Abstract:
دو عنصر اساسی ادیان، شناخت خدا و تبیین سعادت بشر است. عرفان نیز مدعی شناخت حقیقی خدا و نمودن راه سعادت به بشر است. بی گمان سروده های حافظ یکی از عارفان شاخص مسلمان بیانگر عرفان، اندیشه، احساسات درونی و تفکر او نسبت به خداست. سَنت آگوستین نیز که یکی از برجسته ترین عارفان مسیحی است، نگرش، اندیشه و احساسات خود درباره رابطه خود و خدا و سعادت بشر را در کتاب اعترافات منعکس کرده است. بررسی آثار این دو شخصیت برجسته می تواند هماهنگی و همدلی ارواح و جان های این دو عارف را گرچه در فواصل زمانی و مکانی دور از هم می زیسته اند، آشکار کند و نشان دهد که جان عارفان یگانه است و تلقّی آنها از خدای واحد و زیبا وسعادت بشر مشابه است. اگرچه زمان و مکان بین آنها فاصله اندازد. در این پژوهش سعی شده است تا مقایسه ای بین برخی از مشخصه های عرفانی این دو عارف مسلمان و مسیحی درباره جلوه های خدا ومفهوم سعادت صورت پذیرد. محدوده ی پژوهش، دیوان غزلیات حافظ شیرازی و کتاب اعترافات سنت آگوستین انتخاب شده است. به نظر می رسد تاکنون پژوهشی مستقل درباره ی این موضوع انجام نشده است.
Hafez is one of the most skilled Persian poets that by combination of love and mysticism created effective and unique lyrics in his own time and later times to date. His poetry expresses mysticism, thoughts, internal emotions and thinking of his age. In the light of this we can perceive mystical vision through his poetry. St. Augustine also is a famous writer of the West and one of the most prominent Christian Gnostics who reflected his attitudes, thoughts and feelings into his work, especially the Book of Confessions. Studying works of these two outstanding characters can reveal harmony and empathy of the spirits and souls of the mystics, although they lived far apart, at the different time and place. This show that the lives of mystics are unique and every one call the same God, though time and place make distance between them. In this paper, we try to compare some of the mystical characteristics of these two Muslims and Christians mystic. The scope of research includes Divan-e Hafiz and The Confessions of St. Augustine and the study is conducted by analyzing content and comparing the views of these two mystic whose work is included. According to the studies conducted so far no research has been done on this topic.
Machine summary:
تجربه عرفاني حافظ از آفرينش در خرابات مغان اتفاق مي افتد؛ بيشتر در «شب » رخ مي دهد، که موجب تقرب بيشتر عارف به خداوند مي شده ، ولي از نظر سنت آگوستين تجربه ها در زمان هاي متفاوت رخ داده است .
در روز ازل فروغ حسن پروردگار جلوه گري کرد و از نمايش جمال او، عشق پديد آمد: در ازل پرتو حسنت ز تجلي دم زد عشق پيدا شد و آتش به همه عالم زد (حافظ ،٢٠٦:١٣٨٩) نتيجه ي تجلي :حافظ مي گويد: تجلي پروردگار باعث نشاط و شادي تمام کائنات مي شود، رونق و صفاي چهره ي لاله نتيجه ي تجلي جمال پروردگار است : چون آب روي لاله و گل فيض حسن تست اي ابر لطف بر من خاکي ببار هم (حافظ ،٤٩٢:١٣٨٩) ١-مشاهده لطافت و بخشندگي : حافظ معتقد است ؛ جمال پروردگار نشانه هاي لطف و خوبي را آشکار مي کند و چون لطف محبوب هويدا شد، ديگر در سخن عاشق ، حرفي جز لطافت و نيکويي يار، نتوان يافت : روي خوبت آيتي از لطف بر ما کشف کرد زان زمان جز لطف و خوبي نيست در تفسير ما (حافظ ، ١٦:١٣٨٩) ٢- شادکامي: حافظ نتيجه تجلي را رهايي از اندوه و بيخودي و کامروايي دانسته است : بيخود از شعشعه ي پرتو ذاتم کردند باده از جام تجلي صفاتم دادند چه مبارک سحري بود و چه فرخنده شبي آن شب قدر که اين تازه براتم دادند (حافظ ، ١٣٨٩: ١٨٣) ب )تجلي از ديدگاه سنت آگوستين : در انجيل ، آمده است که تجلي خداوند بر حضرت موسي(ع )، موجب روشني چهره اش مي شود: «...