Abstract:
هدف حقوق مسوولیت مدنی جبران کامل زیان زیان دیده و بازگردانیدن او به
وضعیتش پیش از ورود زیان بوده است . با این حال، پس از آنکه طلب زیا ندیده
به موجب قواعد شناخته شده در حقوق مسوولیت مدنی به وجود آمد ، او
طلبکاری ساده و برابر با سایر طلبکاران خواهد بود . برای همین ، ممکن است
دیگر طلبکاران پیش دستی کرده و با وصول طلب خویش چیزی برای زیان دیده
باقی نگذارند . برای همین ، باید چاره ای اندیشید تا زیان دیده بدون نیاز به رقابت
با دیگران ، بتواند به طلب خویش دست یابد . برای تحقق این چاره ، به نظر
می رسد بتوان طلب زیان دیده را ممتاز شناخت . در واقع، همان گونه که م ی دانیم ،
طلب ممتاز ، طلبی است که به حکم قانون واجد حق تقدم یا حق تعقیب شده
است. حال اگر بتوانیم طل ب زیان دیده را نیز ممتاز بدانیم ، او می تواند پیش از
دیگران به طلب خویش برسد . در این راستا ، در این مقاله ، پیشنهاد می شود تا
طلب زیان دیده به حکم قانون گذار به عنوان طلب ممتاز شناخته شود تا راه
زیان دیده برای جبران زیانش آسان تر و هموارتر گردد.
Machine summary:
واژگان کليدي : طلب ممتاز، زيان ديده ، اصل جبران کامل خسارت ، حـق الجنايـه ، قانون دريايي * عضو هيئت علمي دانشگاه علوم قضايي و خدمات اداري ** دانشجوي دکتري حقوق خصوصي در دانشگاه علم و فرهنگ *** کارشناس ارشد حقوق خصوصي از دانشگاه علم و فرهنگ ١ـ مقدمه حقوق مسووليت مدني همواره در پي حمايت از زيان ديده بوده ، در اين راستا نيـز، اصـل جبران کامل خسارت تاسيس شده تا با جبران تمامي خسارت هـاي وارده بـه زيـان ديـده ، بتوان از وي در برابر عامل زيـان پـشتيباني کـرد و او را زودتـر بـه وضـعيت نخـستينش بازگرداند اما پس از آن که طلب زيان ديده به موجب قواعد مربوط بـه حقـوق مـسووليت مدني ايجاد شد، از اين پس ، او طلبکاري است که مي بايد همچون ساير طلبکاران در پـي وصول طلب خويش باشد.
حال ، جاي اين پرسش است که آيا مي توان همچنان که از قواعد حقوق مسووليت مدني به منظور حمايت از زيان ديده استفاده شد، از قواعد حقوق تعهدات نيـز بـه همـين منظور استفاده کرد؟ آيا دامنه حمايت حقوق مسووليت مدني به حقوق تعهدات نيـز قابـل گسترش است ؟ آيا اصل برابري طلبکاران ، چنين اجازه اي مي دهـد؟ آيـا شناسـايي طلـب زيان ديده به عنوان طلب ممتاز با مباني اين طلب سازگار است ؟ آيا مي تـوان از فقـه و يـا قوانين موجود، نمونه هايي را پيدا کرد که در آنها نيز، طلب زيان ديده به عنوان طلب ممتاز شناسايي شده ؟ اگر پاسخ اين پرسش ها مثبت باشد، چگونه مي توان اين پيشنهاد را اجرا کـرد؟ آيـا طلـب زيان ديده تنها داراي حق تقدم خواهد بود يا آن که مي توان بر مال معينـي از امـوال عامـل زيان ، براي زيان ديده حق تعقيب شناخت ؟ در نوشـتار پـيش رو تـلاش مـي شـود بـه ايـن پرسش ها پرداخته شود.