Abstract:
آموزش تفکر برای نوجوانان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آنها باید چگونه فکر کردن را بیاموزند، چرا که باید اطلاعات زیادی را پردازش کنند تا بتوانند بر رویدادهای زندگی کنترل داشته و سلامت روانی خود را حفظ نمایند. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارتهای تفکر خلاق و نقادانه بر منبع کنترل و سلامت عمومی در نوجوانان است.
روش
این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. به منظور آزمایش تاثیر مهارتهای تفکر خلاق و نقادانه بر منبع کنترل و سلامت عمومی نوجوانان با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی۴۰ دانش آموز دبیرستانی در دو گروه ۲۰ نفری آزمایش و کنترل جایگزین شده و به پرسشنامه های منبع کنترل راتر و سلامت عمومی گلدبرگ و هیلیر پاسخ دادند. سپس گروه آزمایش طی ۱۰ جلسه آموزشی ۲ ساعته، تحت آموزش مهارتهای تفکر خلاق و نقادانه قرار گرفت. پس از پایان جلسات آموزشی، آزمونهای تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم ب، تفکر خلاق عابدی و پرسشنامه های راتر و سلامت عمومی روی آزمودنی های هر دو گروه اجرا شد. جهت تحلیل آماری داده ها از آزمون t مستقل و تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد.
یافته ها
نتایج نشان داد که آموزش مهارتهای تفکر خلاق و نقادانه پس از آموزش افزایش یافته و موجب کاهش معنی دار نمره منبع کنترل، سلامت عمومی و زیرمقیاسهای علائم جسمانی، اضطراب و اختلال خواب و افسردگی شدید در سطح ۰۵/۰p< گردید.
نتیجه گیری
آموزش مهارتهای تفکر خلاق و نقادانه باعث درونی تر شدن منبع کنترل و ارتقاء سلامت عمومی نوجوانان شده و می تواند برای کمک به آنها در گذر از دوره حساس نوجوانی مفید واقع گردد.
Introduction: The aim of this study was to investigate the effectiveness
of teaching creative thinking skills on locus of control and general health
on youth.
Method: 40 high school students were selected and were randomly
assigned to experimental and control groups. They Responded to Rotter
locus control Questionnaire and GHQ Questionnaire. The experimental
group received 10 educational sessions (20 hours) about how to think
critically and creatively.
upon completion of educational sessions both experimental and control
groups were tested with, California critical thinking skills test B form and
Abedi creativity inventory and Rotter locus control Questionnaire and
GHQ Questionnaire. Data were analyzed by t-test and Multivariate
analysis of covariance
Results: Results showed significant differences between control and
experimental groups in their locus of control, general health, symptoms
of anxiety, sleep disorder and depression (P<0.05).
Conclusion: Teaching of creative and critical thinking skills makes more
inner locus of control and promotes general health and help adolescents
to be able to challenge critical situations.
Machine summary:
com٢ استاديار دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مرکزي ٣ عضو هيات علمي گروه روانشناسي دانشگاه پيام نور نتيجه گيري : آموزش مهارت هاي تفکر خلاق و نقادانه باعث دروني تر شدن منبع کنترل و ارتقـاء سلامت عمومي نوجوانان شده و مي تواند براي کمک به آنها در گذر از دوره حساس نوجواني مفيـد واقع گردد.
بر اين اساس ، افرادي که اين ايده را ياد گرفته و پردازش مي کننـد کـه اوضـاع بيرونـي 1 Plucker 2 Batey, Furnham & Safiullina 3 Baron 4 Lamzedin & Lamzedin 5 Rotter 6 Neg , Sorensen & Eby 7 Findely & Cooper 8 Dawson, Meadows & Haffie تجربيات شخص را تعيين مي کنند، منبع کنترلشان به سمت بيروني بودن گرايش پيدا مي کنـد و بـه اندازه اي که افراد باورهايي مبني بر اين که خودشان مسئول تجربيات زندگي خويش هـستند را يـاد گرفته و پردازش مي کنند، منبع کنترلشان به سمت دروني شدن تمايل نشان مي دهد.
1 Kelley & Stack 2 Kirkcaldy, Shepherd & Furnham 3 Diener & Lucas 4 Benassi, Sweeney & Dufour 5 Langan-Fox, Sankey & Anty روش پژوهش حاضر از نوع آزمايشي با طرح پيش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل است کـه بـدين منظـور از نوجوانان پسر پايه اول دبيرستان شهر تهران نمونه اي شامل ٤٠ نفر به شيوه نمونه گيري خوشه اي تصادفي انتخاب و در دو گروه آزمايش و کنترل گمارده شدند، به طوري که هر گروه متشکل از ٢٠ نفر بود.