Abstract:
بررسیهای انجام شده نشان میدهد که با توجه به پتانسیلهای تولیدی صنایع هایتک، صادرات این گروه محصولات، متناسب با ظرفیتهای اقتصادی ایران نیست. این در حالی است که یکی از اهداف صادراتی کشور در اسناد بالا دستی، توسعه صادرات کالاهای با فناوری بالا و رهایی از صادرات مواد خام و اولیه است. بر این اساس، هدف این مقاله شناخت موانع توسعه صادرات صنایع هایتک و ارزیابی عملکرد آنها و سپس تعیین اولویت آنها در کشور میباشد. در این مقاله به منظور شناخت موانع و اهمیت آنها، از نظرات خبرگان در حوزه صنایع هایتک بهره گرفته شد و سپس با بکارگیری تحلیل مضمون، شش عامل (مانع) اصلی و بیست عامل فرعی مهم در این حوزه شناسایی و دسته بندی شد. سپس به منظور ارزیابی تاثیر موانع بر توسعه صادرات، با توجه به پیشینه پژوهش برای هر عامل فرعی، شاخصهای مناسب تعیین، و این شاخصها در قالب پرسشنامهای دو بعدی متشکل از اهمیت و عملکرد هر یک از آنها تدوین و در اختیار 260 شرکت دانش بنیان صادراتی قرار گرفت. تحلیل دادهها در بخش کیفی با نرم افزار MAXQDA و در بخش کمی با نرم افزار SMART PLS انجام شده است. نتایج حاکی از تاثیر مثبت و معنادار عوامل شناسایی شده بر توسعه صادرات صنایع هایتک میباشد. سرانجام شکاف بین وضع موجود و مطلوب موانع توسعه صادرات در صنعت هایتک با استفاده از ماتریس اهمیت ـ عملکرد، تحلیل و راهبردهایی برای بهبود وضعیت توسعه صادرات در ایران ارائه گردید.
Research studies show that considering the production potentials of high-tech industries, the export of this group of products is not proportional to the economic capacities of Iran.. This is while, one of the export objectives of the country in upstream documents is to export high-tech goods and get rid of exporting raw materials. Accordingly, this paper aims at identifying the barriers to the development of high-tech industries and assessing their performance, and then, determining their priority in Iran. In this paper the opinions of experts the area of high-tech industries were used to identify the barriers and their importance. Using theme analysis, six main factors (barriers) and twenty important sub-factors in this area were then identified and classified. After that, in order to assess the effect of barriers on the export development, the proper indicators were determined for each sub-factor based on the research literature, and these indicators were formulated in the form of a two-dimensional questionnaire composed of the importance and performance of each of them and were provided to 260 knowledge-based export companies. The collected data were analyzed using MAXQDA and SMART PLS software in the qualitative and quantitative sections, respectively. Finally, the gap between the status quo and the desired status and the barriers to the export development in the high-tech industries were analyzed using the importance-performance matrix, and some solutions were suggested to improve the export development status in Iran.
Machine summary:
راهبردهاي توسعه صادرات صنايع هايتک ايران با استفاده از تحليل اهميت عملکرد نازنين نوروزپور عبدالحميد ابراهيمي ** حسن وليبيگي *** حسين ديده خاني **** چکيده بررسيهاي انجام شده نشان ميدهد که با توجه به پتانسيل هاي توليدي صنايع هايتـک ، صادرات اين گروه محصولات ، متناسب با ظرفيت هاي اقتصادي ايران نيست .
سـپس بـه منظـور ارزيابي تأثير موانع بر توسعه صادرات ، با توجه به پيشينه پژوهش براي هـر عامـل فرعـي، شاخص هاي مناسب تعيين و اين شاخص ها در قالب پرسش نامه اي دو بعـدي متشـکل از اهميت و عملکرد هر يک از آن ها تدوين و در اختيار ٢٦٠ شـرکت دانش بنيـان صـادراتي قرار گرفت .
بـه نحوي که حتي در آغاز قرن بيست و يکم ، مطابق مطالعات انجام شده و به ويـژه بـر اساس نتايج نشست هاي متعدد برگزار شده توسط مرکز تجارت بين الملل متشـکل از کشورهاي صنعتي ، در حال گذر، در حال توسعه و بسيار کم توسعه يافته روش واحد و پذيرفته شده اي براي تدوين راهبردهاي ملي صـادرات وجـود نـدارد و کشـورهاي مختلف ، از روش ها و الگوهاي متفاوتي براي اين مهم بهـره گيـري کـرده انـد کـه در سازمان توسعه تجارت ايران طي سال هاي اخير مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته انـد (سند راهبرد ملي توسعه صادرات غيرنفتي ، ١٣٨٩).
Analysis of Export Technology Complexity Structure of High-tech Manufacturing Industry in China and the US.