Abstract:
عوامل متعددی بر عملکرد بنگاههای اقتصادی تاثیر میگذارند. دستهای از این عوامل خارج از تسلط و کنترل فعالان اقتصادی بوده که در ادبیات این حوزه با عنوان فضای کسبوکار شناخته میشود. یکی از این متغیرها، بیثباتی اقتصاد کلان است. بیثباتیهای اقتصاد کلان از هر نوعی که باشند منجر به کاهش سرمایهگذاری و تولید و در نتیجه باعث کاهش رشد اقتصادی میشوند و در نهایت این بیثباتیها منجر به کاهش انباشت سرمایه، کوتاه شدن افقهای سرمایهگذاری و روی آوردن فعالان اقتصادی به سمت سرمایهگذاریهایی با قابلیت تحرک بالا میشود
Machine summary:
براساس گزارشهای بانک جهانی در سالهای اخیر، فضای کسبوکار در ایران نهتنها در بین کل کشورهای جهان بلکه حتی در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز وضعیت چندان مطلوبی ندارد که این امر بهشدت بر تصمیم سرمایهگذاران در مکانیابی تأسیس بنگاه اقتصادی تأثیر میگذارد و باعث فرار سرمایه از کشور میشود.
در ایران قسمت عمدهای از کسری بودجه دولت از طریق استقراض از بانک مرکزی، ذخایر ارزی و افزایش نرخ ارز تأمین میشود که همگی باعث افزایش نقدینگی و در نتیجه آن تورم میشود که این موضوع خود به بیثباتیهای اقتصادی دامن میزند.
جدول (3)-بدهیهای دولت به سیستم بانکی (هزار میلیارد ریال) / مأخذ: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران 4-3- نرخ ارز در مورد نرخ ارز دو نکته اساسی وجود دارد؛ اول اینکه نرخ ارز باید چقدر باشد؟ چراکه نرخ ارز بالاتر هرچند صادرات را سودآورتر میکند اما از طرفی تورم وارداتی را هم افزایش میدهد و در مورد کشوری که حدود 70 درصد مواد اولیه و کالاهای واسطه آن در بخش صنعت از طریق واردات تأمین میشوند، جای بسی تأمل وجود دارد که آیا واقعاً افزایش نرخ ارز، باعث افزایش صادرات میشود یا خیر؟ مطالعات زیادی در این مورد در ایران انجام شده است و پاسخها متفاوت است.
کانال دیگر اثرگذاری نوسانات رابطه مبادله به این صورت است که بیثباتی رابطه مبادله از طریق کاهش بازدهی پسانداز سبب کاهش پسانداز و در نتیجه کاهش سرمایهگذاری شده و از آنجا که سرمایهگذاران برای گریز از ریسک، سرمایههای خود را به بخشهای غیرتجاری و بخشهایی که ممکن است مزیت نسبی وجود ندارد، منتقل کنند، ترکیب سرمایهگذاری نیز تغییر کرده و بنابراین رشد اقتصادی کاهش مییابد 3 .