Abstract:
حوزة نشر رمان همواره با تغییرات ناشی از تحولات اجتماعی همراه بوده است. مقالة حاضر در پی تحلیل تغییرات بازار نشر رمان بر مبنای تغییرات در ساختارهای سیاسی و اجتماعی اواسط دهة 1370 است. بازة زمانی مدنظر سالهای 1376 و 1377 شمسی، همزمان با روی کارآمدن دولت اصلاحات است. با توجه به ماهیت میانرشتهای این پژوهش، از دو چارچوب نظری «نظامهای چندگانه» ایوِن-زُهَر و «ساختمندی» گیدنز استفاده شده است. برای بررسی تغییرات حوزة نشر رمان در دو بعد تألیف و ترجمه از تحلیل شبکه استفاده شده است. همچنین برای درک عوامل ساختاری و عاملیتی مؤثر بر تغییرات نشر رمان در این دوره با استفاده از مصاحبههای نیمهساختاریافته با ناشران، سعی شده است تغییرات این دوره بررسی شود. نتایج پژوهش نشان میدهد که ساختار نشر رمان در این دو سال، دچار تغییرات کمّی و کیفی زیادی شده است که در این میان تأثیر ساختاری سیاسی و بهتبع آن وضعیت در حوزة اجتماعی باعث تقویت یا محدودسازی قدرت کنشگری ناشران و مؤلفان/مترجمان شده است.
Abstract
Novel publishing in Iran has always been accompanied by fluctuations arising from socio-political transformations. The present paper seeks to study Iran’s novel publishing market through the lens of socio-political shifts in Iran before the end of the second millennium. The period studied includes 1997 to 1998, when the reformist administration gained victory after the presidential election of 1997. Given the interdisciplinary nature of this research, two theoretical frameworks have been adopted: Even-Zohar’s polysystem theory and Giddens’ theory of structuration. Moreover, Social Network Analysis was used to study the changes in the field of translated novel and domestic novel publishing. Furthermore, in order to understand the structural and causal factors affecting changes in the publication of the novel during this period, semi-structured interviews with publishers were conducted to investigate the structural transformations from agents’ viewpoints. The results of the study show that the structure of the novel has undergone a number of qualitative and quantitative changes over the two years under review, in which the structural and political impact of the situation has strengthened or restricted the active agency of publishers and authors / translators.
Machine summary:
نتـايج پـژوهش نشـان ميدهـد کـه سـاختار نشـر رمـان در ايـن دو سـال ، دچـار تغييـرات کمّـي و کيفـي زيـادي شـده اسـت کـه در ايـن ميـان تـأثير ســاختاري سياســي و بــه تبـع آن وضــعيت در حـوزة اجتمــاعي باعـث تقويــت يــا محدودسازي قدرت کنشگري ناشران و مؤلفان /مترجمان شده است .
در اين راستا و نظر بـه اهميـت عوامـل اجتمـاعي در تعاملـات بـازار نشـر، در ايـن مقالـه سـعي خـواهيم کـرد بـا نگـاهي شـبکه اي، حـوزة نشـر رمـان در سـال هاي ١٣٧٦ و ١٣٧٧ را در ارتبــاط بــا نظــام سياســي و اجتمــاعي بررســي کنــيم .
شبکۀ نشر رمان ترجمه شده در سال ١٣٧٦ همــان طور کــه در شــکل ٦ مــي بينيم تعــداد گره هــاي شــبکۀ ترجمــه در ســال ١٣٧٦ از تعداد گره هاي شـبکۀ تـأليف در همـان سـال بسـيار بيشـتر اسـت و ايـن بـدان معناسـت کـه اختلـاف آمـاري بـين آثـار تـأليفي و آثـار ترجمـه شـده در حـوزة رمـان در ايـن سـال بسـيار محسوس اسـت .
شاخص هاي شبکۀ نشر ترجمۀ رمان در سال هاي ١٣٧٦ و ١٣٧٧ (رجوع شود به تصویرصفحه) بررسـي شـاخص هاي مربـوط بـه شـبکۀ نشـر رمـان ترجمـه شـده نشـان مي دهـد تعـداد پيونــدهاي شــبکه از ١١٩ پيونــد در ســال ١٣٧٦ بــه ١٨٨ پيونــد در ســال ١٣٧٧ افــزايش يافته اسـت .
٤. بـا توجـه بـه آمـار به دسـت آمـده ، تغييـرات سـاختاري بـر شـبکۀ نشـر رمـان تــأليفي بيشتر از شبکۀ نشر رمان ترجمه تـأثير گذاشـته اسـت ، امـري کـه ناشـي از عـدم وجـود نظـم و ثبات در اين حوزه است .