Abstract:
گرچه تبیین منزلت انسان کامل در منظومه هستی و هندسه سلوکی و نقش و کارکردش در جامعه انسانی از حیث اجتماعی- سیاسی از اهمیت و ضرورت خاصی برخوردار است، آنگاه که با شعاع بینش و گرایش و کنش امام خمینی -رضوان الله تعالی علیه- پیوند میخورد از اهمیت و ضرورت بیشتری برخوردار خواهد شد؛ چه اینکه امام توانسته است در دو ساحت دانش و ارزش، توصیف و توصیه، سلوک و سیاست نقش انسان کامل را نشان داده، مدل ولایت انسان کامل را در مراتب مختلف و از جمله در مرتبه جانشین انسان کامل معصوم عینیت بخشد و بین عرفان و مدیریت، عرفان و سیاست و اجتماع رابطه منطقی- مدیریتی برقرار سازد. در نوشتار حاضر هدف از طرح مسئله انسان کامل و کارکردهای معرفتی- معنویتی و اجتماعی- سیاسی آن نیز تشریح همین مقام و مقوله مهم است که پس از مقدمات بحث (تبیین مسئله تا پیشینه و جایگاه انسان کامل در عرفان اسلامی) به کارکردهای آن در دو ساحت یاد شده اشاراتی کردهایم. در نوشتار حاضر روشن شد بدون انسان کامل نه معرفت به حقایق وجودی و نه معنویت در عالیترین مراتب تکاملی حاصلشدنی نیست و انسان کامل برای تدبیر جامعه انسانی و احقاق حق و اقامه عدل غیر از شئون وجودی- معرفتی، دارای شئون اجتماعی و سیاسی نیز میباشد.
Although it is important and necessary to explain the status of perfect human in the system of being and the geometry of soluk (mystical conduct or manner), and at the mean time it has a significant social-political role and function in the human society, yet it is of greater importance and necessity when it is combined with Imam Khomeini’s insight, tendency and action. The reason is that he has demonstrated the role of perfect human in the fields of knowledge and value, description and recommendation, and soluk and politics; he has objectified the model of perfect human’s walayat (guardianship) for various levels including the infallible perfect human’s successor; and he has created a logical-managemental relation between mysticism and management, and mysticism, politics and society. The purpose of this article, which poses the matter of perfect human and its cognitive-spiritual and social-political functions, is to explain this same category. After explaining the introduction to the discussion (explaining the question, its background and the position of perfect human in the Islamic mysticism), its functions in the two mentioned fields are discussed. It is clarified, in this writing, that neither the knowledge of existential facts nor the highest levels of development in spirituality can be achieved without [the existence of] perfect human. It is also clarified that perfect human has social and political status, as well as existential-cognitive status to manage the human society, vindicate rights and fulfill justice.
Machine summary:
امام خميني در کتاب مصباح الهدايه در مصــابيح مختلف به تفصــيل درباره حقيقت محمديه و ولايت علويه مباحث بســيار مهم و بنياديني مطرح کرده اند؛ لذا ضــرورت حضــور انســان کامل در هســتي و جايگاه او و اينکه رابط بين حق و خلق است و انسان متکامل هم در تعين وجودي خود (قوس نزول ) و هم در تکامل وجودياش (قوس صـعود) وابسـتگي تام به انسـان کامل مکمل دارد که از دو منبع قابليت بيان و تبيين است : ١.
از بيان حضـــرت امام ســرّ تشـــريف حق تعالي آدم را بر ملائکه و تکريم را از بين ســاير موجودات و نســـبت دادن روح او به خودش در آيه شـــريفه «ونفخْت فيه من رُّوحي» (حجر: ٢٩) معلوم مي شود؛ از اين رو رو شن مي شود از ديدگاه امام خميني (ره ) انسان کامل مانند آينه اياست که دو چهره داشته باشد: در يک چهرٔە اواسما و صفات الهي ظهور و تجلي ميکند و حق - سبحانه - خود را در آينه حق نماي او شهود مينمايد و در چهره ديگر آن ، عالم هستي را با تمام اوصاف و کمالات وجودي نشان ميدهد و انسان کامل از آن جهت که خليفه خدا در زمين و نشانه او در همه عالم است ، کريم ترين آيات الهي و بزرگ ترين حجت هاي اوست ؛ بنابراين انسان به تنهايي واجد همه مراتب غيب و شهادت است .