Abstract:
توسعه اقتصادی یک الزام سیاستی برای ایجاد توازن میان ملاحظات اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی است. قراردادهای سرمایهگذاری و توسعه پایدار روابط پیچیدهای با یکدیگر دارند. جنبههای متعددی از قراردادهای سرمایهگذاری دارای اثر مستقیم بر اهداف توسعه پایدار نظیر کاهش فقر و پایداری زیست محیطی هستند. از دیدگاه توسعه پایدار، برای رسیدن به یک مفاد قراردادی مطلوب، باید در کنار دغدغههای متعارف در خصوص درآمد دولت، میان تمامی موضوعات فرآیندی، اقتصادی و محیط زیستی قراردادها، توازن برقرار نمود. به طورکلی ضوابط محیط زیستی در قراردادهای نفت و گاز عمدتاً در پنج روش ارجاع به قوانین و مقررات ملی محیط زیستی، ارجاع به استانداردهای بینالمللی این صنعت، ارجاع به قوانین ملی و استانداردهای بینالمللی صنعت نفت و گاز، ارجاع به قوانین ملی یا استانداردهای صنعت و موافقت نامههای بینالمللی محیط زیست و ایجاد استانداردهای محیط زیستی خاص هر پروژه گنجانده می شود. درحال حاضر مفاد مربوط به مسائل محیط زیستی به تفصیل در قراردادهای سرمایهگذاری حوزه صنایع معدنی نفت و گاز مشاهده میگردند، ولی همچنان شکاف قابل توجهی در این زمینه وجود دارد. مهمترین مسئله در رعایت الزامات محیط زیستی، عدم سوزاندن گازهای همراه نفت است که یکی از دغدغههای اصلی محیط زیستی در ایران محسوب می شود. در این خصوص متأسفانه عملکرد ایران در سالهای گذشته مناسب نبوده و توجه به این موضوع و لزوم مدیریت آلایندهها مسئلهای اجتنابناپذیر است. همچنین، یکی از جنبههای مجهول حقوق بینالملل خصوصی محیطزیست، تعیین قانون حاکم بر جبران خسارات محیط زیستی است، در حالیکه قانون مدنی ایران در این زمینه مسکوت است. بنابراین همچنان این ضرورت وجود دارد که کشورهای نفتی ازجمله ایران علاوه بر تدوین قوانین و مقررات لازم برای نظارت و کنترل عملیات نفتی، سیستم نظارتی جامعی را بر اجرای قراردادهای بینالمللی نفتی، به خصوص برای اجرای شروط مرتبط با محیط زیست، اعمال کنند.
Sustainable development is a policy requirement to balance economic, social and environmental considerations. Investment contracts and sustainable development have complex relationships with each other. Several aspects of investment contracts have direct impact on sustainable development goals such as poverty reduction and environmental sustainability. From the perspective of sustainable development, achieving good contract provisions together with typical concerns about Government oil reveneues, necessarily requires a balanced consideration of the above-mentioned issues. Multiple processes and environmental issues in Natural Resources Investment contracts show that these contracts are not only business documents but also a tool for public policy. This consideration has important implications: First, the investment contracts should possess the transparency charater. Secondly, from the perspective of sustainable development, creating ways to maximize the positive linkages to domestic economy is of utmost importance. Investment contracts can pursue the goals of increasing employment and creating business opportunities. Finally, in the environmental sector, investment contracts often determine the responsibility for environmental damage as well as the venue of any disputes and claims related to environmental issues.