Abstract:
«فضای باز» از حیث وجودی عنصری مهم و از حیث ماهیتی» موضوعی پیچیده است.
فضای باز و نسبت آن با فضای بستهء اگر چه ممکن است از نظر متکلمین به زبان
دیگر در اقلیمهای مختلف یگانه باشد» ولی با نگاهی عمیق تر تفاوتهایی بنیادی را
میتوان دریافت. عدم توجه به این تفاوتها از یکسو و از سوی دیگر تفاوتهای بنیادی
و ساختاری مجموعه آنها با مقولات برنامه ریزی معماری روستایی بسیار مهم بوده
و میتواند به استحاله پارادیمهای مرتبط با زندگی روستائی و شیوه معیشت آنان
منجر شود. نتایج حاصل از این تحقیق, بیانگر جامعیت بیشتر مفاهیم و رویکردهای
«برنامه ریزی- مدیریتی» و سپس «حفاظتی- زیست محیطی» در فضاهای باز
سکونتگاههای روستایی است که اغلب از محدوده فضاهای داخلی فراتر رفته و
نواحی حومهای را نیز شامل میشود. در روستاها میتوان شاهد کارکرد گسترده تر
فضای باز بود که در برخی مواقع از لحاظ اهمیت دارای نقشی نزدیک به فضای
بسته میباشد. به همین دلیل در بسیاری از مواقع فرایند ارگانیک شکلگیری این
دو تیپ فضا به شکلی لاینفک درهم آمیخته و نمیتوان هیچ کدام از آنها را دارای
سیطره دانست. در هر حال؛ روشهل مدلها و تاثیرات هر یک از شیوههای مدیریتی
و برنامه ریزی در رویکردهای تبیین کننده جایگاه فضاهای باز بر تامین سه نقش
کلیدی فضاهای باز؛ «نقشهای اقلیمی- محیطی و سلامتی- بهداشتی»؛ و مهمتر از
همه «نقش حفاظت کنندگی» تاکید دارند؛ چنانچه تبیین کننده نقش و جایگاه
فضاهای باز در سکونتگاههای روستایی بوده و با توجه به استحالههای فرهنگی
در روستاهاء از اولویتهای معاصر در حوزه برنامه ریزی معماری و طراحی فضاهای
روستایی بشمار میرود. همچنین پیشنهاد میشود تا موارد زیر در حوزه برنامه ریزی
فضاهای باز سکونتگاههای روستایی مورد التفات قرار گیرد: ضرورت شکل دهی
سازماندهی اجتماعی فضا خاصه در فضاهای باز روستایی؛ ضوابط و دستورالعمل های
طراحی معماری سکونتگاههای روستایی؛ ضوابط و دستورالعملهای ساخت و اجرا
در مناطق روستایی؛ شناسایی کارکرد مفهوم فضای با در قومیتها و مقوله بومی
گرایی در طراحی روستا؛ التزام انجام پژوهشها و مطالعات فرهنگی کارآمد در مقوله
جایگاه و نقش فضاهای باز روستایی و مفاهیم وابسته و پیوسته.
Outdoor in terms of major element of nature as something com-
plicated. Open space and its relation to the environment, although
the exact language is unique in different climates; But a deeper
look at the fundamental differences can be found. Lack of atten-
tion to these fundamental differences and structural differences
on the one hand and the other with issues of rural architecture
planning is very important. The results of this study indicate a
more comprehensive concepts and approaches Planning Manager
and Safety — Environment in the open spaces of rural settlements
is often beyond the scope of internal spaces. In the village you
can see more outdoor function that has a role in some cases of
importance is nearly closed space. That is why in many cases
the organic process of the formation of these two types of space
and can be mixed to form an integral knew none of them have
dominion. However, methods, models and effects of each of the
management practices and planning approaches to explain the
status of open spaces on three roles provide key open spaces
roles climate - environment and health — health and above all the
role of conservationists’ emphasis. It is proposed to include in
the planning of open spaces under consideration are rural settle-
ments: Necessary form of social organization of space, especially
in rural open spaces, architectural design rules and guidelines
rural settlements; Standards and guidelines development and
implementation in rural areas.