بررسی و تحلیل مؤلفه‌های هویت ملی در کتاب‌های فارسی دورة دوم متوسطه (پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم) Journal Article

Writer: داودنیا، نسرین ؛ زرگرزاده دزفولی، نسرین ؛

پژوهش در آموزش زبان و ادبیات فارسی بهار 1399 - شماره 4 (‎25 page(s) - From 1 to 25 )

Keywords: هویت ملی کتاب‌های فارسی دورة دوم متوسطه فارسی نوجوانی کتاب فرهنگی پژوهش اجتماعی

Abstract:

بحث هویت ملی از پدیده‌های مهم و چالش‎برانگیز معاصر است که اندیشمندان زیادی را بر آن داشته تا راهکارهایی ارائه دهند و از استحالة فرهنگی جوانان ایران در فرهنگ‌های بیگانه جلوگیری‌کنند. یکی از ابزارهای مهم برای رسیدن به این مهم، بازبینی کتاب‌های درسی است. هدف پژوهش پیش‌روبررسی و تحلیل مؤلفه‌های هویت ملی در کتاب‌های فارسی دورة دوم متوسطهبرایتحقق این امراست. نگارندگان در این مطالعه، در پی پاسخ به این پرسش هستند که کتاب‌های مذکور تا چه حد در انتقال، تقویت و تثبیت مؤلفه‌های هویت ملی موفق بوده‌اند؟ روش پژوهش از نوع کیفی و تحلیل محتواست که به شیوة اسنادی انجام شده‌است. جامعة آماری تحقیق، کتاب‌های فارسی ۱، ۲ و ۳ دورة دوم متوسطه(چاپ ۱۳۹۸) است. با نگاهی به یافته‌های پژوهش می‌توان دریافت که توزیع متعادلی نسبت به مؤلفه‌های هویت ملی صورت نگرفته و نقش دروس، صفحات و تصاویر کتاب‌های فارسی در شکل‌دهی و تقویت هویت ملی نوجوانان کم‌رنگ است. بیشترین میزان تأکید بر مؤلفه‌های «مشاهیر و نخبگان» و «زبان و ادبیات فارسی» و کمترین میزان تأکید بر دو مؤلفة «خرده‌فرهنگ‌ها» و «بناهای تاریخی و اماکن جغرافیایی» است. لازم به ذکر است که مباحث «نمادهای ملی»، «دین» و «فرهنگ و ارزش‌های فرهنگی» نیز از توجه شایسته برخوردار نیستند؛بر این اساس برای شکل‌دهی، توسعه و تثبیت هویت ملی در جوانان،لازم است کتاب‌های درسی به‌عنوان ابزار کلیدی و مهمِ مقولة هویت ملی،بازنگری شود.

Machine summary:

از آن جا که دانش آموزان بيشتر وقت خود را در مدرسه ميگذارنند(صادق زاده و منادي، همان )، بايد گفت آموزش و پرورش يکي از مؤثرترين نهادهايي است که در تثبيت و تقويت هويت جوانان نقشي چشمگير دارد و يکي از بزرگترين مسئوليت هاي آن ، رسالت جامعه پذيري دانش آموزان است تا از اين طريق هويت ملي، ديني و قومي آنان را شکل دهد(شمشيري، ١٣٨٧: ١٧). (132 :1383 با توجه به اين که آموزش رسمي يکي از عوامل مؤثر بر هويت افراد جامعه است ، آموزش هدفمند، منابع درسي و معلمان ابزارهاي قدرتمندي هستند که ميتوانند با درونيسازي زبان مشترک و محتواي کتاب هاي درسي نقشي اساسي در تکوين و تقويت هويت فردي و اجتماعي ايفا کنند(معروفي و پناهي توانا، همان : ١٢٠). از اين رو، انتخاب کتاب هاي ادبيات فارسي به ويژه دورٔە متوسطه به عنوان دورٔە اصلي تشکيل و تثبيت هويت و تربيت شهروندي ضروري است (همان : ٨٩)؛ بنابراين در اين جستار نگارندگان تلاش دارند که مؤلفه هاي هويت ملي را در کتاب هاي فارسي دهم ، يازدهم و دوازدهم دورٔە جديد(چاپ سال ١٣٩٨) مورد کنکاش و بررسي قرار دهند تا از اين رهگذر به اين پرسش پاسخ دهند: کتاب هاي فارسي دورٔە متوسطۀ دوم تا چه حد پاسخگوي برآوردن نياز هويت ملي دانش آموزان است ؟ ادبيات و پيشينۀ پژوهش نوجواني نوجواني ٧ در اصطلاح روان شناسي دورٔە انتقال رشد جسمي و ذهني است که اساسا بين کودکي و قبل از بلوغ رخ ميدهد.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: