Abstract:
فتح ایران توسط اعراب تحولی عمیق در ایران پدید آورد. این حادثه موجبات تغییر ساختار سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور را فراهم آورد. در مواجهه با وضعیت جدید جریانهای گوناگونی در ایران شکل گرفتند؛ در این میان کسانی بودند که نه تنها به دین جدید درآمدند، بلکه گذشته خود را به عنوان دوران جهل و شرک و پلیدی انکار نموده و غرق در شرایط جدید شدند. این گروه اسلام گرایانی بودند که خود را تنها با عناصر و مؤلفههای جدید و عمدتاً دینی تعریف میکردند و هیچ توجهی به حفظ و ترویج مواریث فرهنگی ایران نداشته و حتی به رد و انکار آداب و رسوم و عقاید ایرانی اهتمام داشتهاند. هدف ما در این پژوهش، بررسی رویکرد اسلامگرایانة ایران ستیز در اندیشه ایرانیان، بطور موردی صاحب ابن عباد و بدیع الزمان همدانی، است و برآنیم با روش توصیفی- تحلیلی به این سؤالات پاسخ دهیم که: ریشه و تبار جریان اسلامگرایانه و ایران ستیز کجاست؟ و زمینهها و دلایل تکوین چنین رویکردی چیست؟ یافتههای تحقیق نشان میدهد که رویکرد اسلام گرایی و ایران ستیزی، ریشه در دوران نخستین اسلامی دارد و شکل گیری آن به دوران گسترشِ دین اسلام در ایران برمی گردد و اینکه تملایلات اسلامگرایانه و ایران ستیزانه به جهت عدم تمایز بین عرب و دین اسلام بوده است.
Machine summary:
بررسی رویکرد اسلام گرایانۀ ایران ستیز در اندیشه ایرانیان (موردپژوهش : صاحب ابن عباد و بدیع الزمان همدانی ) رضا شجری قاسم خیلی ، استادیار گروه تاریخ دانشگاه مازندران چکیده فتح ایران توسط اعراب تحولی عمیق در ایران پدید آورد.
این گروه اسلام گرایانی بودند که خود را تنها با عناصر و مؤلفه های جدید و عمدتا دینی تعریف می کردند و هیچ توجهی به حفظ و ترویج مواریث فرهنگی ایران نداشته و حتی به رد و انکار آداب و رسوم و عقاید ایرانی اهتمام داشته اند.
هدف ما در این پژوهش ، بررسی رویکرد اسلامگرایانۀ ایران ستیز در اندیشه ایرانیان ، بطور موردی صاحب ابن عباد و بدیع الزمان همدانی ، است و برآنیم با روش توصیفی- تحلیلی به این سؤالات پاسخ دهیم که : ریشه و تبار جریان اسلام گرایانه و ایران ستیز کجاست ؟ و زمینه ها و دلایل تکوین چنین رویکردی چیست ؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که رویکرد اسلام گرایی و ایران ستیزی، ریشه در دوران نخستین اسلامی دارد و شکل گیری آن به دوران گسترش دین اسلام در ایران برمی گردد و اینکه تملایلات اسلام گرایانه و ایران ستیزانه به جهت عدم تمایز بین عرب و دین اسلام بوده است .
در این میان صاحب ابن عباد و بدیع الزمان همدانی در تحقیر اهل ذمه ، هجو ایرانیان ، به سخره گرفتن تمامی آداب و سنن ایرانی اعم از جشن های سده ، مهرگان و نوروز، شادی از چیرگی اعراب بر عجمان ، دفاع از تبار و نژاد عرب و تشبیه کسری به گاو و...