Abstract:
مهمترین آثار فساد در کشورهای درحالتوسعه این است که تلاشهای رقابت پذیری و فقرزدایی را ناکام میسازد، موجب بیاعتمادی مردم به دولت حاکم میشود؛ با گسترش فساد عدالت در جامعه کمرنگ شده و جای خود را به فقر و کاهش رفاه افراد جامعه میدهد. فساد به یکی از عوامل تأثیرگذار سد راه توسعه بخصوص در کشورهای عمده تولید کننده نفت تبدیل شده است؛ لذا شناخت و راههای مقابله با آن در صدر برنامههای توسعه قرار گرفته است. نقدینگی متغیر مهمی در اقتصاد است؛ رشد نقدینگی به دلایل مختلفی از جمله کسری بودجه دولت و استقراض از بانک مرکزی، افزایش نامتعارف سود بانکی و ... است. اگر نقدینگی واردکانال تولید شود موجب افزایش حجم تولید ناخالص داخلی و افزایش اشتغال و رشد میشود؛ اما افزایش نقدینگی همراه با سرعت بالای گردش پول باعث توزیع رانت و فساد در کشور میگردد. در بیشتر مطالعات صورت گرفته در زمینه علل فساد و راههای مقابله با آن اغلب بر نقش دولت تأکید شده است و نقش بانک مرکزی و سیستم پرداخت در یک کشور نادیده گرفته شده است. با توجه به اهمیت اقتصادی و جغرافیایی کشورهای عمده تولید کننده نفت در این پژوهش به بررسی تأثیر نقدینگی بر فساد کشورهای منطقه منا طی سالهای 2005-2018 با استفاده از روش گشتاور تعمیم یافته (GMM) پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد میزان فساد دوره قبل و نقدینگی دوره جاری بر فساد تأثیر مثبت و معناداری دارد. میزان تولید ناخالص داخلی بیشترین متغیرتأثیرگذار بر فساد کشورهای منا است؛ یک درصد افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه میزان فساد را به میزان 4.5 درصد کاهش میدهد. نتایج این تحقیق در جهتدهی سیاستهای بانک مرکزی و دولت های حاکم در هر کشور مفید میباشد.
Machine summary:
ايران تاريخ دريافت ١٣٩٩/٣/١٤تاريخ پذيرش ١٣٩٩/١٠/٩ چکيده مهم ترين آثارفساددرکشورهايدرحال توسعه اين است که تلاش هايرقابت پذيريوفقرزدايـيراناکـام ميسازد،موجب بياعتماديمردم به دولت حاکم ميشود؛باگسترش فسادعدالت درجامعه کمرنگ شده وجايخودرابه فقروکاهش رفاه افرادجامعه ميدهد.
اين امر باعث ميشود قيمت کالاهـاي مصـرفي و واسـطه اي وارداتـي افـزايش پيـدا کنـد، بنابراين هزينه هاي توليد افزايش يافته و تورم ايجاد ميشود، در چنين حالتي در جهـت حمايـت از توليد کننده و مردم سطح دستمزدها افزايش خواهد يافت کـه ممکـن اسـت بطـور دسـتوري ايـن افزايش در دستمزد صورت گيرد که مستلزم چاپ پول و تغييرات حجم پول توسط بانک مرکزي باشد(٢٠١١ ,Iyer &Martinez ).
باعث شيوع بيشتر فساد اداري ميشود، در چنين حالتيتمايل بـه دور زدن سيستم مالياتي کشور ورانتجويي افزايش مييابد به عبارتي ديگر اين فساد اداري و مالي باعث ميشود، درآمد مالياتي دولت کاهش يابد و به تبع آن بودجه دولـت دچـار کسـري گـردد.
(٢٠١٥) Isfahani &Rahmani به بررسي٧ متغير فسـاد،انـدازه دولـت ، دموکراسـي، درآمـد سرانه ، تورم ، نسبت ارزش افزوده بخش صنعت به توليـد ناخـالص داخلـي ونسـبت ارزش افـزوده بخش خدمات به توليد ناخالص داخلي استفاده شده است .
نتايج نشان ميدهدکه که شاخص کيفيت قـوانين باضـريب ٢/٤ بيشترين تأثير را برکاهش فساد داشته و شاخص اثربخشي دولت با ضـريب ٠/٠١ ، داراي کمتـرين تأثير است ؛ همچنين افزايش شاخص هاي اندازه دولت و تورم به افزايش ميزان فساد منجر خواهـد شد.
درتصريح الگويتحقيق بااستفاده ازروش گشـتاورتعمـيم يافتـه (GMM)مـدل زيـردرنظـر گرفته شده است (رجوع شود به تصویر صفحه) i=شماره کشورt=دوره زمانيموردنظر Corruption=فساددراين پژوهش ازشاخص کنترل فساداستفاده گرديده است .