Abstract:
در حال حاضر دو نگرش کلی پیرامون رابطه نظام سیاسی اسلام شیعی با تحزّب وجود دارد: نگرش اول، حزب را از ملزومات عصر جدید دانسته، لذا به دلیل نبود نص خاص، استخراج مبانی فقهی آن را غیرممکن میداند. بدیهی است که بر اساس این نگرش، استفاده از حزب به عنوان یک پدیده نوین در نظام دینی با امتناع روبروست و اما بر اساس نگرش دوم، امکان تبیین مبانی فقهی تحزب در چارچوب نصوص عام و قواعد کلی وجود دارد؛ با این حال، تحقق عینی و عملی این مهم نیز با یک مانع جدی روبرو است و آن وجود واقعیتی بنام «کارکرد منفی احزاب» است که استفاده از این پدیده نوین در نظام دینی را با منع شرعی مواجه میگرداند. این مساله در حال حاضر مهمترین چالشی است که نظام مردم سالاری دینی با آن مواجه میباشد. مقاله حاضر تلاش نموده است که در چارچوب نظری سیستمی و با روش تحلیل محتوا از بیانات آیت الله خامنهای، راهکار برون رفت از این چالش را استخراج نماید. بر این اساس و در چارچوب اندیشه سیاسی آیت الله خامنهای، «بومی سازی» به عنوان یک رهیافت، راهکار اساسی مقابله با چالش کارکرد منفی احزاب در نظام دینی به شمار میرود.
Abstract At present, there are two general attitudes about the relation between political system of Islam and political parties: The first attitude, the party of the new age requirements, so the lack of regard for the very specific, it's impossible to extract the principles of juridical knows. Obviosly, based on this attitude the use of party in the religious system is opposed. But according to the second approach, there is the possibility of explaining the legal principles of pragmatism, of course, based on general texts and general rules , Especially since the political system is facing an issue called the positive functioning of parties; However, this attitude also faces a serious obstacle, and that is the existence of a reality called the "negative function of parties" that can prevent the use of this new phenomenon in the religious system.Now this is the most important challenge that is faced by the religious system of democracy. The present article has tried to extract a solution to the challenge of the negative functioning of parties in the system of religious democracy in the framework of systemic theoretical framework and by content analysis method from the statements of Ayatollah Khamenei.. Based on this, and within the political-jurisprudential framework of Ayatullah Khamenei, "localization", as an approach, is a basic solution to the challenge of the negative side of the parties.
Machine summary:
از طرف ديگر، حزب به عنوان يک پديده و سازوکار نـوين ، بـراي ادارة نيازهـاي يک نظام دموکراتيک طراحي شده و به وجود آمده است ؛ بديهي اسـت ، وجـود چنـين حزبـي الزاما نمي تواند پاسخگوي نيازهاي يک نظام غير دموکراتيـک ، مثـل نظـام دينـي ، هـم باشـد؛ اين چنين حزبي ، چه بسا نظام ديني را با چالش «کارکرد منفي احزاب » مواجه کند.
براي مثال ، جنبه ها يا کـارويژه مثبـت احـزاب سياسـي در جامعه ديني ، از آنجا که مي توانند قوام بخش نظام سياسي و اجتماعي اسلام باشند، مـي تواننـد مورد تأييد شرع باشند، مانند تدوين سياست هاي عمومي ، انتقاد از حکومت ، کم کـردن خطـر استبداد، رقابت سياسي ، حاضر کردن مردم در صحنه ، آموزش سياسي و افزايش آگـاهي هـاي مردم ، اما جنبه ها و کارکردهاي منفي مي توانند با منع شرعي همراه باشند، مانند ايجاد تفرقـه از طريق ترجيح منافع فردي و حزبي بر منافع جمعي و ملي ، دريافت اطلاعات خاص و کانـاليزه شده ، ناديده گرفتن شايسته سالاري ، تبعيت کورکورانه اعضا از رهبران ، تبعيت افراطـي از تـوده مردم و غيره .
بنابراين ، اين امکان وجود دارد که حزب را به معناي گفته شده و با تکيه بـر ذخـائر غنـي معرفتي در اسلام (شيعي) و البته در چهارچوب گفتماني مثـل گفتمـان انقـلاب اسـلامي و مدل حکومتي همچون مدل مردم سالاري ديني آيت الله خامنه اي بومي سازي کرد.