Abstract:
اسلام یگانه دین مترقی در بین ادیان عالم است که برای اولین بار اوضاع جنگ را سامان بخشید و برای آن نظام بشردوستانه وضع کرد و برای اسیران جنگی حقوقی قائل شد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم نیز در دنیا نخستین شخصیتی است که قوانین عادلانه جنگ را به طور جامع بیان و در نبردهای صدر اسلام رعایت کردند و برای اسیران حق حیات و زندگی را به رسمیت شناختند. اسیران جنگی، در نظام جهاد اسلامی دارای حقوق شناخته شده ای هستند که فراتر از حقوقی است که در کنوانسیون های ژنو مقرر شده است.به اسارت گرفتن نیروهای رزمنده دشمن اگر برای مقاصد تجاری و سوء استفاده از اسرای دشمن باشد، در قرآن به عنوان امری مخالف شئونات دین و رسالت انبیاء تلقی شده است و اگر به منظور ناتوان کردن دشمن و وادار کردن طرف متخاصم به دست کشیدن از جنگ باشد، بی گمان مجاز بوده و در راستای اهداف بشردوستانه جهاد قرار دارد.در مقاله حاضر قصد داریم با روشی توصیفی-تحلیلی به بازشناسایی قواعد مترقی در آیات قرآن کریم، سیره رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم و ائمه معصومین در زمینه رعایت حقوق اسیران جنگی در مقام نظر و عمل بپردازیم. چرا که احترام به دشمن در ارزشهای اسلامی یک التزام است؛ دین مبین اسلام مبانی احکام خود را بر کرامت و اصالت انسانیت نهاده و صیانت از آزادی و حقوق مشروع انسان را به عنوان یک اصل مورد تایید قرار داده و بر این اساس انسان چه آزاد و چه اسیر از حقوق مشروعی برخوردار است که لازم الرعایه است.
Islamisthefirstanduniqueprogressivereligionamong others that regulated war situation and laid out a Humanitarian system for it and preferred some kind of relevant rights for them. The prophet of Islam (peace be upon him) is a global character that deducted and stated fair and justly rights comprehensively and observed them in thorax of Islam, also recognized them the right of life. P.O.W’s own known rights in the Islamic Jihad system that throws beyond the Geneva’s prescribed conventions. In Quran, Captivating the enemy’s combatants, in case of trade and mishaps’ purposes of prisoners of war has been considered counter to religious dignity and the mission of the prophets and if occurred in order to debilitate the enemy and enforcing the other part to surrender, of course it will be permissive and allowed according to Humanitarian objectives. In the current paper, we are supposed to apply recognition and reconsideration of the advanced and progressive regulations held in the holy verses of Quran also what have been mentioned in the biography of Islamic sacred prophet and all other innocent later Imams (peace be upon them) by an analytical-descriptive method with regard to heeding the prisoners’ of war in theory and practice. Because, respect to enemy is one of requirements and obligations in this way; the Islamic mobin religion has established the principles of its rulings on munificence and gentility of human beings and commented protection of freedom also legitimate rights of humans as a confirmed principle, hence humans whatsoever captive or free, enjoy legitimate laws in which has to be obeyed.
Machine summary:
به نظر میرسد 11 از منظر دین اســلام و به تبع آن ســیره رســول اکرم صــلیالله علیه وآله وســلم ، ائمه معصــومین علیهم السلام و فقهای مسلمان ، اسارت یک عمل بازدارنده است نه یک عمل سرکوب گرایانه و حقوق انسان ها چه در زمان جنگ و چه در زمان صلح باید محترم شمرده شود و مبنای احترام به اسرای جنگی از دیدگاه اسلام بر پایه کرامت ذاتی و اصالت انسانیت بنا شده و حسن رفتار با اسیران جنگی در دین اسلام یک وظیفه دینی، شرعی و اخلاقی است .
مسـأله اصـلی پژوهش این اسـت که بعضـاً برخی مخالفان دین اسـلام با ارائه تفاسـیر و تحلیل های غیرواقعی و جانب دارانه تصویری خشن از دین مبین اسلام در خصوص رعایت حقوق بشردوستانه در خصوص اسیران جنگی ارائه داده اند؛ اما اصل مطلب آن است که چه بسا در حیات پیامبر صلیالله علیه وآله وسلم و پس از رحلت ایشان از جانب برخی مسلمانان که به معنای واقعی پیام دین اســلام را که همانا صــلح و رحمت بوده ، دریافت نکرده بودند، ممکن است به اسرای جنگی ظلمی و یا حتی جنایتی شده باشد؛ چه اینکه بر هر خردمندی روشن است که در هر جامعه ای ممکن است افرادی از قانون تجاوز کنند و سرپیچی افراد نمیتواند در ارزشمند بودن یک قانون خدشه ای وارد سازد؛ اما ملاک اصلی در قرآن کریم و سیره رسول اکرم و ائمه معصومین علیهم السلام است که عمل آنان میتواند دلیلی بر موضع گیریاسلام بوده باشد که با مطالعه آنان آشکار شد که در دین اسلام بر پایه اصل کرامت و شرافت انسانی و قبل از آنکه هیچ قانون مدونی در این عرصه وجود داشته باشد، شاهد بهترین رفتار با اسیران جنگی بوده ایم .