Abstract:
یکی از فعالیتهای ارزشمند ادبی در دوران معاصر، تصحیح متون بهجامانده از پیشینیان است. دیوان فلکیشروانی، شاعر قرن ششم (م551) از جمله متونی است که به دلیل در دسترسنبودن نسخههای خطی قابلاعتماد و نزدیک به عصر شاعر و نیز بیتوجهی مصححان به روشهای انتقادی تصحیح، تاکنون نسخهی منقّح و پیراستهای از آن در دست نبوده است و تصحیح موجود که طاهریشهاب در سال 1345 ه.ش انجام داده، کاستیهایی از نظر روش و نواقص چاپی فراوانی دارد. در این پژوهش، ضمن نشاندادن عمدهترین نقصهای تصحیح موجود، از جمله: «ضبطهای ناروا»، «جابهجایی ابیات»، «بههمریختگی مصراعها و اجزای ابیات» و «غلطهای چاپی متن»، به معرفی نسخههای نویافته و تبیین نقش آنها در اصلاح متن اشعار این شاعر پرداخته میشود تا از رهگذر این امر، ضرورت تصحیح مجدد دیوان فلکیشروانی (علاوهبر عرضهی متنی منقّح از اشعار او که بدون شک تأثیر بسزایی در شناخت خصایص سبکی شعر آذربایجان و حل برخی از مشکلها اشعار شاعران این سبک دارد) بیشازپیش آشکار گردد.
Abstract One of the valuable literary activities in the contemporary era is correcting the texts left by the predecessors. The Divan of Shervani, the poet of the sixth century (AD 540), is one of the texts from which has not yet received a proper revision.This is mainly because of the unavailability of a reliable manuscript, collected during or close to the poet's era. In addition, those who have attemplted to correct the available manuscripts, have not observed the proper critical methods of text correction. The existing version corrected by Taheri Shahab in 1345 AH suffers numerous methodological and typographical defects. In this study, while showing the main correction defects of the existing version, such as "improper recordings", "displacement of verses", "scattered poem lines " and "typographical errors", it tends to introduce the new versions and explain their role in correcting the poems of Shervani. The poems of this poet are discussed in order to highlight the necessity of re-correcting the Divan of Falaki Shirvani, which, in addition to presenting a revised text of his poems, undoubtedly has a great impact on recognizing the stylistic features of Azerbaijani poetry and solving some problems of poems following this school .
Machine summary:
محمد طاهريشهاب تصحيح ديگري در تهران عرضه کرده است ؛ ازآنجاکه همه ي نسخه هاي ديوان فلکي در اختيار مصحح نبوده و همچنين به سبب بيتوجهي وي به روش انتقادي تصحيح ، بدخوانيها و اغلاط و لغزش هايي در تصحيح او راه يافته است ؛ زيرا نسخه هاي اساس طاهريشهاب ، يکي همان تصحيح هاديحسن است و ديگري که در پانويس برخي صفحات از آن با عنوان «نسخه ي اين جانب » ياد کرده ، مشخصات آن همچون تعداد ابيات و تاريخ آن بر ما پوشيده است و مصحح در اين باره مطلبي ننوشته و نسخه هاي استفاده شده ي خود را معرفي نکرده است .
٦. ردپاي شعر ديگران در ديوان فلکي پس از مقابله و بررسي نسخه هاي ديوان فلکي، در نسخه ي پاريس يک قصيده ي ٣٧ بيتي از مسعودسعد سلمان با مطلع «شخصي به هزار غم گرفتارم / در هر نفسي به جان رسد کارم » (نسخه ي شماره ي ٦٥٦/٤- ف ، دانشگاه تهران : ٢٤٩)، ثبت شده است و در نسخه ي کاخ گلستان نيز در ٣٥ بيت آمده ؛ اين قصيده در ديوان مسعودسعد ٣٧ بيت دارد.