدهد که در صورت تقویت این گونه شهرها میتوان از یک سو جلوی مهاجرتهای بیرویه به شهرهای کلان را گرفت و از سوی دیگر میتوان با توسعه این شهرها میتوان باعث پیشرفت نقاط روستایی شده و تعادل و توازن را در سطح منطقه ایجاد کرد.
Towns and their location in the planning of developing countries are part of urban development strategies. Global experiences in this area represent the fact that solving the problems of major cities requires serious support from small urban centers. The purpose of this analytical study is to determine the status of towns in the urban hierarchy system of Kermanshah province. The method used in this study is descriptive-analytic. To analyze the data, the rank-size model and its adjusted type as well as logarithmic Rank Model – Size were used. First, Urban Primacy Index and four urban indices were used. The results obtained from urban hierarchy analysis in Kermanshah province during several census periods have been analyzed and the analysis indicated the lack of balance in this province. The results of the study show that the city of Sarpole Zahab was a small town. During several periods from 1375 to 1395 it was considered as an average city. The results of the hierarchical survey of small towns show that cities with a smaller population have lower population stability and lower growth rates rather than the upstream cities. The causes of this instability can be the lack of resource allocation and adequate state budget institutions, inequality in the distribution of income and assets, lack of health facilities and so on. In the case of the strengthening of such cities, on the one hand, it is possible to prevent large migrations to major cities, and on the other hand, the development of these cities can help develop rural areas and create a balance in the region.
Machine summary:
تحلیلی بر جایگاه شهرهاي کوچک در نظام سلسله مراتب شهري استان کرمانشاه (نمونه موردي: شهر سرپل ذهاب) تاریخ دریافت مقاله: 02/10/89 تاریخ پذیرش نهایی مقاله06/31:/89 زهرا عزیزي(دانشجوي دکتري گروه جغرافیا و برنامهریزي شهري، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر ،ایران) مجید شمس (استاد تمام گروه جغرافیا و برنامه ریزي شهري، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران) چکیده شهرهاي کوچک و جایگاه آن در برنامهریزي کشورهاي در حال توسعه، بخشی از استراتژيهاي توسعه شهري را تشکیل می دهد.
/ = شاخص چهار شهري / = جمعیت شهر اول، = جمعیت شهر دوم، / = جمعیت شهر سوم، / = جمعیت شهر چهارم 4-6- متوسط رشد سالانه جمعیت متوسط رشد سالانه جمعیت با استفاده از رابطه 8 محاسبه شده است: (نتایج تفصیلی سرشماري عمومی نفوس و مسکن مرکز آمار ایران1395 ،: 81) 1- Urban Primacy Index -2 Four City Index / / =جمعیت انتهاي دوره / =جمعیت ابتداي دوره r = متوسط رشد سالانه جمعیت / = فاصله زمانی بین ابتدا و انتهاي دوره بر حسب سال 5- نتایج و بحث 1-5- بررسی نظام سلسله مراتب شهري در استان کرمانشاه از طریق توزیع لگاریتمی رتبه –اندازه طی دور ههاي سرشماري 1395 – 5731 با توجه به روش ارائه شده در بخش 4- 3 و رابطه 3 و جمعیت شهرهاي استان کرمانشاه در سالهاي 5731 تا 5931، لگاریتم رتبه – اندازه شهرهاي استان کرمانشاه در جداول مربوط به هر سال آورده شده است.