Abstract:
در تحلیلهای جامعهشناسی، فعالیتهای مصرفی، منشاء مدرن ساختار هویتی و مرجع شکلدهی به ارزشها و نگرشها به شمار میروند. بر این اساس مفهوم "مصرف فرهنگی"، ابزاری توانمند برای تحلیل الگوها و تعیین مرزهای تشابه و تمایز گروههای مختلف اجتماعی محسوب میشود. مقاله حاضر سعی در ارائه تعریف عملیاتی جامع برای مفهوم مصرف فرهنگی و شناسایی الگوهای غالب مصرف نسل جوان را دارد. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و تکمیل تعداد 531 پرسشنامه از جوانان (15 تا 30 سال) انجام شده است. در این مطالعه، الگوهای مصرف فرهنگی به تفکیک دو بخش "مصرف محصولات تولید شده در نظام فرهنگی" و "مشارکت در فعالیتهای تعریف شده در نظام فرهنگی"، مورد سنجش قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مصرف محصولات فرهنگی مدرن (مجازی)، الگوی غالب مصرف فرهنگی جوانان است. مصرف محصولات فرهنگی مکتوب (با لحاظ مصرف کتب درسی) و مشارکت در فعالیتهای سرگرمی فرهنگی (با همراهی دوستان) تکمیل کننده الگوی غالب مصرف فرهنگی جوانان هستند. نتایج پژوهش همچنین ضرورت پرهیز از تقلیل الگوی مصرف فرهنگی جوانان به یک گونه خاص و به عبارت دیگر ضرورت گونهشناسی الگوهای مصرف را متذکر میشود. بر مبنای گونهشناسی انجامشده سه تیپ ایدهال (الگو) برای مصرف فرهنگی نسل جوان شناسایی شد.
In sociological analysis, Consumer activities are the source of modern identity structure and reference to values and attitudes. Accordingly, The concept of "cultural consumption" is a powerful tool for analyzing patterns and defining the boundaries of similarity and differentiation between different social groups.This paper tries to provide a comprehensive operational definition for the concept of cultural consumption and identifies the dominant patterns of consumption of the younger generation. This study was performed using a survey method and completed 531 questionnaires from youth (15 to 30 years). In this study, cultural consumption patterns were measured in two parts: consumption of products produced in the cultural system and participation in activities defined in the cultural system. The results of the study showed that the consumption of modern cultural products is the dominant pattern of youth consumption. The consumption of written cultural products and participation in cultural entertainment activities complement the dominant pattern of youth consumption culture. The results of the research also highlight the need to avoid reducing the pattern of youth consumption to a particular species, in other words, the necessity of the typology of patterns of consumption. Based on the typology, three ideal types (pattern) were identified for the cultural consumption of the younger generation.
Machine summary:
توسلی سؤال پژوهش را اینگونه طرح نموده اسـت کـه ، آیـا زنان و مردان در رویکرد به کالاهای فرهنگی چون دیگر عرصه هـای زنـدگی متفـاوت انـد؟ نتایج تحقیق بیانگر آنست که دستیابی بیشتر زنان بـه حقـوق اجتمـاعی منجـر بـه مشـارکت اجتماعی روزافزون آنان شده و این حضور فزاینده در درجه نخست تأثیر بسزایی در قریحـه و انتخاب های ایشان داشته است .
عبدالحسین کلانتری و همکـاران (١٣٩٢) در مقالـه ای تحـت عنـوان ؛ پـراکنش مصـرف فرهنگی بین سطوح مختلف در ایران ، مساله کلیدی خود را اینگونه تشـریح نمـوده انـد کـه ؛ گروه هایی که انتخاب های مشابهی در زمینه کالاهای فرهنگـی دارنـد، ممکـن اسـت از نظـر برخی ویژگیهای زمینه ای نیز همانند باشند.
در ارتباط با نظریات متاخر حوزه مصرف فرهنگی، به نظر مـیرسـد کـه مناسـب تـرین طبقه بندی انجام شده ، جمع بندی صورت گرفته از سوی عباس کـاظمی (١٣٨٦) در کتـاب "مطالعات فرهنگی، مصرف فرهنگی و زندگی روزمره در ایران " باشد که در اصل بـر مبنـای مطالعه استوری (١٩٩٩) انجام پذیرفته و به سـه پـارادایم در بـاب مطالعـات مصـرف اشـاره مینماید.
کنشگرانی که در تیپ B مصرف فرهنگی قرار گرفته اند در ارتبـاط بـا میزان مشارکت در فعالیت های مذهبی – فرهنگی نیز جایگاه نخست را نسـبت بـه دو تیـپ دیگر به خود اختصاص داده اند.
ایـن تیـپ در ارتبـاط بـا دو شاخص مصرف محصولات فرهنگی دیداری و شنیداری نیز کمترین میزان را نسـبت بـه دو الگوی دیگر به خود اختصاص داده اند.
٨. جمع بندی و نتیجه گیری در این مطالعه ، الگوهای مصـرف فرهنگـی جوانـان بـه تفکیـک دو بخـش عمـده مصـرف محصولات تولید شده در نظام فرهنگی و مشارکت در فعالیـت هـای تعریـف شـده در نظـام فرهنگی، مورد سنجش و بررسی قرار گرفت .