Abstract:
از آنجایی که هر آنچه که پیامی را به دیگری منتقل کند، می تواند کارکرد رسانه را داشته باشد؛ بنابراین «نهج البلاغه» نیز از جایگاه یک «رسانه» برخوردار است و این توانایی را دارد؛ تا با کارکردهای خود مفاهیمی را که حضرت علی (ع) در نظر داشته اند به مخاطب ارسال و گام مهمی را در عرصه فرهنگ سازی دینی بردارد. در این پژوهش، با روش تفسیری-تحلیلی به بررسی سواد رسانه ای در کلام امیرالمومنین (ع) پرداخته شده است. و از میان ابعاد سواد رسانه ای (یعنی بعد احساسی، شناختی، زیبایی شناختی و اخلاقی)، بعد اخلاقی سواد رسانه ای در صلح و مدارای امام علی (ع) مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. یافته ها حاکی از آنست که امام علی(ع) به عنوان یک رهبر دینی در این کتاب، سخنان آموزنده ای درباره صلح و مدارا مطرح کرده اندکه راهی بسیار روشن، هماهنگ با عقلانیت ناب، وجدان پسند و جهان بینی الهی دارد. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که مضامین و مولفه های مرتبط با سواد رسانه ای، از بعد اخلاقی و از منظرِ صلح و مدارا در متن نهج البلاغه کدامند؟ این سخنان نشان می دهد که مولفه های سواد رسانه ای در نهج البلاغه شامل: تفکر انتقادی، پرسشگری، شک راهبردی، گسترش فرهنگ پژوهشگری، عدم سطحی نگری، توجه به مسئولیت اجتماعی، سواد اخلاقی و توجه به کرامت انسانی، اخلاق رسانه ای و انتقاد پذیری در باور امام مسلمانان شیعه به عنوان امری نیکو و ثمربخش است.
Since anything that conveys a message to another can serve as a medium; Therefore, "Nahj al-Balaghah" also has the status of a "media" and has this ability; To send the concepts that Imam Ali (as) had in mind to the audience with his functions and to take an important step in the field of religious culture. In this research, media literacy in the words of Amir al-Momenin (AS) has been studied by interpretive-analytical method. And among the dimensions of media literacy (ie emotional, cognitive, aesthetic and moral dimension), the moral dimension of media literacy in peace and tolerance of Imam Ali (AS) has been studied. The findings indicate that Imam Ali (AS) as a religious leader in this book, has made instructive speeches about peace and tolerance that have a very clear path, in harmony with pure rationality, conscience and divine worldview. The main question of the present article is what are the themes and components related to media literacy, from a moral point of view and from the perspective of peace and tolerance in the text of Nahjul Balagha? These remarks show that the components of media literacy in Nahj al-Balaghah include: critical thinking, questioning, strategic doubt, spreading the culture of research, lack of superficiality, attention to social responsibility, moral literacy and attention to human dignity, media ethics and criticism. Acceptance in the belief of the Imam of Shiite Muslims is a good and fruitful thing
Machine summary:
استعارة مفهوم صلح و مدارا از بعد مؤلفه هاي سواد رسانه اي با تکيه بر نهج البلاغه بهاره نصيري * چکيده از آنجايي که هر آنچه که پيامي را به ديگري منتقل کند، مي تواند کـارکرد رسـانه را داشـته باشد؛ بنابراين «نهج البلاغه » نيز از جايگاه يک «رسانه » برخـوردار اسـت و ايـن توانـايي را دارد؛ تا با کارکردهاي خود مفاهيمي را که حضرت علي (ع ) در نظر داشته اند بـه مخاطـب ارسال و گام مهمي را در عرصه فرهنگ سازي دينـي بـردارد.
پرسش اصلي مقاله حاضر ايـن اسـت که مضامين و مولفه هاي مرتبط با سواد رسانه اي، از بعد اخلاقي و از منظرِ صـلح و مـدارا در متن نهج البلاغه کدامند؟ اين سخنان نشان مي دهد که مولفه هـاي سـواد رسـانه اي در نهــج البلاغــه شــامل : تفکــر انتقــادي، پرسشــگري، شــک راهبــردي، گســترش فرهنــگ پژوهشگري، عدم سطحي نگري، توجه به مسئوليت اجتماعي، سواد اخلاقـي و توجـه بـه کرامت انساني، اخلاق رسانه اي و انتقاد پذيري در باور امام مسلمانان شيعه به عنوان امـري نيکو و ثمربخش است .
در پژوهشي ديگر تحت عنوان انديشه ورزي و تفکـر خـلاق از منظر نهج البلاغه (نزهت ، ١٣٨٩: ١٣٧) نويسنده از ميان انواع تفکـر، دو نـوع تفکـر را حـائز اهميت ويژه دانسته اند: يکي تفکر کاربردي که انديشه ورزان براي حل مسـائل و مشـکلات روزمره و زودگذر از آن بهـره مـي گيرنـد و ديگـري تفکـر خـلاق و توليـدگر کـه از نگـاه حضرت علي (ع ) مورد توجه قـرار گرفتـه اسـت .
(
, 
, 
)
