Abstract:
در طواف، به عنوان یکی از ارکان واجب حج، گفتن ذکر تسبیحات اربعه مستحب است. با توجه به اینکه دین اسلام بیدلیل به چیزی توصیه و سفارش نمیکند و احکام، تابع مصالح و مفاسد واقعی است، نوشتار پیشرو به روش نقلی و با استفاده از منابع کتابخانهای در صدد است که به چرایی تأکید و سفارش بیشتر بر گفتن ذکر تسبیحات اربعه نسبت به اذکار دیگر در هنگام طواف، پاسخ دهد. یافتههای این تحقیق، حاکی از آن است که وجود ویژگیهای خاص ـ مثل حاکی بودن این ذکر از اسمای حسنای الهی، دلالتش بر ابعاد توحید و عامل قبولی حج بودنش ـ باعث این تأکید شده است. آنچه آدمی در زمین میبیند، در عوالم بالاتر دارای حقیقتی است؛ همانند کعبه که در عالیترین مرتبهاش از عرش سرچشمه گرفته و عرش تکونیافتة تسبیحات اربعهای است که مشتمل بر اسما و صفات الهی است. بنابراین زائر در حالی کعبه را طواف میکند که هم در ظاهر، با ذکر تسبیحات اربعه زبان به توحید گشوده و هم در حقیقت طواف او در عالیترین مرتبه خود بر چهار رکن تسبیحات اربعه استوار است و از به هم پیوستن این ارکان، توحیدِ کامل شکل میگیرد.
In Tawaf, as one of the obligatory rituals of Hajj, it is mustahabb (recommended) to cite Tasbīhāt al-Arba'a. As Islam does not recommend anything for no reason and the rulings concern real interests and corruption, using library sources, this narrative-form article seeks to answer this question that why there is more focus on citing more Tasbīhāt al-Arba'a than other dhikrs during Tawaf. The findings of this study indicate that special features such as the implication of this dhiker as one of the Asma al-Husna (the names of Allah), the dimensions of monotheism, and acceptance of Hajj cause this emphasis. Whatever man sees on the earth has a reality in the higher worlds, like the Kaaba which, at its highest level, originates from the Throne which is in turn created by Tasbīhāt al-Arba'a that contain the divine names and attributes. Therefore, the pilgrim circumambulates the Kaaba, and citing Tasbīhāt al-Arba'a, he conveys monotheism. His tawaf, in its highest level, is based on the four pillars of Tasbīhāt al-Arba'a. The union of these pillars forms the complete monotheism.
Machine summary:
از آنجایى که وجود خداى سبحان، که اله تمامى موجودات است، خودش خلق را به سوى صفاتش هدایت مىکند و مىفهماند که به چه اوصاف و کمالى متصف است، لذا مىتوان گفت که کلمه اللَّه به طور التزام، دلالت بر همه صفات کمالى او دارد و صحیح است بگوییم لفظ جلاله اللَّه اسم است براى ذات واجبالوجودى که دارنده تمامى صفات کمال است (همان، ص29؛ حسینی زبیدی، 1414ق، ج19، ص6) نظر دیگر این است که از ماده «أَلِهَ» به معنای تحیر اخذ شده است؛ زیرا انسان با تفکر در صفات خداوند دچار حیرت میشود.
از امام صادق7 نقل شده که حضرت فرمودند: «الله اکبر یعنی خداوند بزرگتر از آن است که بتوان او را توصیف کرد (طبرسی،1372ش، ج7، ص263) شاید این سؤال به ذهن برسد که چرا در اصطلاح به مجموعة این چهار ذکر تسبیحات گفته میشود؛ درحالیکه تنها «سبحان الله» معنای تسبیح را دارد.