Abstract:
تفاوت میان اصول و قواعد حاکم بر حسابداری و حسابرسی مالی و مالیاتی موجب تفاوت سود حسابداری با درآمد (سود) مشمول مالیات میگردد. این تفاوت طبق مباحث تئوری حسابداری ناشی از اختلافات دایمی و موقتی است که حسابداران سود حسابداری را به ازای اختلافات دایمی تعدیل و مشکلات ناشی از اختلافات موقت را با تخصیص بین دورهای مالیات برطرف مینمایند. در این مقاله ابتدا به ادبیات مطرح تفاوت سود حسابداری و مالیاتی از دیدگاه متون حسابداری میپردازیم. سپس مروری اجمالی بر حسابداری مالی و مالیاتی در ایران، شامل تعاملات و مغایرات میان استانداردهای حسابداری و قانون مالیاتهای مستقیم کشور داریم. از آنجا که در متون حسابداری بر منابع ماهوی تفاوتها با دقت تمرکز نمیشود و به منابع بالقوهی تفاوتها اشاره نمیشود، چارچوب نظری جامعی از تفاوتهای سود حسابداری و مالیاتی فراهم میآید که با اهداف این مقاله نیز سازگارتر است. سپس مفاهیم محتوای اطلاعاتی و پایداری سود مطرح میشود و نهایتا رابطه بین تفاوتهای سود حسابداری و مالیاتی با پایداری و محتوای اطلاعاتی سود استدلال میشود.
Machine summary:
فقط باید آنها را در گزارشهای مالی ارائه کرد، ولی تحت کنترل حسابداران نمیباشند (پارسائیان به نقل از هندریکسن، 1388) یعنی اگر فرض کنیم هیچگونه تفاوت موقتی وجود نداشته باشد و تفاوت های سود حسابداری و سود مالیاتی، محدود به تفاوت های دائمی باشد در این صورت هزینه مالیاتی که بایستی در صورت های مالی گزارش شود برابر با بدهی مالیاتی است که بر اساس سود مشمول مالیات محاسبه شده است.
درآمدهایی که بر مبنای الزامات قانونی از مالیات معاف است یا هزینه هایی که غیر قابل پذیرش معرفی میشوند، تفاوت هایی بین سود حسابداری و سود مالیاتی ایجاد می کند که در دوره های آینده به هیچ روی معکوس نخواهد شد و به همین دلیل آنها را تفاوتهای دائمی نامیده اند (بزرگ اصل، 1379).
بعبارت دیگر، چنانچه زمان شناسایی درآمد و هزینه طبق اصول پذیرفته شده حسابداری با زمان پذیرش آنها بعنوان درآمد و هزینه برای محاسبه سود مالیاتی(طبق قانون مالیات) متفاوت باشد تفاوت های زمانی ایجاد میشود(بزرگ اصل، 1379).
7. به موجب استاندارد حسابداری شماره 6 "گزارش عملکرد مالی" اثر تعدیلات سنواتی ناشی از تغییر در رویه حسابداری در سود زیان انباشته ابتدای دوره منظور میشود اما قانون مالیات های مستقیم در صورتی که این تعدیلات در محاسه درآمد مشمول مالیات سال های قبل منظور نشده باشد خالص اقلام بدهکار و بستانکار حساب تعدیلات سنواتی را به عنوان کاهنده یا افزایندهی درآمد مشمول مالیات تلقی میکند.
پذیرفته نبودن هزینه های شناسایی شده در اثر تغییر در برآورد های حسابدرای در محاسبه درآمد مشمول مالیات در قانون مالیات های مستقیم در حالیکه طبق بند بند 31 استاندارد شماره 6 حسابداری، آثار تغییر در برآورد های حسابداری باید در تعیین سود یا زیان خالص دورهای منظور شوند که درآن، تغییر صورت گرفته است.