Abstract:
در زیباسازی شعر، چیزی شگفتآورتر از آن نیست که شاعر، با توجه به قوه خلاق و آفرینندگی خود، این قابلیت را داشته باشد که معنای دیگری را در پسِ لایههای کلام نهفته سازد. بهکارگیری لفظ در این حالت به کلام برای درک معنای مقصود، معنایی عاریهای میدهد. این کاربست، همان استعاره است؛ یکی از ویژگیهای خاص ادبی در حوزه بلاغت که سبب تمایز بعضی از آثار ادبی از یکدیگر میشود؛ آن چنانکه کاربرد این سبک برجستة بیانی در شعر سعاد الصباح، شاعر معاصر کویتی، نقش خیالانگیزتری به اشعار وی داده است. خاصه آنکه بدانیم، آنچه موجب شگفتی و غافلگیری خواننده میشود؛ بهویژه در دفتر شعر«إمراة بلاسواحل»، معانی دیگری است که در ماورای کلام استعاری او نهفته است و خواننده با کشف معنای مقصود آن به لذت هنری میرسد. مقاله حاضر با تکیهبر شیوه توصیفی – تحلیلی، به بررسی استعاره در اشعار سعاد الصباح میپردازد و به این سؤال اساسی پاسخ میدهد که: مهمترین لایههای پنهان و معانی نهفته در کلام استعاری شاعر چیست؟ چنین به نظر میآید که شاعر در بخشهای متعددی، از انواع مختلف استعاره بهره برده است تا هدفهای نهفته گوناگونی همچون بیان اهمیت، تهکم ، شکوه ، بیان قدرت، حسآمیزی و... را در پس کلام خود جای دهد.
Machine summary:
مقاله حاضر با تکیه بر شیوه توصیفی – تحلیلی، به بررسی استعاره در اشعار سعاد الصباح میپردازد و به این سؤال اساسی پاسخ میدهد که : مهم ترین لایه های پنهان و معانی نهفته در کلام استعاری شاعر چیست ؟ چنین به نظر می آید که شاعر در بخش های متعددی، از انواع مختلف استعاره بهره برده است تا هدف های نهفته گوناگونی همچون بیان اهمیت ، تهکم ، شکوه ، بیان قدرت ، حس آمیزی و...
شاید بتوان گفت نخستین کسی که از استعاره تعریف جامعی به دست داده است ، ابوالحسن علی بن عیسی رمانی(متوفی٣٤٨ق ) است – گرچه کسانی چون ابوعبیده و جاحظ کسانی بودند که نخستین بار این لفظ را به کاربردند و ابن اثیر معنای لغوی آن را بیان کرده و ارتباط آن را بامعنای اصطلاحی ذکر کرده است (غزاوی، ٢٠١٢: ٥٢٠) – از نظر رمانی (به نقل از جعفری، ١٣٨٢: ٣٩) استعاره پیوند عبارت به معنایی است که در اصل ، لغت برای آن وضع نشده است ؛ به صورت انتقال (معنایی) به جهت روشن سازی ، در صورتیکه عبدالقاهر جرجانی، استعاره را انتقال اسم از اصل آن به غیر آن به منظور تشبیه میداند که آن هم در حد مبالغه انجام میگیرد (١٩٨٧: ٣٦٨).