Abstract:
هدف این مقاله بهینه کاوی تجارب موفق (ملی و بینالمللی) در حوزه مستندات اخلاق حرفهای دانشگاهها و ارائه راهکارهایی بهمنظور بهبود آن بود. جامعه پژوهش حاضر مشتمل بر 100 دانشگاه برتر جهان (بر اساس رتبهبندی رتبهبندیهای معتبر شانگهای) و 539 دانشگاه ایران است که موردمطالعه قرارگرفتهاند و از این تعداد 59 دانشگاه ایران و 100 دانشگاه خارج از کشور واجد مستندات حوزه اخلاق حرفهای بودند؛ بنابراین روش نمونهگیری این پژوهش بهصورت تمام شماری بود. این پژوهش کیفی است و از روشهای مطالعات اسنادی و کتابخانهای و بهینه کاوی تجارب موفق ملی و بینالمللی بهره برده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که در حال حاضر در دانشگاههای ایران و حتی دانشگاههای برتر جهان بیشتر به عهدنامه اخلاقی توجه میشود و منشور اخلاقی مورد غفلت قرارگرفته است. درواقع دانشگاههایی هم که دارای مستندات حوزه اخلاق حرفهای هستند، وحدت رویه خاصی در بیان محتوای آن ندارند. از دیگر سو، یافتهها حاکی از آن است که سند جامع اخلاقی در دانشگاهها باعث وحدت رویه در پیادهسازی اخلاقیات در دانشگاهها میشود که این امر موجب مدیریت و تعامل بهتر و کاراتر و در کل پیادهسازی بهتر اخلاق حرفهای در دانشگاهها میشود؛ بنابراین لازم است که روسا و مدیران دانشگاهها توجه بیشتری نسبت به تدوین سند جامع اخلاقی برای دانشگاهها داشته باشند. درنهایت بر اساس مطالعه مبانی نظری، پیشینه پژوهش و بهینه کاوی تجارب موفق ملی و بینالمللی راهکارهایی بهمنظور تدوین و ارتقای مستندات حوزه اخلاق حرفهای دانشگاهها ارائه شده است.
Machine summary:
در محيط هاي دانشگاهي نيز، اخلاقيات ازجمله مباحث مهمي است که بايد به آن ها توجه فراوان شود زيرا دانشگاه ها انسان ساز هستند و درنتيجه اشتباه در اين زمينه مي تواند بسيار زيان آور باشد و درنتيجه اخلاقيات بايد در تمامي استانداردها، مراحل ، فرايندها و عمليات دانشگاهي به صورت کاملاً واضح به کار گرفته شود (برنل و اسناکنبرگ ،،٢٠١٥، ص xviii-xvi)؛ بنابراين مهم ترين ابزاري که دانشگاه ها ميتواند از طريق آن ، آرمان ها و اهداف اخلاقي خود را محقق سازد، سند جامع اخلاقي (اخلاق حرفه اي) است ؛ اما بيشتر اين مستندات حوزه اخلاق حرفه اي به شکلي نادرست تنظيم شده و درنتيجه ناموفق هستند.
در اين پژوهش مستندات حوزه اخلاق حرفه اي از نظر سر عنوان هاي اصلي يا همان چارچوب کلي که در آن ارائه شده است مورد بررسي و تحليل محتوايي قرار گرفته است تا بتوان با بررسي و مقايسه آنها به راهکاري مناسب براي تدوين سند جامع اخلاقي در دانشگاه هاي کشور رسيد.
The manual for choosing the field of general examination in 2018, [Cited 2018 May 11] available at: the Country Education Assessment Organization website (in Persian): http://www.
Comprehensive Ethical Document of MAPNA, [Cited 2018 May 11] available at: Mapna Group (in Persian): http://www.
[Cited 2018 May 11] available at: the website of the University of Medical Sciences and Health Services of Markazi Province (in Persian): http://portal.
Comprehensive Ethical Document of Al-Zahra University (S), [Cited 2017 May 15] available at: Al-Zahra University website (in Persian): www.