Abstract:
دو واژه سبّ و لعن از واژگانىاند که مرز روشنى براى آنها تعریف نشده است. شمارى از اهل نظر هرگونه لعنى را سبّ دانسته و با توجه به نهى قرآن از آن، هرگونه لعنى را ناروا شمردهاند. در این مقال، از معناى لعن و سبّ در لغت و تفاوت آن دو در قرآن، سخن به میان آمده است و به مرزبندى مفهومى آن دو پرداخته شده است و با توجه به تکرار لعن در قرآن که گناهکاران زیادى را در بر مىگیرد، موارد آن احصاء شده و لعن کنندگان، لعن شوندگان و موارد لعن و علت آن مشخص شدهاند و فسق، ملاک آن شناخته شده است. زیرا در بسیارى از موارد، لعن شدگان به جهت فسقشان لعن شدهاند. در عین حال این نکته بیان شده است که با توجه به جواز لعن در لعان، مرتکب کبیره را مىتوان لعن کرد و لعن کسى همیشه مساوى با کفر وى نیست، گر چه برخى لعن یزید را به جهت کفرش مىدانند. به این نکته نیز توجه داده شده که انسان نباید به لعن عادت کند، بلکه لازم است مسلمانان از لعن یکدیگر خوددارى کرده و باعث نزاع و درگیرى نشوند، آن گونه که امام على توصیه مىفرمود.
Machine summary:
در عين حال اين نكته بيان شده است كه با توجه به جواز لعن در لعان، مرتكب كبيره را ميتوان لعن كرد و لعن كسي هميشه مساوي با كفر وي نيست، گر چه برخي لعن يزيد را به جهت كفرش ميدانند.
به اين نكته نيز توجه داده شده كه انسان نبايد به لعن عادت كند، بلكه لازم است مسلمانان از لعن يكديگر خودداري كرده و باعث نزاع و درگيري نشوند، آن گونه كه امام علي توصيه ميفرمود.
چه بسيار خونهايي كه به اين بهانه و اتهام ريخته شده است و كسان زيادي به اتهام سب ديگران مورد اذيت و آزار قرار گرفتهاند و جمعي براي عدم لعن افراد بازخواست شدهاند.
3. لعن خدا در آخرت عقوبت افراد و در دنيا انقطاع رحمت و توفيق آنان است و به كساني كه گرفتار عذاب الهي شده و مسخ گرديدند، لعين گويند.
سب در قرآن و سنت در قرآن يك آيه درباره سبّ آمده و در آن مسلمانان را از سبّ و ناسزاگوئي نهي كرده است: «وَلاَ تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَيَسُبّوا اللّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذَلِكَ زَينَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَي رَبِّهِم مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ.
روشن است چنانچه لعن اقوامي مانند يهود و افراد ديگري كه در آيات و روايات مورد لعن واقع شدهاند، باعث عكسالعمل شود، به ملاكي كه در آيه آمده، بايد از اين كار دست برداشت.
اگر به كاربرد واژه فسق در قرآن توجه شود، روشن ميشود اين واژه درباره اقوام و كساني به كار رفته است كه مورد لعن الهي قرار گرفتهاند: 1.