Abstract:
در این مقاله به بررسیِ ساخت نواییِ سازههای پسکانونی در زبان فارسی پرداختهایم. انگیزة اصلیِ انجام پژوهش، پاسخگویی به این پرسش اساسی بود که آیا تکیههای زیروبمی بعد از کانون اطلاعی در جملات فارسی بهکلی ازبین میروند یا اینکه فقط دامنة زیروبمی آنها کاهش مییابد؟ برای این منظور، در یک آزمایش تولیدی، دو دسته جمله شامل فعلهای دوموضوعه و یکموضوعه با ساخت نحوی Dir.Obj+(Ind.Obj)+V طراحی شد که در آنها مفعول مستقیم یک بار با خوانش طبیعی و بار دیگر با خوانش کانونی توسط تعداد 10 گویشور فارسی معیار خوانده شد. مقادیر دامنة خیز و دامنة اُفت، مقادیرF0 بیشینه و F0 کمینه و فاصلة زمانی بین قلهها و درههای زیروبمی در تمامی سازهها در محرکهای صوتیِ ضبطشده اندازهگیری شد. نتایجِ بهدستآمده نشان داد دامنة خیز و دامنة اُفتِ زیروبمی برای تمامی سازههای پسکانونی از میزان 3 هرتز بالاتر است؛ مقدار F0 کمینة بعد از قلة زیروبمی سازة کانونی از مقدار F0 در پایان پارهگفتار بیشتر است؛ و سطح ارتفاع قلههای زیروبمیِ سازههای بعد از کانون بهطور متوالی یکی پس از دیگری بهصورت تابعی از ارتفاع قلة تکیة زیروبمی قبل کاهش مییابد. این نتایج درحقیقت نشان داد دامنة زیروبمیِ سازههای پسکانونی بهطور قابل ملاحظهای کاهش مییابد ولی نه در اندازهای که باعث حذف کامل تکیههای زیروبمی شود. بر این اساس، سازههای پسکانونی در زبان فارسی حاوی درجاتی از برجستگی نوایی است و گروههای واجی در ناحیة پسکانونی با وجود کاهش دامنة زیروبمیشان همچنان در ساخت آهنگ گفتار حضور دارند.
This paper addressed the prosody of post-focus constituents in Persian. We were specifically motivated to investigate the question as to what extent the pitch accents following the focus are reduced. Thus, a corpus of sentences with the Dir.Obj+(Ind.Obj)+V syntactic structure were designed that contained verbs with one or two arguments. The sentences were read by native speakers of Persian (Tehrani dialect) in two different ways: once as unmarked condition and in another time with focus on the direct object. The follwing parameters were measured on all constituents in the recorded utterances: pitch rise and pitch fall excursion size, Min F0, Max F0, time interval between F0 peaks and valleys. Results suggested that the magnitude of pitch excursion size of both F0 rises and falls exceed the just noticeable difference of 3 Hz; F0 min following the focus constituent is significantly higher than the utterance final F0; and pitch accents are downstepped even in the post focus constituents. We interpreted the results as evidence for the existence of prosodic phrasing of the postfocal constituents: the postfocal position implies an extremely compressed register, but no dephrasing or systematic complete deaccentuation of all pitch accents.
Machine summary:
انگیزۀ اصلی انجام پژوهش ، پاسخگویی به این پرسش اساسی بود که آیا تکیه های زیروبمی بعد از کانون اطلاعی در جملات فارسی به کلی ازبین میروند یا اینکه فقط دامنۀ زیروبمی آنها کاهش مییابد؟ برای این منظور، در یک آزمایش تولیدی، دو دسته جمله شامل فعل های دوموضوعه و یک موضوعه با ساخت نحوی V+Ind. Obj()Dir. Obj+ طراحی شد که در آنها مفعول مستقیم یک بار با خوانش طبیعی و بار دیگر با خوانش کانونی توسط تعداد ١٠ گویشور فارسی معیار خوانده شد.
نتایج به دست آمده نشان داد دامنۀ خیز و دامنۀ افت زیروبمی برای تمامی سازه های پس کانونی از میزان ٣ هرتز بالاتر است ؛ مقدار F٠ کمینۀ بعد از قلۀ زیروبمی سازۀ کانونی از مقدار F٠ در پایان پاره گفتار بیشتر است ؛ و سطح ارتفاع قله های زیروبمی سازه های بعد از کانون به طور متوالی یکی پس از دیگری به صورت تابعی از ارتفاع قلۀ تکیۀ زیروبمی قبل کاهش مییابد.
اگر چنین فرضیه ای معتبر باشد، در آن صورت انتظار داریم فاصلۀ فرکانسی بین قله و درۀ F٠ (دو نواخت L و H) در تکیه های زیروبمی پس کانونی در زبان فارسی از میزان تفاوت محسوس (جیان دی)، یعنی حد ٣ هرتز، بالاتر باشد؛ افت گام به گام در سازه های پس کانونی، همانند جملات بینشان ، اتفاق بیفتد؛ و نواخت %L در پایان جمله واقع شود.
The intonation of focus in declarative sentences in Persian.
"Phonetic Realization of Prosodic Focus in Persian".
"Phonetic realization of focus in English declarative intonation".