Abstract:
شناخت صحیح ابعاد و اصول مدیریت بحران ناشی از زمینلرزه در مناطق شهری می تواند بهعنوان اولین گام در فرآیند مدیریت بحران و بهعنوان یکی از اساسیترین دستورالعملها جهت اجرائی نمودن مدیریت بحران زمینلرزه محسوب می گردد. لذا در پژوهش حاضر بهمنظور برنامهریزی اصولی برای کاهش آسیبپذیری ساختمانهای شهری و ارائه تصویری روشن از وقوع احتمالی زلزله و عواقب، ارزیابی پهنههای آسیبپذیری شهری ضروری است. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نوع روش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است و برای تحلیل دادهها با مدل AHP و نرمافزار GIS و وزن دهی شاخصها در Expert Choice، به بررسی آسیبپذیری بافت فرسوده محله محتشم شهر کاشان، پرداختهشده برای بررسی آسیبپذیری 9 شاخص مورداستفاده قرارگرفته است. میزان آسیب های وارده به ساختمانهای این محله در پنج گروه شامل: پهنههای آسیبپذیر خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تقسیمشده است. نتایج تحقیق نشان میدهد ازنظر آسیبپذیری 10 درصد محله در آسیبپذیری خیلی کم، 19 درصد کم، 15 درصد متوسط، 47 درصد زیاد و 9 درصد در آسیبپذیری خیلی زیاد قرار دارد؛ و توزیع فضایی آسیبپذیری در مرکز محله به دلیل عدم استفاده از مصالح مقاوم، کیفیت نامطلوب و قدمت زیاد ابنیه ها، بیشتر از همه جا است. کمترین آسیبپذیری در جداره اصلی بافت بخصوص در قسمت جنوب شرقی محله واقعشده است؛ که با توجه به تحلیلهای انجامگرفته در این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که بادرنظرگرفتن مشکلات کالبدی بافت محله محتشم، رویکرد مدیریت بحران زلزله یک راهکار مؤثر در راستای حفظ بافت و کاهش آسیبهای وارده به این بافت در اثر وقوع زلزله خواهد بود.
Correct understanding Dimensions and principles Crisis Management From earthquake in urban areas can as the first step in the process Crisis Management and as one of the most basic instructions direction Implementation of Crisis Management earthquake is considered. In order normative planning to reduce the vulnerability of urban buildings and to present a clear picture of possible occurrence of earthquake and its consequences, assessment of urban vulnerable zones is essential. The aim and methodology of this research are applied and descriptive-analytical, respectively. In order to vulnerability evaluation of worn out tissues of Mohtasham district of Kashan city, from the perspective of disaster management, the AHP model and for weighting of indices, Expert choice software, were used. To assess of the vulnerability, 9 indices were used. The extent of damages to buildings of this district of city has been divided in five groups: very low vulnerable, low, medium, high and complete destruction. The results showed that, in terms of vulnerability, 10 percent of district in very low, 19 percent in low, 15 percent in medium, 47 percent in high and 9 percent are located in very high vulnerability.Spatial distribution of vulnerability in the center of district is more than the other places due to non-use of resistant materials, undesirable quality and high antiquity of buildings. According to relevant results. Due to physical problems of Mohtasham, earthquake crisis management approach is as an effective solution in order to preserve the tissue and reduce damages to the tissue because of earthquake.
Machine summary:
لذا در پژوهش حاضر هدف ، بررسی کاهش آسیب پذیری محله محتشم در برابر مخاطرات طبیعی (زلزله ) و شناسایی مهمترین شاخص های ارزیابی آسیب پذیری لرزه ای میباشد و با استفاده از مدل AHP به بررسی میزان شاخص ها و تعیین نواحی پرخطر و امتیازبندی طیف های مختلف آسیب پذیری به عنوان گزینه های تحقیق ، تهیه نقشه های پهنه بندی خطر زلزله ، طراحی سناریوهای آسیب پذیری ساختمان و ارائه راهبردها و سیاست های در محدوده مطالعاتی در جهت کاهش خسارت ها و تلفات ناشی از وقوع زلزله پرداخته شده است و تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که میزان آسیب پذیری محله محتشم کاشان دربرابر زلزله چگونه است ؟ پیشینه تحقیق میتوان گفت که پژوهش های مختلفی در راستای پژوهش مورد بررسی انجام شده است که به طور مثال میتوان به پژوهش های زیر اشاره کرد: احدنژاد در سال ١٣٨٨ در رساله دکتری خود تحت عنوان آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله ، با به کارگیری مدل (RISK-UE) و روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP به این نتیجه رسید که منطقه ٣ شهرداری زنجان آسیب پذیریترین منطقه و منطقه ٢ شهرداری زنجان کم آسیب پذیریترین منطقه شهر زنجان میباشند.
)به تصویرصفحه رجوع شود) شکل ٢: نقشه پهنه بندی ابنیه بر مبنای معیار مصالح قطعات آسیب پذیری بافت های فرسوده ناشی از کیفیت ساختمان ها یکی دیگر از شاخص های که در این پژوهش برای بررسی آسیب پذیری در نظر گرفته شده است کیفت ابنیه میباشد که میتواند به عنوان شاخص مکمل در کنار شاخص قدمت ابنیه در آسیب پذیری بافت های شهری مورد ارزیابی قرار گیرد.