Abstract:
«زندگی منتظرانه»، به سبکی از زندگی گفته میشود که طی آن، شخص مومن، اعمال و رفتار خود را بر مدار جلب رضایت امام عصرf قرار میدهد. «منتظر» سعی میکند با اصلاح معایب و برطرف کردن نواقص، خود را جزو خدمتگزاران ایشان قرار دهد. برای رسیدن به این مهم، توصیههای فراوانی از جانب ایمه معصومb صادر گردیده است. به عبارت دیگر، بهترین تحقق این مهم، انتخاب مسیری است که از کلام اهلبیت عصمت و طهارت (که سیاست گزار اصلی رسیدن به سعادت هستند) تعیین شده است. یکی از آن توصیهها کثرت خواندن دعایی به نام «دعای عهد»، با مضامین منتظرانه است. این دعا خدا شناسی، امام شناسی، طلبیدن برخی اوصاف و در انتها تبیین برخی از برنامههای حکومت حضرت و پاسخ به برخی شبهات را دربر میگیرد. این نوشتار با بررسی برخی از عبارتهای این دعا، با روش تحلیل و توصیف، محورهای بایستههای رفتاری منتظران را تبیین و دست آخر برای زندگانی منتظران، با اتکا بر این دعای شریف سیری شفاف و هدفمند استخراج میکند.
Machine summary:
1 با توجه به سیاق آیات قبل و بعد، روشن شد که اوّلین مصداق صادقان و قدر متیقّن آن، پیامبر اکرم است؛ چون آیات قبل از آیه صادقین، در مورد تخلّف از دستورهای پیامبر و آیات بعد در مورد پاداشِ همراهی با پیامبر است؛ سایر مصادیق صادقین نیز باید هم سنخ پیامبر باشند؛ زیرا سنت خداى تعالى در كلامش بر این منوال است که به دلیل تعظیم و اکرام پیامبر، ایشان و مؤمنان را در یک لفظ جمع نمیکند؛ چنانكه مىفرماید: آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَ الْمُؤْمِنُونَ 2 و یا مىفرماید: يَوْمَ لا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ 3 چهارم.
4. «صادقان» افراد خاصی هستند که اگر الف و لام آن «الف و لام عهد» باشد؛ باید آنان نزد مخاطبان قرآن، شناخته شده باشند و اسامی آنان، در روایات آمده باشد و اگر الف و لام عهد نباشد و مسلمانان آنها را نمیشناختهاند؛ بر پیامبر اکرم واجب بوده، آنها را معرفی کند تا از مدّعیان، تمیز داده شوند و تکلیف به پیروی از آنان، معنا پیدا کند؛ زیرا «مکلَّفٌ به»، باید معیّن باشد؛ والّا تکلیف ساقط میشود و از طرفی، چون امر به تبعیت آنان، مطلق است، بر عصمت دلالت میکند و عصمت، اقتضای نصّ دارد و مخالفان ما کسانی را که مصداق آیه برمیشمارند، معصوم نمیدانند و به نصّ قائل نیستند.