Abstract:
جوامع معاصر بشری با بحرانهای مختلفی مانند محیط زیست، آزار حیوانات، فقر، بیماریهای ویروسی، جنگ و نظامیگری، ستمگری انسانها نسبت به یکدیگر، گسترش روابط انتفاعی و ابزاری میان انسانها، بیتفاوتی سیاسی و مدنی، فروپاشی اخلاقی و ... مواجه هستند. در میان بحرانهای مذکور، مقاله حاضر با تمرکز بر بحران اخلاقی، در پی یافتن پاسخی مناسب برای این پرسش است که «چگونه میتوان از گسترش بیشتر بحران اخلاق در جامعه امروز ایران جلوگیری کرد؟». به عنوان فرضیه پاسخ آن است که حرکت به سمت جامعه فضیلتمند و شاخصهای اخلاقی چنین جامعهای مانند مسئولیتپذیری، اعتماد، راستگویی، خیرخواهی، همکاریجویی، صداقت، دیگردوستی و مهارت، مهمترین امید ما برای جلوگیری از گسترش بحران اخلاقی است. از این رو، چیستی جامعه فضیلتمند، شناخت ابعاد و شاخصهای آن و همچنین اهمیت و ضرورت طرح آن در جامعه امروز ایران از مهمترین مسائل مورد بررسی در این مقاله است. با دغدغهای کاربردی سعی شده تا امکانات نظریه اخلاق فضیلتمحور برای بهکارگیری در سطوح فردی و اجتماعی معرفی شود تا از این طریق راهی برای حل و فصل معضلات اخلاقی جامعه ایران معرفی شود. برای دستیابی به چنین هدفی ضمن تعریف اخلاق فضیلت، به بررسی رابطه فضایل اخلاقی با جامعه و اهمیت چنین موضوعی در جامعه بحرانی ایران پرداخته شده است. روش تحلیل مقاله «هنجاری» است و با آسیبشناسی از «آنچه که هست» در پی «آنچه که باید باشد» حرکت خواهیم کرد. نتایج بحث نشانگر آن است که در پرتو اخلاق فضیلت میتوان مواجهای دیگرگونه با جامعه بحرانزدۀ ایرانی داشت و به سازوکارهای آن امیدوار بود.
Contemporary societies arefacing various crises such as those related to the environment, animal cruelty, poverty, viral diseases, war and militarism, human oppression of each other, the expansion of instrumental relations between human beings, political and civil indifference, and moral collapse. The present article focuses on the moral crisis. We are looking at the question of how to prevent the deepening and widening of the moral crisis? As a hypothesis, the answer is that moving towards a virtuous society with these characteristics: responsibility, trust, honesty, benevolence, cooperation, altruism, skill. These characteristics are our hope in preventing the spread of a moral crisis. Therefore, we need to recognize the essence and dimensions of a virtuous society which is a crucial issue in Iranian society. From a practical point of view, an attempt has been made to establish a reasonable connection between the theory of virtue-based ethics and society. The method of analysis is the normative method. The results of the discussion show that in the light of virtue ethics, we can be hopeful to have a different in encounter with the crisis-stricken Iranian society.
Machine summary:
mokhtar٦٣) تاریخ دریافت : ١٣٩٩/٨/١ تاریخ تصویب : ١٣٩٩/١٠/١٢ پژوهشنامه علوم سیاسی ، سال شانزدهم ، شماره نخست ، زمستان ١٣٩٩، صص ٢٢٠-١٩١ برای این پرسش است که «چگونه می توان از گسترش بیشتر بحران اخلاق در جامعۀ امروز ایران جلوگیری کرد؟» به عنـوان فرضـیه ، پاسـخ ایـن اسـت کـه «حرکت به سوی جامعۀ فضیلتمند و شاخص هـای اخلاقـی چنـین جامعـه ای ، ازجمله مسئولیت پذیری ، اعتماد، راست گویی ، خیرخـواهی ، همکـاری جـویی ، صداقت ، دیگردوستی ، و مهارت ، مهم ترین امید ما برای جلوگیری از گسترش بحران اخلاقی است »؛ ازاین رو، چیستی جامعـۀ فضـیلتمند، شـناخت ابعـاد و شاخص های آن ، و همچنین ، اهمیت و ضـرورت طـرح آن در جامعـۀ امـروزِ ایران ، از مهم ترین مسائل موردبررسـی در ایـن مقالـه اسـت .
Normative Method 196 شد، این است که جامعۀ فضیلتمند چیست ؟، چـه نسـبتی مـی تـوان میـان جامعـه و فضایل اخلاقی برقرار کرد؟ و ضرورت پرداختن به چنین مسئله ای در جامعۀ امـروز ایران کدام است ؟ ناگفته پیداست که دلیل انتخـاب چنـین موضـوعی ، تنهـا گـزارش نظریه های فلسفی و اخلاقی موجـود نیسـت ، بلکـه بـا ابتنـای بـر مقولـۀ «کاربسـت نظریه ها»، هدف این است که نشان دهیم کـه اولاً اخـلاقِ فضـیلت چیسـت ، و ثانیـاً انسانِ فضیلتمند چگونه انسانی است ، و ثالثاً جامعۀ فضیلتمند چگونه جامعه ای است و راه های دستیابی به آن در جامعه ایرانی کدام است ؟ برای تجزیـه وتحلیـل مناسـب این دستورکارها، مباحث در چهار بخش ، تجزیه وتحلیل شده اند.