Abstract:
امروزه شیوع ویروس کرونا در ایران و سراسر جهان تبدیل به یک مسئله اجتماعی شده و به نوبه خود جایگاه، کارکرد و اهمیت نهاد دولتها را نیز آشکار نموده است. این مقاله با هدف تحلیل جامعهشناختی اعتماد مردم به عملکرد دولت در شرایط شیوع کرونا از نظریههای زتومکا و برناد باربر استفاده گردیده است. روش تحقیق پژوهش «پیمایش» بوده و جامعه آماری آن را افراد 15 سال به بالای کشور در سال 1399 تشکیل میدهند. از طریق فرمول کوکران حجم نمونه تحقیق برابر با 1600 نفر برآورد گردیده و شیوه نمونهگیری از نوع «نمونهگیری چندمرحلهای» میباشد. یافتهها نشان میدهد که بحث اعتماد به عملکرد دولت هم متوجه مجموعهای از رفتارها و انتظارات ابزاری نسبت به نظام سیاسی و نیز بعد ارزششناختی اعتماد در قبال نظام سلامت میباشد. به طور مشخص و متأثر از ایده نظری زتومکا، اعتماد مردم کشور به نظام سیاسی از نوع «اعتماد ابزاری» بوده که کماکان در سطح «اعتماد پایه» میباشد؛ در مقابل، اعتماد به نظام پزشکی و سلامت که اعتمادی مبتنی بر انتظارات اخلاقی و نیز «اعتماد ارزششناختی» میباشد، در حد بسیاری افزایش یافته است. همچنین در بررسی اعتماد مردم به عملکرد مجموعه دولت مشخص شد که مؤلفههای اعتمادساز از معرفهای هر دو نوع اعتماد تشکیل میشود؛ به عبارتی مردم وقتی وارد تعامل و همکاری با مجموعه دولت میشوند بتدریج به رعایت رفتارهای بهداشتی فردی و جمعی میپردازند و از حجم انتقادات کاسته میشود که به نوبه خود زمینههای همکاری مردم را فراهم میسازد.
Machine summary:
در واقع کنترل ، پيشگيري و نحوه مديريت بيماري کرونا توسط دولت ها در عين اينکه ميزان اعتماد، محبوبيت ، کارآمدي، همبستگي ملي و اقتدار دولت ها را نشان ميدهد؛ ميزان کيفيت زندگي و سطح توسعه يافتگي امور بهداشتي، درماني و تجهيزات پزشکي کشورها را نيز عيان ميسازد؛ از اين رو، با عنايت به عملکرد دولت در ابعاد مختلف تصميم گيري مديريتي، اقدامات پيشگيرانه و درمان مبتلايان به ويروس کرونا و نيز گستره عملکرد و اقدامات آن در چند ماه اخير، توصيف و تحليل وضعيت اعتماد مردم در سطح کشور از اهميت بسيار بالايي برخوردار است ؛ زيرا به نظر مي رسد نوسان در اعتماد مردم نسبت به دولت و ارزيابي عملکرد آن ، فهم جديدي از اعتماد به نظام هاي انتزاعي را طلب مي کند.
بنابراين تحليل سازوکار اعتماد مردم نسبت به اقدامات دولت در شرايط کرونا در مقايسه با دوران پيشاکرونا و نيز بررسي وضعيت اعتماد سياسي در سطوح مختلف بر حسب ويژگيهاي زمينه اي افراد از اهداف اين پژوهش ميباشد.
براي سنجش اعتماد به نظام سياسي ٤ سوال در نظر گرفته شده که نتايج حاصل بدين شرح است : نگرش به ارائه آمار دولت درباره مبتلايان : سنجش نگرش مردم جامعه پيرامون ميزان دقت آماري دولت در ارائه آمار مبتلايان و فوت شده هاي ويروس کرونا نشان ميدهد که حدود يک سوم نمونه تحقيق (برابر با ٢٩ درصد) بر اين باورند که مسئولان کشور آمار دقيق و واقعي مبتلايان و مرگ و مير بيماران را اعلام نميکنند؛ در مقابل کمتر از نيمي از پاسخگويان يعني ٤٤ درصد در حد زياد (٣١ درصد) و خيلي زياد (١٣ درصد) آمارها را صحيح ميدانند؛ جالب است ١١ درصد اصلا به اين آمارها اعتماد ندارند و در مقابل ١٣ درصد اعتماد خيلي زياد دارند.