Abstract:
نظریه استعاره مفهومی به عنوان یکی از مهمترین نظریههای زبانشناختی با برقراری نگاشت میان دو حوزه مبدأ و مقصد عمل میکند و از حوزه حسی و شناختهشده برای فهم حوزه کمتر شناختهشده بهره میجوید. استعارههایی که در ارتباط با واژه آیه مطرح شدهاند، با ساختاربخشی جزئی، آن را از ابعاد مختلفی در کانون توجه قرار میدهند. هر استعاره با متمرکزشدن بر یک جنبه از مفهوم «آیات» به ما اجازه میدهد یک جنبه از مفهوم آیه را به واسطه مفهوم دیگری مانند ابزار، باران، کالا یا قصه که با وضوح بیشتری تعریف شده است، درک کنیم. استعاره مرتبط با ابزار، مفهوم سیستم از معنای آیه را برای درک کارکرد و پیامدهای آن روشن میسازد. استعاره قصه، ظرفیت آیات در برجستگی محتوا را به تصویر میکشد و استعاره باران، پیشروی آیات به سوی هدف مد نظر نشان میدهد. استعاره کالا نیز هشداری به مخاطبان در جهت تبدیلنشدن به تاجرانی زیاندیده در صورت استفاده نادرست از آیات است. همپوشانیای که میان این استعارهها وجود دارد، پیدایش تدریجی یک سطح را نشان میدهد. این همپوشانی به دلیل وجود تضمنهای استعاری است که استعارههای آیه را به یکدیگر پیوند میدهد و آنها را با یکدیگر منسجم میسازد.
Machine summary:
تحليل استعاره هاي مفهومي واژه «آيه » در قرآن عليرضا قائمينيا* شيما حميدي ** چکيده نظريه استعاره مفهومي به عنوان يکي از مهم ترين نظريه هاي زبان شناختي با برقراري نگاشت ميان دو حوزه مبدأ و مقصد عمل ميکند و از حوزه حسي و شناخته شده براي فهم حوزه کمتر شناخته شده بهره ميجويد.
به اين شکل که حوزه مبدأ فيزيکيتر، تجربه آن مستقيم تر و شناخته شده تر است و حوزه مقصد انتزاعيتر و کمتر شناخته شده است (کوچش ، ١٣٩٦، ص ١٤) و براي مشخص شدن استعاره ها نيز بايد ميان دو * استعاره مرده استعاره اي است که در ابتدا استعاره زيباييشناختي بوده و بر اثر کثرت استعمال حالت غير استعاري پيدا کرده ، در زبان روزمره به عنوان زبان عرفي مورد استفاده قرار ميگيرد و و به دليل کاربرد عام به واژگان زبان راه يافته است (صفوي، ١٣٩١، ص ٣٤٠).
مقايسه ميان آياتي که انزال را در مورد آيات قرآن به کار برده است ، با آياتي که به نزول باران و اثرات آن ميپردازد، به شکل گيري استعاره «آيات باران است » منجر ميشود و ما را به نتايج جالب توجهي در يافتن شواهدي درون قرآني براي تأييد اين استعاره رهنمون ميسازد.
علاوه بر اين هر يک از استعاره ها به ما اجازه ميدهند يک جنبه از مفهوم آيه را به واسطه مفهوم ديگري مانند ابزار، باران ، کالا يا قصه که با وضوح بيشتري تعريف شده است ، درک کنيم .