Abstract:
نماز یکی از برترین و محبوب ترین عبادات معرفی شده است؛ از معدود عباداتی است
که سفارش شده پیش از سن بلوغ برانجام آن مواظبت داشته باشند. انسان برای
رشد عبادی مناسبء لازم است در ابتدای زندگی خود با نمازانس بگیرد. بهترین
زمان برای ارتباط با این عبادت, ابتدای کودکی است. این کار درصورت آموزش
به موقع و روشمند نتیجه خواهد داد. پس ضرورت دارد» آموزش و انجام آن از حیث
زمان بررسی شود. ازآن جهت که معصومین بیشترین آشنایی را با ویژگیهای روانی
انسان دارند بهترین توصیهها را از ایشان میتوان گرفت. در این پژوهش تلاش شده»
روایات مختلفی که درباره زمان آغاز تمرین دادن کودک به نماز و زمان آموزش اذکار و
اعمال آن وجود دارند» گردآوری» دسته بندی و تحلیل شوند. دراین نوشتار ابتدا دو
معیار که ائمه؟۹** در مورد شروع این عبادت فرمودهاندء بیان میشوند. یکی از این
معیارها سن است؛ ایشان زمانهای مختلفی از شش تا دهسالگی ذکر کردهاند. معیار
دوم عقل و معرفت است؛ با جمعبندی و تحلیل روایات عقل و معرفت کودک
بهعنوان معیار حقیقی معرفی میگردد و سنهای بیانشده نمایان گر زمان رسیدن
کودک به آن است.
Machine summary:
عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ وَهْبٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ؟ع؟ فِي كَمْ يُؤْخَذُ الصَّبِيُّ بِالصَّلَاةِ فَقَالَ فِيمَا بَيْنَ سَبْعِ سِنِينَ وَ سِتِّ سِنِين وقتی از حضرت در مورد زمان مواخذه کودک بر نماز سؤال میشود، ایشان بین شش و هفت سال را معرفی میکنند؛ بنابراین بین شش و هفت سال وظیفه والدین را بیان میکند که کودک را برای ترک نماز باید مواخذه کنند.
پس لازم است روشن شود که کدام نقل صحیح است؟ ظاهراً روایت بحار صحیح است؛ چون اولاٌ با روایاتی که در سن هفتسالگی صادرشده سازگارتر است؛ برای اینکه عمدتاً در روایات شش سال از ثبوت و لزوم نماز بحث شده است؛ ولی در مورد هفت سال بیشتر وظیفه والدین را بیان میکنند که باید کودک را به این عبادت امر کنند.
به دو دسته از این روایات میتوان تمسک جست که هر دو وظیفه والدین را بیان میکنند؛ یک دسته فرمودند که کودکان را به نماز امر کنید و در روایتی نیز گفته شد که باید در این سن کودک را بر نمازخواندن و برای ترک آن مؤاخذه نمود؛ بنابراین وظیفه کودک پیش از هفت سال ثابت شده است.
نتیجه اینکه در مورد نماز دو روایت هست که در آنها نیز وظیفه والدین را بیان میکنند که در این سن باید کودک را امر به خواندن نماز کنند.
حضرت علی؟ع؟ این روایت فرمودند: زمانی که کودک عقل و فهم نماز را پیدا کند نماز بر او واجب میگردد؛ و در مورد وجوب در این روایات بیان شد که به معنای لغوی آن یعنی ثابت شدن است.