Abstract:
تبیین موضوع: مهاجرت معکوس یا مهاجرت بازگشتی از شهر به روستا پدیده مطلوبی است که به خاطر پیامدهای مطلوب اجتماعی- اقتصادی و مکانی- فضایی آن؛ در دهه اخیر اهمیت زیادی برای برنامهریزان یافته است. هدف تحقیق حاضر ارزیابی وضعیت مهاجرت معکوس در روستاهای پیرامون شهر زاهدان و محرکهای آن است. روش: مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی میباشد. برای گرداوری داده ها از روش میدانی با ابزار پرسشنامه کارشناسان استفاده شد. جامعه نمونه شامل دهیاران، معتمدین و روسای شورای روستاهاست. برای ارزیابی وضعیت مهاجرت معکوس از مدل تجزیه و تحلیل نسبت (MOORA) و برای تحلیل محرکها نیز از مدل رگرسیون و همبستگی استفاده شد. یافتهها: یافتههای حاصل از مقایسه نسبی روستاهای پیرامون شهر زاهدان از نظر وضعیت مهاجرت معکوس نشان میدهد روستای منزلاب، چانعلی، خیراباد پایین به ترتیب بهترین وضعیت را داشتهاند. نتیجه مدل رگرسیون نشان داد 6 مولفه 62 درصد از تغییرات مهاجرت معکوس را پیشبینی میکنند. براساس نتایج آزمون رگرسیون، عوامل نهادی، اقتصادی و انسانی محرک های اصلی مهاجرت معکوس هستند. نتایج: مهاجرت معکوس به روستاهای پیرامون زاهدان با نرخ متفاوتی در حال وقوع بوده و تداوم و تقویت این روند مستلزم برنامهریزی مطلوب برای ارتقای کیفیت نهادی، کارایی مسئولین و تامین زیرساخت های اساسی روستاهای مذکور میباشد.
Objective: return migration is a desirable phenomenon that has been of great importance to planners in recent decades, due to its favorable socio-economic and spatial-spatial consequences. The purpose of this study is evaluate the status of return migration in rural areas around Zahedan. Methods: The present paper is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method. For data gathering, field method was used by expert’s questionnaire. The sample community includes trustees, and village councilors. Return migration status evaluate by MOORA, regression and correlation model. Results: The results of the relative comparison of the villages around Zahedan in terms of return migration show that the village of Manzalab, Chanali, Khirabad low respectively. They had the best reverse immigration situation. The result of regression model showed that 6 components predict 62% of reverse migration changes. According to the results of the regression, the institutional and then economic and human factors are the main drivers of migration. indicators such as preparation, implementation, deprivation and employment plans by rural authorities, relative value of rural consumer inputs, quality of virtual communications. And ease of access to information, efficiency of local authorities in attracting public funding and development of rural infrastructure, and cost-benefit had the highest Beta coefficient. Conclusion: Reverse migration to villages around Zahedan is happening at a different rate and the continuation and reinforcement of this process requires good planning to improve the institutional quality, efficiency of the authorities and to provide the basic infrastructure of the villages.
Machine summary:
تحليل جغرافيايي محرک هاي مهاجرت بازگشتي در روستاهاي پيرامون شهر زاهدان a و١ ابوذر پايدار a استاديار جغرافيا و برنامه ريزي روستايي، دانشگاه سيستان و بلوچستان ، زاهدان ، ايران چکيده تبيين موضوع : مهاجرت معکوس يا مهاجرت بازگشتي از شهر به روستا پديده مطلوبي است که به خاطر پيامدهاي مطلوب اجتماعي- اقتصادي و مکاني- فضايي آن ؛ در دهه اخير اهميت زيادي براي برنامه ريزان يافته است .
براساس نتايج آزمون رگرسيون ، عوامل نهادي و سپس اقتصادي و انساني محرکهاي اصلي مهاجرت معکوس هستند زيرا شاخص هايي چون تهيه و اجراي طرح هاي کالبدي، محروميت زدايي و اشتغالزايي توسط مسئولين روستا، ارزاني نسبي نهاده هاي مصرفي در روستا، کيفيت ارتباطات مجازي و سهولت دسترسي به اطلاعات ، کارايي مسئولين محلي در جذب بودجه عمومي و توسعه زيرساختهاي روستا، هزينه - فايده شغلي، و نوع ادراک و نگرش و انديشه اهالي در مورد زندگي در روستا به ترتيب بيشترين ضريب Beta را داشته و در واقع بيشترين تاثير را بر وقوع مهاجرت معکوس در روستاهاي پيرامون شهر زاهدان دارند.
مطيعي لنگرودي و همکاران (١٣٩٠) در تحقيق خود با عنوان تاثير بازگشت مهاجران به روستاها در بهبود معيشت ساکنان نشان داد مهاجرت موقت نيروي جوان روستايي مهمترين راهبرد براي اداره زندگي بوده و پــــس از کســــب مهـارت و بازگشـت روستا، تفاوت چشمگيري در سرمايه انسـاني، مـالي ، و اجتماعي افراد رخ داده است .
براي آزمون فرضيه از مدل رياضي مورا استفاده شد که يافته هاي آن چنين است : * هدف ارزيابي: رتبه بندي روستاهاي مورد مطالعه براساس ميزان تاثيرپذيري تحولات اجتماعي و اقتصادي انها از شهر زاهدان با تاکيد بر مهاجرت معکوس .