Abstract:
مرور زمان در امور کیفری، از جمله قواعد آمره میباشد و اعمال آن موجب میگردد که دعوای کیفری سقوط پیدا کند.
قانونگذار در قانون مجازات اسلمی مصوب ١٣٩٢ چهار نوع مرور زمان را مختص جرایم تعزیری مورد پذیرش قرار داده که یکی
از آنها مرور زمان شکایت است. در این مقاله با اتخاذ رویکرد کتابخانهای و توصیفی-تحلیلی به بررسی مرور زمان شکایت در
نظام کیفری ایران پرداخته شد. نتایج بررسیها نشان داد که پس از فراز و نشیبهای بسیار، قانونگذار در ماده ١٩٩ ق. م. ا.
مصوب ١٣٩٢ در کنار سایر انواع آن) تعقیب، صدرو حکم، اجرای مجازات (به رسمیت شناخته اشت. این نوع مرور زمان که در
جرایم تعزیزی قابل گذشت جریان مییابد، به معنای آن است که اگر متضرر از جرم در مهلت یکسال از تاریخ اطلع از وقوع
جرم علیه متهم شکایت ننماید و دلیلی بر صرف نظر کردن وی از طرح شکایت نباشد، آن جرم مشمول مرور زمان می
گردد. بااین حال درانتهای ماده مذکور استثنائاتی راجع به این قسم از مرور زمان مطرح شده است که در این مقاله به آن
پرداخته شد.
Machine summary:
اين نوع مرور زمان که در جرايم تعزيزي قابل گذشت جريان مي يابد، به معناي آن است که اگر متضرر از جرم در مهلت يکسال از تاريخ اطلاع از وقوع جرم عليه متهم شکايت ننمايد و دليلي بر صرف نظر کردن وي از طرح شکايت نباشد، آن جرم مشمول مرور زمان مي گردد.
يا گفته شده مرور زمان در حقوق کيفري يعني سپري شدن مدتي که پس از آن تعقيب يا محاکمه و اجراي حکم قطعي امکان پذير نيست ، مبدأ محاسبه اين مدت حسب مورد تاريخ وقوع جرم ، اطلاع شاکي از آن ، آخرين اقدام تعقيبي يا تحقيقي و يا قطعيت حکم است .
در مورد دسته خاصي از جرائم ، يعني جرايمي که تعقيب آنها موکول به شکايت شاکي خصوصي بوده ، به عنوان سومين نوع مرور زمان ، 9 - Marlin 10 - Dunod 50 بدين شرح در ماده ٤٨ پيش بيني شد: "در مواردي که تعقيب جزايي موکول به شکايت متضرر از جرم است ، هرگاه تا شش ماه از تاريخ اطلاع از وقوع جرم شکايت نکند، حق تعقيب جزايي ساقط مي شود، مگر اينکه متضرر از جرم تحت سلطه قانوني متهم بوده و يا به عللي که خارج از اختيار او بوده ، قادر به شکايت نباشد که در چنين موردي از تاريخ رفع سلطه قانوني و علل مذکور، شش ماه مهلت شکايت خواهد داشت ، مگر اينکه جرم مشمول مرور زمان شده باشد.