Abstract:
تونس در اوایل قرن نوزدهم میلادی به سبب ارتباط با مصر و عثمانی و نیز تعامل با فرانسه که از خاستگاه‌های اصلی نوگرایی بود با مدرنیته آشنا شد. نوگرایی در تونس با نوسازی‌های احمدبای (حک. 1837-1855م) آغاز شد. این نوگرایی تا آغاز استعمار فرانسه (1881م) و پیدایش دیدگاه‌های انتقادی در باب مدرنیته ادامه پیدا کرد. نخستین نوگرایان تونس مانند دیگر کشورهای اسلامی از افراد وابسته به حاکمیت بودند و اقدامات نوسازی آنها‌ بیشتر معطوف به جنبه مادی و ملموس مدرنیته بود. آنها با نگاه به ظواهر مدرنیته، راه هرگونه رشد و ترقی را در تقلید و اقتباس از غرب می‌دانستند. مسئله اصلی پژوهش این است که زمینه‌ها و عوامل نفوذ و گسترش مدرنیته در تونس چه بوده‌است؟ پژوهش حاضر با بررسی عوامل و زمینه‌های ورود مدرنیته به تونس، به تبیین ماهیت و ویژگی‌های گفتمان نخستین مرحله نوگرایی در تونس می‌پردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نخستین مرحله از گفتمان نوگرایی در تونس، بیشتر ماهیت نوسازی داشت. راهکار اصلی تجددخواهان برای برون‌رفت تونس از عقب ‌ماندگی‌ها، استفاده همه جانبه از دستاوردهای فنی و صنعتی مدرنیته بود. آنها به مبانی و الزامات معرفت شناختی مدرنیته بی‌توجه بودند. از این‌رو فهم بنیادینی از تعاریف و مفاهیم اساسی مدرنیته درباره انسان، جهان و جامعه نداشتند.
Tunisia became acquainted with modernism in the early nineteenth century, due to relation with Egypt and Ottoman, and interaction with France, which were of the main origins of modernism. Modernism in Tunisia began with the renovations of Ahmed Bey (d. 1837-1855). This modernism continued until the beginning of French colonization (1881) and the emergence of critical views to modernity. Tunisiachr('39')s early modernists, like those of other Islamic countries, were of dependent people to the government, and their efforts focused more on material and tangible aspects of modernity. They knew the way to any growth and development in imitation and adaptation from the West by looking at the appearance of modernity. The main issue of the study is what were the backgrounds and factors influencing and spread of modernity in Tunisia? This study by considering factors and backgrounds of the arrival of modernity to Tunisia, explains the nature and characteristics of the discourse of the first stage of modernism in Tunisia. Findings of the study show the first stage of the modernism discourse in Tunisia mostly had modernized nature. The main strategy of the modernists to save Tunisia from backwardness was to make full use of the technical and industrial achievements of modernism. They ignored the epistemological foundations and requirements of modernity. Hence, they lacked a fundamental understanding of the basic definitions and concepts of modernity about man, world, and society.
Machine summary:
نوگراييدرتونس ؛ ازشکل گيريتاپيدايش نگاه انتقاديبه مدرنيته (١٩٣٧-١٨٨١م ) 1 زهرا ميرزايي ولي الله برزگر کليشمي 2 3 احمد بادکوبه هزاوه چکيده تونس در اوايل قرن نوزدهم ميلادي به سبب ارتباط با مصر و عثماني و نيـز تعامـل بـا فرانسه که از خاستگاه هاي اصلي نوگرايي بود با مدرنيته آشنا شد.
نخستين نوگرايان تونس مانند ديگر کشورهاي اسـلامي از افـراد وابسـته بـه حاکميـت بودنـد و اقدامات نوسازي آنها بيشتر معطوف به جنبه مادي و ملموس مدرنيته بود.
مسئله اصلي پژوهش اين است که زمينه ها و عوامل نفوذ و گسـترش مدرنيتـه در تـونس چـه بوده است ؟ پژوهش حاضر با بررسي عوامل و زمينه هاي ورود مدرنيته به تونس ، به تبيين ماهيت و ويژگيهاي گفتمان نخستين مرحله نوگرايي در تونس ميپـردازد.
لذا تفاوت جستار حاضر با آثار بالا در اين است کـه ١٠٩ به بررسي زمينه هاي نفوذ مدرنيته در تونس ، ماهيت و ويژگيهاي آن ، معرفي نوگرايـان نخستين و مهمترين حوزه هاي نوسازي در مرحله آغـازين نـوگرايي در تـونس (١٨٣٧- ١٨٨١م ) پرداخته است .
٢. ترجمه متون نظامي اروپاييان در رأس برنامه هاي اين مرکز قرار داشت و قابادو مسئول نظـارت بـر ترجمـه ١١٢ مدرسه بود (بن عاشور، ٢٩).
ويژگي هاي نخستين مرحله نوگرايي ١) اغلب جوامع اسلامي که در اواخر قرن هجدهم و اوايل قرن نوزدهم مـيلادي بـا مدرنيته مواجه شدند، شاهد نوسازيهايي بودند که با حمايت و خواست طبقـه حـاکم شکل گرفته بود.
اين مدل از نوگرايي که در خدمت منافع حکومت بود، در حوزه هـاي مادي و ملموس چون نوسازي ارتش ، ساختار سياسي، اداري و اصلاح نظام آموزشي و فاقد درک مفهومي از مدرنيته بود.
(
, 
, 
)
