Abstract:
سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران مجموعه‌ای از راهبردها کلان نظام برای تحقق آرمان‌ها و حاوی اصولی است که آرمان‌های آینده را به مفاهیم اجرایی نزدیک می‌کند، لذا ارزیابی نتایج و تاثیرات این سیاست‌ها بر ارکان نظام برنامه‌ای کشور با رویکردی آینده محور، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. لذا مقاله حاضر به دنبال ارائه یک چارچوب یکپارچه ارزیابی آینده- محور سیاست‌های کلی نظام ابلاغی مقام معظم رهبری است. در مرحله اول با رویکرد اکتشافی- تطبیقی و با بررسی ادبیات پژوهشی در حوزه ارزیابی آینده‌نگاری راهبردی و مدیریت پروژه، مهمترین مولفه‌های چارچوب ارزیابی آینده‌محور شناسایی و به سه مرحله پیش ارزیابی، ارزیابی اصلی و پسا ارزیابی طبقه بندی شدند. سپس با استفاده از روش دلفی و مراجعه به نخبگان و کسب نظر آنها در طی سه دور دلفی اعتبار‌سنجی و چارچوب نهایی تحقیق طراحی شد. جمع آوری داده با استفاده از روش پیمایش انجام شده است و جامعه آماری پژوهش متخصصان و خبرگان حوزه سیاستگذاری، آینده پژوهی بودهاند. بر اساس یافته‌های تحقیق، چارچوب ارزیابی آینده‌محور در 9 مرحله شناسایی شده و 29 مولفه موثر بر ارزیابی آینده‌محور سیاست‌های ابلاغی با مقدار ضریب توافق کندال 804/0 بین صاحب‌نظران اجماع و توافق حاصل شد. همچنین بررسی نظرات خبرگان درباره عوامل موثر بر چارچوب ارزیابی با آزمون فریدمن، نشان می‌دهد که مرحله پسا ارزیابی با میانگین 3. 54، مرحله ارزیابی اصلی با میانگین 3. 26 و مرحله پیش ارزیابی با میانگین رتبه 3. 16 بـه ترتیــب بااهمیت‌ترین مراحل چارچوب ارزیابی آینده محور هستند. در پایان بر اساس یافته‌های پژوهش، توصیه‌های سیاستی ارائه‌شده است
The macro policies of the Islamic Republic of Iran are a coherent set of macro-system orientations and strategies for realizing the goals and objectives of the constitution, and contains principles that bring future aspirations closer to executive concepts. Therefore, the evaluation of the results and impacts of these policies on the country's program system with a Future-oriented approach is vital and through the implementation of future-oriented evaluation, it is possible to further develop these policies and increase their effectiveness. The present article seeks to provide an integrated framework for future-oriented evaluation of the macro policy of the Supreme Leader's communiqué with the project management approach and, by examining the research literature in the field of strategic forecasting and project management assessment, using the Delphi method as a tool for future studying and ranking Dimensions and components of strategic forecasting evaluatio
Machine summary:
چارچوب يکپارچه ارزيابي آينده محور سياست هاي کلي نظام ابلاغي مقام معظم رهبري مدظله العالي با رويکرد مديريت پروژه نويسندگان : مهدي نيکويه ١، صفر فضلي ٢، فرهاد درويشي سه تلاني ٣، عين الله کشاورز ترک ٤ تاريخ دريافت : ٩٧/٦/١٠ تاريخ پذيرش نهايي : ٩٧/١١/١٥ فصلنامه مطالعات راهبردي بسيج ، سال بيست ودوم ، شماره ٨٢، بهار١٣٩٨ چکيده سياست هاي کلي نظام جمهوري اسلامي ايران مجموعه اي هماهنگ از جهت گيري ها و راهبردها کلان نظام براي تحقق آرمان ها و اهداف قانون اساسي و حاوي اصولي است که آرمان هاي آينده را به مفاهيم اجرايي نزديک مي کند، لذا ارزيابي نتايج و تأثيرات اين سياست ها بر ارکان نظام برنامه اي کشور با رويکردي آينده محور، از اهميت ويژه اي برخوردار است و از طريق پياده سازي ارزيابي آينده محور مي توان به توسعه بيشتر اين سياست ها و افزايش اثربخشي آن ها دست يافت .
درحالي که يک نياز کلي براي چارچوبي که بتواند به صورت گام به گام مراحل ارزيابي پروژه هاي آينده نگاري راهبردي را نشان دهد وجود دارد و اين نياز به طراحي چارچوب ارزيابي آينده محور براي سياست هاي ابلاغي کلي نظام از طريق رهبري با توجه به ويژگي هاي اين سياست ها بيش ازپيش خودنمايي مي کند چراکه اين سياست ها با توجه به تعريف ويژگي هاي پروژه هاي آينده نگاري راهبردي داراي خصيصه هاي " آينده محور بودن ، بلندمدت ، مشارکت محور، ايجاد هماهنگي ، اقدام محور، مبناي عقلاني ارزشي و حمايت از فرآيند تصميم گيري و سياست گذاري " (کشاورز ترک و نيکويه ، ١٣٩٥؛ شيرواني و همکاران ،، ١٣٩٦، ص ١٨-٢١) هستند و در اصل به عنوان يک پروژه آينده نگاري راهبردي که راهبردهاي بلندمدت آينده محور را ارائه مي دهد تعريف مي شوند.
(
, 
, 
)
