Abstract:
اهلیت داشتن طرفین معامله از شرایط صحیح واقع شدن معامله است که از آن به بلوغ، عقل و رشد طرفین تعبیر میشود؛ بر این اساس معاملات شخص مجنون که فاقد قوۀ عقل و درک است، باطل دانسته شده است. اما مسئلۀ بحثبرانگیز در این زمینه وضعیت معاملات مجنون ادواری در دوران مشکوک است که دیدگاههای مختلفی را از سوی فقها و حقوقدانان در پی داشته است. نویسنده پس از تحلیل و بررسی ادله و آرای فقها و حقوقدانان به شیوۀ تحلیلی- اسنادی، و قابل خدشه دانستن برخی ادلۀ مورد استناد، و با مبنا قرار دادن جریان اصل صحت در صورت تردید در کمال متعاملان، مسئلۀ مورد تحقیق را در مقام تنازع در حالتهای مختلف مورد بحث قرار داده و معتقد است که با دقت نظر در بهکاربست اصل صحت، در برخی فروض، صحت معاملات مجنون ادواری در دوران مشکوک، و در برخی فروض بطلان آن موجه و منطبق با ادله است.
Abstract: Affiliation of the parties to the transaction is one of the proper conditions of the transaction, from which the maturity, reason and growth of the parties are interpreted; accordingly, the deals of a madman who has no intelligence and understanding is invalidated. But the controversial and challenging issue in this regard relates to the situation of periodic insane transactions during the suspicious period, which has led to different views from jurisprudents and lawyers. After analyzing and analyzing the arguments and judgments of jurists and jurists in an analytical-descriptive manner, and the ability to understand the principle of truth in the event of doubt in the best interests of the interlocutor, the author examined the issue of investigation in two states of struggle and non-combatants. And he believes that in the non-controversial issue of the principle of the authenticity of the law, it is absolutely current, but in the context of the struggle, it is detailed, that in some assumptions, accuracy, and in some other assumptions, it is justified to invalidate Major Edura's transactions during the suspicious period.
Machine summary:
اما مسئلۀ قابل بحث و بررسي در خصوص معاملات مجنون ادواري مربوط به مواقعي است که معلوم نيست او در حالت افاقه معامله را انجام داده يا در حالت جنون ؛ ازاين رو سؤال اساسي مقالۀ حاضر اين است که معاملات مجنون ادواري در دوران مشکوک چه حکمي دارد؟ ملاک و دليل براي تبيين حکم مسئله چيست ؟ آنچه بر اهميت اين مسئله و پيچيدگي آن مي افزايد، اين است که حالات چنين فردي داراي ضابطه و حدود خاصي نيست ؛ بلکه به تعبير برخي فقها (علامه حلي ، ١٤١٤ق ، ج ٤: ٢٧٦؛ شهيد اول ، ١٤١٨ق ، ج ٤: ١٠١) در هر لحظه امکان عروض جنون براي او وجود دارد.
برخي فقها نيز معاملات مجنون ادواري را از دو نظر بررسي کرده اند: يک : زمان در حال جنون يا در حال افاقه بودن مجنون ادواري به طور کامل براي طرفين معلوم باشد، اما اينکه معامله در کدام يک از اين دو زمان اتفاق افتاده مورد نزاع طرفين قرار گيرد، در اين صورت از باب «الحاق شي ء مشکوک به اعم اغلب »، قول مدعي صحت مقدم مي گردد؛ زيرا غالب معاملات از سوي افراد داراي شرايط صادر مي شود.
٣. تحليل و بررسي چنانکه ملاحظه شد در خصوص وضعيت معاملات مجنون ادواري در دوران مشکوک اقوال مختلفي مطرح شده ، و برخي مانند علامه حلي و سيد حسن امامي نظر دوگانه اي داشته اند، و دادگاه ها نيز رويۀ واحدي را اتخاذ نکرده و آراي مختلفي صادر کرده اند، ازاين رو لازم است تمام ادله اي را که مورد استدلال قرار گرفته يا ممکن است مطرح شود، با دقت و تأمل هرچه بيشتر تحليل و بررسي شود تا آنچه موافق تحقيق بوده و کارامد در مسئله است ، بيان شود.