Abstract:
دیپلماسی عمومی با راهبرد همزیستی مسالمتآمیز در اسلام دارای پیشینهای طولانی است و تاریخچه کاربرد آن به دوران زمامداری پیامبر (ص) بازمیگردد. درواقع، پیامبر اسلام (ص) در کنار استفاده از دیپلماسی در چارچوب سنتی و مرسوم آن، از دیپلماسی عمومی برای برقراری ارتباط با ملتها و انجام رسالت جهانی خود استفاده کرده است. اما در این میان، یکی از جنبههای بسیار مهم زندگی پیامبر (ص) حیات دیپلماسی عمومی پیامبر (ص) است؛ یعنی شیوههای ارتباطی و دیپلماسی که به کار بستن آنها از سوی پیامبر (ص) موجب شد تا دین اسلام و آموزههای آن، ابتدا در میان ساکنان عرب نواحی مرکزی شبهجزیره عربستان و سپس در قسمت پهناوری از جهان انتشار یابد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش اساسی است که در راهبرد همزیستی مسالمتآمیز درونمرزی و فرامرزی در دیپلماسی چندضلعی عمومی پیامبر اسلام (ص) از چه روشهایی استفادهشده است؟. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی میباشد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که دیپلماسی عمومی پیامبر اسلام با راهبرد همزیستی مسالمتآمیز با بهرهگیری از در سه سطح توانسته ایفای نقش کند و از رهگذر این تعامل همافزا بر سیاست همزیستی مسالمتآمیز درونمرزی و برونمرزی تأثیرگذار باشد. پیامبر (ص) با داشتن ویژگیهایی همانند گشودگی، همدلی، حمایتگری، مثبتگرایی و مساواتطلبی، شیوهای ستودنی از ارتباطات و دیپلماسی عمومی را بهوسیله دعوت خصوصی و عمومی؛ روش مسالمتآمیز سیاسی؛ پیمانهای مختلف با قبایل درونمرزی و همسایگان مرزی به منصه ظهور رساند.
Public diplomacy with a peaceful coexistence strategy in Islam has a long history and its history dates back to the reign of the Prophet (PBUH). In fact, the Prophet of Islam (PBUH), in addition to using diplomacy in its traditional and conventional framework, has used public diplomacy to communicate with nations and fulfill his global mission. But in the meantime, one of the most important aspects of the life of the Prophet (PBUH) is the life of the general diplomacy of the Prophet (PBUH); Among the Arab inhabitants of the central regions of the Arabian Peninsula and then spread over a large part of the world. This research seeks to answer the basic question of what methods have been used in the strategy of peaceful coexistence of introversion and transnationalism in the general multilateral diplomacy of the Prophet of Islam (PBUH). The research method is descriptive-analytical. The research findings show that the general diplomacy of the Prophet of Islam with the strategy of peaceful coexistence has been able to play a role by using it at three levels and through this interaction has increasingly influenced the policy of peaceful coexistence inside and outside the country. With characteristics such as openness, empathy, support, positivism and equality, the Prophet (pbuh) displayed praiseworthy methods of communication and public diplomacy through private and public invitation; peaceful political methods; various treaties with internal tribes and border neighbors.
Machine summary:
مهم تـرين هـدف راهبـرد همزيسـتي مسـالمت آميـز بـا ديپلماسـي عمومي پيامبر (ص ) از زمان آغاز رسالت ، دعوت ملت ها، اقـوام و قبايـل ديگـر بـه اسـلام و توسعه قلمرو نفوذ اسلام در بين ملت ها و جوامع مختلف بود.
بدين منظـور، پيـامبر (ص ) در کنار اسـتفاده از ديپلماسـي سـنتي، از ديپلماسـي عمـومي و روش هـاي متنـوع آن (سياسـي، فرهنگي ـ تبليغاتي، اقتصادي و بشردوستانه ) بهره گرفته و بدين وسيله موفق گرديد با مردم و افکار عمومي ارتباط برقرار کند و ضمن دعوت آن ها به اسلام و گسـترش صـلح و دوسـتي ميان اقوام و ملت هاي مختلف ، زمينـه هـاي گسـترش و تحکـيم تمـدن اسـلامي را در بخـش اعظم دنياي آن زمان فراهم سازد.
ازايـن رو بررسي منابع تاريخي، بيانگر اين نکته مهـم اسـت کـه پيـامبر (ص ) درنتيجـه تـوان مخاطـب شناسي و جامعه شناسي بسيار دقيقي که داشتند، از ابزارها، نهادها و شيوه فرهنگي - ارتبـاطي متفاوت و متعدد براي نشر دعوت اسلامي بهره گرفتند که مهم ترين آن ها عبارت اند از: ١- کتاب (قرآن ) معجزه پيامبر (ص ) (کتاب ) خواندني و ارتباطي است .
به طورکلي بـا توجـه بـه تحولات جديد در عرصه بين الملل و اهميت يافتن ديپلماسـي عمـومي در عرصـه ارتباطـات جهاني و موفقيت هايي که کشورهاي غربي در دستيابي به اهداف و منافع خود بـا اسـتفاده از اين شيوه کسب کرده اند، شايسته است که کشورهاي اسلامي و به ويـژه جمهـوري اسـلامي ايران نيز با توجه به پيشينه ديپلماسي عمومي در اسلام از اين شيوه در سياست خارجي خـود استفاده کرده تلاش کنند تا با ملت ها، نخبگان ، گروه ها و سازمان هاي غيردولتي اثرگذار در ساير کشورها ارتباط برقرار کنند و بدين وسيله زمينه را براي گسترش اهداف و منافع جهـان اسلام و تغيير نگرش در رفتار ديگر حکومت ها را فراهم کنند.