Abstract:
پسامدرن به دلیل بازیهای زبانی، چاپی و ویژگیهای جذابی که برای نویسنده و مخاطب داشته، خیلی زود مورد اقبال هنرمندان قرار گرفت. در ایران نیز بسیاری از نویسندگان تلاش کردند آثار خود را با قواعد مرتبط با پسامدرن به نگارش درآورند؛ رضا براهنی، منیرو روانی پور، ابوتراب خسروی و... را می توان نویسندگانی دانست که نخستین تجربه پسامدرن را می توان در آثار آن ها مشاهده کرد. اما واقعیت این است که پسامدرن تنها بازی های زبانی و روایت را شامل نمی شود، بلکه پیش از زبان و روایت، در باور و تفکر نمود پیدا می کند. نکته ای که بسیاری از پژوهشگران درباره پسامدرن مینویسند این است: پست مدرنیسم یک مکتب اصول ستیز و چارچوب گریز است. رمان من او، یک اثر تماما مبتنی بر باورهای دینی-عرفانی و با
کلیدواژههایی مانند شهادت، عشق، ایثار و باورهای ارزشمند انسانی است. در میان چهار عنصر اشاره شده، رضا امیرخانی نویسنده کتاب تنها از المان چهارم یعنی بازی با روایتها و در هم آمیختن زمان و... بهره برده است. پسامدرن پیش از هر چیز در اندیشه و باور اتفاق میافتد و نه در زبان. لذا برخلاف ادعاهای برخی منتقدان ادبی و خود نویسنده، این کتاب به هیچ عنوان از بازی های زبانی فراتر نرفته و اثری پسامدرن نیست. حتی می توان این اثر را پسامدرن تصنعی نامید که تلاش دارد با استفاده از برخی بازی ها، جایگاهی پسامدرنی پیدا کند.
Machine summary:
اما واقعیت این است که پسامدرن تنها بازی های زبانی و روایت را شامل نمی شود، بلکه پیش از زبان و روایت، در باور و تفکر نمود پیدا می کند.
حال با این تعاریف باید دید من او رضا امیرخانی را میتوان اثری پسامدرن دانست یا نه؟ تعریف رمان پسامدرن با توجه به ویژگی های فرهنگی و ادبی پسامدرنیسم به ویژه تکثر کرایی تعریفی جامع از رمان پسا مدرنیستی که مورد قبول طیفی کستره از نظریه پردازان ادبی باشد وجود ندارد و تعدد کاربستهای این اصطلاح در حوزه علوم مختلف راه را بر تعریف مشخص و یگانهای از آن بسته است برای رمان پسا مدرنیستی شگردهای داستان نویسی متعددی در منابع گوناگون ذکر شده است.
ویژگی داستان پسا مدرن 1) منطقه سازی فضای جهان داستانی در نوشتههای واقع گرایانه و مدرن ساختی است که در پیرامون فاعلی ادراک کننده شکل می گیرد اما فضای داستانی در نوشته های پسامدرن نمی تواند اینگونه باشد زیرا فضا د ر چنین نوشته هایی همزمان با ساخته شدن واسازی نیز می شود.
5) آشفتگی زبان داستانهای واقع گرا با اين دید نوشته می شوند که زبان ابزاری برای توصيف و تشریح جهان عینی است به بیان دیگر نشانههای زبانی دالهایی هستند که به مدلولهایی در واقعیت اشاره می کنند اما در داستانهای پسا مدرن کوشیده می شود که به مخاطب این حس القا شود که زبان بر اساس واقعیت شکل نمی گیرد بلکه زبان ادراک ما را از جهان تعیین می کند.