Abstract:
رئالیسم جادویی (magical realism) شیوۀ روایتی است که از نیمۀ دوم قرن بیستم در آمریکای لاتین و به تبع آن در جهان، گسترش یافت. در این شیوه از نگارش، امر شگفت با امر واقعی چنان با هم درآمیخته میشود که تفکیک آنها از هم غیرممکن میشود. یکی از مسائل قابل تأمل در باب داستانهای مبتنی بر رئالیسم جادویی، این است که چرا نویسندگان آثاری از این دست، به سمت داستانهای واقعگرای جادویی سوق پیدا میکنند؛ دلایل و انگیزههای آنها برای نگارش داستانهای خود به شیوۀ رئالیسم جادویی چیست؟ به عبارتی داستانهای رئالیسم جادویی در چه فضاهایی بیشتر زمینۀ رشد و گسترش دارند؟ در این پژوهش، سعی شده است با روش تحلیلیـتوصیفی، زمینههای گرایش نویسندگان ایرانی به این سبک از نوشتار بررسی و تحلیل شود. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که فضا و شیوۀ زندگی نویسندگان ایرانی مجال گستردهای برای حضور ویژگیهای رئالیسم جادویی در آثار آنان داده است. عواملی مانندتقابل سنت و مدرنیته، بافتار فرهنگی یا شرایط اقلیمی، سیاستپردازی، اسطورهپردازی، بازنمایی فرهنگ اقلیمی و نوجویی از مهمترین زمینههای گرایش نویسندگان به رئالیسم جادویی بودهاست.
Magical realism is a narrative that has been spread in Latin America since the second half of the twentieth century, and consequently in the world. In this style of writing, the marvelous affair with the real is so combined that their separation becomes impossible. One of the most debatable issues about magical realism is why the writers of this work move towards magical realistic stories, what are their reasons for writing their stories in the form of magical realism? In what ways are the spheres of magic realism more likely to grow? In this study, along with an overview of the definitions and history of magical realism in the world and Iran we have tried to analyze the tendencies of Iranian writers in this style through descriptive analytical method. The findings of this study show that the space and lifestyle of Iranian writers have made extensive use of the features of magical realism in their works. Factors such as the confrontation between tradition and modernity, cultural context or climatic conditions, politics, myths, representations of climatological culture and novelty are among the most important reasons for authors' tendency to magical realism
Machine summary:
اما از آنجا که اغراق و موجودات فرازمینی جزو ذاتـی حماسـه هـا هستند و فردوسی خود بر معنای «رمزی» این نوع رویدادها اشـاره کـرده و داسـتان را دارای لایه ای دیگر دانسته ، با رئالیسم جادویی متفاوت میشود: تــو ایــن را دروغ و فســانه مــدان به رنگ فسون و بهانـه مـدان ازو هر چـه انـدر خـورد بـا خـرد دگر بـر ره رمـز و معنـی بـرد (فردوسی، ١٣٨٦: ٤٠) در ادبیات داستانی معاصر نیز قبل از اینکه نویسندگان با سبک نگارش رئالیسـم جـادویی آشنا شوند نمونه هایی، هر چند نه کامل ، از رئالیسمِ جادویی وجود دارد؛ از جملـه عـزاداران بیل غلامحسین ساعدی، روزگار دوزخی آقای ایاز رضا براهنی و برخی داسـتان هـای صـمد بهرنگی که به دلیل مخاطبان آن که اغلب کودکان بوده اند، از این شیوه بهره برده است .
همچنین ، دور افتادگی و آمیخته بودن زندگی ایـن منـاطق بـه افسـانه هـا و اسـطوره هـا و باورهای عجیـب ، فضـای مناسـبی اسـت کـه نویسـندگان رئالیسـم جـادویی بـرای احیـای فرهنگ های فراموش شده یا در معرض نابودی از آن سود بجویـد؛ ماننـد رمـان اهـل غـرق روانیپور که در آن برای حفظ فضـای اسـطوه ای و فراواقعـی حـاکم بـر زادگـاهش جفـره کوشیده است یا رضا براهنی در رمان رازهای سرزمین من باوری کهن و اسطوره ای ـاعتقـاد به گرگ اجنبی کش ـ را در قالب رئالیسم جادویی نشان داده است .