Abstract:
زمینه و هدف: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، قدرت نفوذ ایران از محور خلیج فارس تا مدیترانه رسیده و این برای بازیگران قدرتمند بسیار پراهمیت است و موجبات نگرانی غربیها و برخی کشورهای منطقهای از توسعه قدرت نفوذ ایران را فراهم آورده است برای مقابله با نفوذ منطقهای و فرامنطقهای ایران، اقدامات گستردهای را برنامهریزی و اجرایی نمودهاند که ظهور و نفوذ بنیادگرایی مذهبی در مناطق مرزی ایران با اهداف تروریستی و تکفیری از آن جمله است. در همین راستا، هدف این مقاله بررسی عوامل داخلی و خارجی در ظهور بنیادگرایان مذهبی و تروریستی در مناطق شرقی جمهوری اسلامی ایران است. روش: مقاله حاضر به صورت پیمایشی با روش توصیفی- تحلیلی و با ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل 354 نفر شامل از کارشناسان، مدیران و فرماندهان نظامی و انتظامی استان سیستان و بلوچستان، دستگاهها و نهادهای قضایی و سیاسی امنیتی، سازمانهای خدمات رسان و آموزشی انتخاب که برابر جدول مورگان، تعداد نمونه 178 نفر برآورد شد. بهمنظور تجزیهوتحلیل اطلاعات و دادههای گردآوری از طریق پرسشنامه، از نرمافزار SPSS و آزمونهای تی و رگرسیون بهرهگیری شده است. یافتهها:. بر اساس یافتههای تحقیق، همه متغیرهای عنوان شده در خصوص ظهور بنیادگرایان مذهبی و تروریستی در مناطق شرقی جمهوری اسلامی ایران مؤثر بوده، ولی در مقایسه آنها، مؤلفههای رسانهای و تبلیغاتی با میانگین 2.99 درصد بیشترین تأثیر را در خصوص موضوع داشته و بعد از آن، مؤلفههای مذهبی، اجتماعی و فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مؤثر بوده است. نتیجهگیری: براساس نظریههای فرآیند جهانیشدن، بحران هویت، بحران نوسازی، رژیمهای متحجر و استکبار، هژمونی غرب و نیروهای سنتی، بسترهای آفرینش و شکلگیری گروههای بنیادگرای مذهبی قابل تبیین است. از طرفی، بحرانهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، مذهبی و رسانهای در خصوص موضوع تأثیرگذار هستند که لازم است در تدوین سیاستهای راهبردی و اجرایی در مناطق مرزی مورد توجه مقامات مسئول و سیاستگذاران کشوری باشد.
Background After the victory of Iran's influence from the Persian Gulf to the Mediterranean has grown, and this is very important for powerful actors, raising the concern of powers and some regional countries to develop Iran's influence. Iran's regional and trans-regional influence has planned and implemented a wide range of measures, including the emergence and penetration of religious fundamentalism in the border regions of Iran with terroristgoals. The purpose of this article is to examine the internal and external factors and theories in the emergence of religious and terrorist fundamentalists in the eastern regions of the Islamic Republic of Iran. Method:The statistical population of the study consisted of 354 experts, managers and military commanders of Sistan and Baluchestan province, security and judicial institutions and political organizations, selected service providers and educational organizations, which was estimated to be 178 against Morgan table. SPSS software and t-test and regression were used to analyze the data. findings:. According to the research findings, all of the variables mentioned were influential on the emergence of religious and terrorist fundamentalists in the eastern regions of the Islamic Republic of Iran, but in comparison, media and advertising components had the highest impact on the subject with an average of 2.99% and after that, Religious, social, cultural, political, and economic components have been effective. Conclusion: Based on the theories of the process of globalization, the crisis of identity, the crisis of modernization, the regimes of arrogance and arrogance, the hegemony of the West and traditional forces, the foundations of creation and the formation of religious fundamentalist groups can be explained. On the other hand, economic, political, cultural, religious and media crises affect the issue that needs to be addressed by the authorities and national policymakers in the formulation of strategic and executive policies in the border areas.
Machine summary:
نفوذ و ظهور تروريسم و بنيادگرايان مذهبي در مناطق مرزي ايران (مورد مطالعه ؛ مناطق مرزي شرق ) نوع مقاله : پژوهشي تاريخ دريافت : ٩٩/٠٢/٢٥ تاريخ پذيرش : ٩٩/٠٥/١٠ از صفحه ٩ تا ٣٦ ١قاسم بشيري ٢، سروش اميري 3 چکيده زمينه و هدف : در چهار دهه اخير، قدرت نرم جمهوري اسلامي ايران از خليج فارس تا مديترانه گسترش يافتـه و همين امر موجبات نگراني غربي ها و برخي کشورهاي محافظه کار منطقه اي را فراهم آورده است و بـراي مقابلـه بـا اين نفوذ، اقدامات گسترده اي را عليه ايران طرح ريزي و عملياتي کرده اند که ظهـور و نفـوذ بنيـادگرايي مـذهبي در مناطق مرزي شرق ايران با اهداف تروريستي و تکفيري يکي از اين موارد است که بـه عنـوان هـدف تحقيـق مـورد بررسي قرار گرفته است .
يافته ها: براساس يافته هاي تحقيق ، همه متغيرهاي عنوان شده در ظهور بنيادگرايان مـذهبي و تروريسـتي در منـاطق شرقي جمهوري اسلامي ايران مؤثر بوده که با توجه به نتايج آزمون فريدمن ، عوامـل ظهـور بنيـادگرايي مـذهبي در مرزهاي شرقي به ترتيب عبارت اند از: عوامـل رسـانه اي ، تفسـير منفـي از مـذهب ، عوامـل و بحـران هـاي فرهنگـي ، اجتماعي ، سياسي و اقتصادي که فاکتورهاي خارجي هم به دليل قدرت نفوذ معنوي ايران در منطقه ، سبب به وجود آمدن اين جريان هاي تروريستي در مرزهاي شرقي ايران شده است .