Abstract:
هدف پژوهش حاضر بررسی نقش الگوهای ارتباط خانواده و جو روانی- اجتماعی کلاس در اعتیاد به شبکههای اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشآموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر زاهدان بودند. 244 دانشآموز با روش نمونهگیری چندمرحلهای انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامههای الگوهای ارتباط خانواده کوئرنر و فیتز پاتریک، پرسشنامه جو روانی- اجتماعی کلاس فرایزر و پرسشنامه اعتیاد به شبکههای اجتماعی مبتنی بر تلفن همراه استفاده گردید. یافتهها نشان داد، هر دو بعد الگوهای ارتباط خانواده با اعتیاد به شبکههای اجتماعی رابطه منفی معنیدار دارند و همچنین از میان ابعاد جو روانی- اجتماعی کلاس، بعد اصطکاک و بعد رقابت با اعتیاد به شبکههای اجتماعی رابطه مثبت معنیدار و بعد همبستگی و انضباط رابطه منفی معنیداری داشتند. تحلیل رگرسیون گامبهگام نیز نشان داد که متغیرهای، گفتوشنود، اصطکاک، همنوایی، رقابت و همبستگی، توانستند مجموعاً چهلونه درصد واریانس اعتیاد به شبکههای اجتماعی را تبیین کنند؛ بنابراین با توجه به نتایج این پژوهش به خانوادهها میتوان پیشنهاد کرد که هنگام تعامل با فرزندان راهبردهای مبتنی بر گفتوگو را اتخاذ کنند و معلمان نیز جو کلاس را به سمت همبستگی و تعامل سازنده هدایت نمایند.
This study aimed to investigate the role of family communication patterns and classroom psychosocial and social environment in addiction to mobile-based social networks. The current study had a statistical population including all male senior high school students in Zahedan. 244 students were selected by using a multistage sampling method. In order to collect data, Koerner and Fitzpatrick Family Communication Patterns Questionnaire, Fraser et al. Classroom Psychosocial Environment Inventory, and addiction to mobile-based social networks questionnaire were used. The results indicated that both dimensions of family communication patterns were significantly and negatively related to addiction to social networks and among the dimensions of classroom psychosocial environment, friction and competition had significant and positive relationships with addiction to social networks and cohesion and discipline had significant and negative relationships with it. The results of a stepwise regression analysis showed that conversation, friction, conformity, competition, and cohesion could explain a total of 49% of variances in addiction to social networks. Therefore, according to the findings of the present study, families can be suggested to adopt conversational strategies when interacting with their children and teachers are recommended to direct their classroom environments towards cohesion and constructive engagement.
Machine summary:
براي جمع آوري داده ها از پرسشنامه الگوهاي ارتباط خانواده کوئرنر و فيتز پاتريک (٢٠٠٢)، پرسشنامه جو رواني- اجتماعي کلاس فرايزر، گيدينگز و مک روبي (١٩٩٥) و پرسشنامه اعتياد به شبکه هاي اجتماعي مبتني بر تلفن همراه خواجه احمدي ، پولادي و بحريني (١٣٩٥) استفاده گرديد.
وابستگي به اينترنت ٤ يا اعتياد به فضاي مجازي اصطلاحي بود که براي اولين بار يانگ ٥ آن را مطرح کرد و موردتوجه بيشتر متخصصان قرار گرفت (ميکائيلي و حبيبي، 1- Cyber social networks 2 -Telegram 3- Instagram 4- Internet addiction 5-Young ١٣٩٥) به عقيده ي هولمز١، فردي را که در هفته بيش از ١٩ ساعت از اينترنت استفاده مي کند را ميتوان وابسته به دنياي مجازي تشخيص داد (هزارجريبي و شالي، ١٣٩١).
ايماني و شيرالي نيا (١٣٩٤) هم گزارش کردند که کارکرد و فرايند خانواده نقش مهمي در اعتياد به اينترنت دارند و خانواده هاي داراي کارکرد و روابط والد 1 - Frazer 2 - Park, Kim & Cho 3 - Huang, Zhang, Wang & Tao - فرزندي مختل گرايش بيشتري به استفاده آسيب زا از اينترنت دارند؛ اما درباره ارتباط جو رواني- اجتماعي کلاس با اعتياد به فضاي مجازي و ديگر موارد مشابه آن پژوهشي در پژوهش هاي داخلي و چه خارجي موردي مشاهده نشد؛ اما پژوهش هايي در برخي زمينه هاي ديگر، جو رواني اجتماعي کلاس را بررسي کرده بودند.
در اين راستا پژوهش حاضر به بررسي نقش پيش بيني کنندگي مؤلفه هاي الگوهاي ارتباط خانواده و مؤلفه هاي جو رواني، اجتماعي کلاس در اعتياد به شبکه هاي اجتماعي مبتني بر تلفن همراه در ميان دانش آموزان مقطع متوسطه شهر زاهدان پرداخت .