Abstract:
از اصول معاشرت، معاشرت بر مدار «معروف» است. معروف، هر کاری است که به دید عقل و نقل، نیکو و زیبا باشد و منکر هر کاری است که نزد عقل و نقل ناشناخته باشد. معروف، همه اموری را که عنوان هایی مانند خیر، صلاح، فلاح، جمیل و حسن بر آنها منطبق اند، دربرمی گیرد و با همین معیار، اموری که عنوان هایی مانند شر، فساد و قبیح بر آنها منطبق اند، منکرند. معاشرت معروف مدار معنایی گسترده تر از قانونمداری و عدل گرایی دارد و افزون بر رعایت حق قانونی و عادلانه، کارهای متعالی اخلاقی را نیز دربرمی گیرد. در قرآن کریم، معروف مداری در مصادیقی از معاشرت یاد شده است: در معاشرت با همه مردم؛ با پدر و مادر؛ با زنان؛ با اقشار آسیب پذیر؛ در سخن گفتن؛ در وصیت؛ در قصاص و دیه.
One of the principles of leading a social life is to behave others in an honorable manner. Maroof means honorable manner and is applicable anything that is suitable and beautiful in the eyes of reason and narration, and Munkar means wrongdoing and is means everything that is unknown to reason and narration. Maroof includes all matters to which titles such as good, righteousness, well-being, beauty, and goodness apply, and by the same criterion, Monkar applies to all titles of evil, corruption, and ugliness. Honorable consorting has a broader meaning than the rule of law and justice, and in addition to the observance of legal and just rights, it includes moral transcendental acts as well. In the Holy Qurchr('39')an, the examples of honorable consorting are many including: with people, with one’s parents, with wives, with vulnerable groups; and in speaking, in writing a will and In retribution and in execution of penalty
Machine summary:
(جوادي آملي، 1386: 20 / 429) يکي از شواهد قرآني بر اينکه عنوان «معروف»، عنوانهايي مانند «جميل: زيبا» را دربرميگيرد اين است که قرآن کريم درباره زنان طلاق دادهشده، دو گونه تعبير دارد: در سوره بقره فرمان «تسريح به معروف: رهاسازي بهخوبي» ميدهد: «سَرِّحُوهُنَّ بِمَعْرُوفٍ: (بقره / 231؛ جوادي آملي، 1386: 11 / 303) بهگونه پسنديده رهايشان كنيد» و در سوره احزاب در فرماني مشابه از «سَراح جميل: رهاسازي زيبا» سخن ميگويد و بهجاي كلمه «معروف» واژه «جميل» يعني زيبا ميآورد: «سَرِّحُوهُنَّ سَراحاً جَميلاً: (احزاب / 49) با خوبي و زيبايي (بيهيچ نزاع و ستيز و آزاري)، آنان را رها کنيد».
معروفمداري در معاشرت با همه مردم گرچه در قرآن کريم تعبير «عَاشِرُوا النَاسَ بِالمَعرُوفِ» و مانند آن نيامده است، بلکه اينگونه تعبير درباره معاشرت با همسران (زنان) به شکل «عَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ» آمده است، (نساء / 19) شواهدي وجود دارد که معاشرتِ معروفمدار با همه مردم مورد ترغيب قرآن کريم است و به معاشرت با زنان اختصاص ندارد: الف) رهنمود قرآني «قُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا»، (بقره / 83) بدينمعناست که با همه مردم، چه مؤمن و چه كافر، خوش زبان باشيد و با نيکي معاشرت و تعامل کنيد.
ب) فرمان «امربهمعروف» که در قرآن کريم بسيار به آن اهميت داده شده بهخوبي نشان ميدهد که فرمان «معاشرت به معروف» نيز همگاني و در همه زمينههاست؛ زيرا چگونه ميشود انسان مسلمان موظف به امر به همه معروفها و نهي از همه منکرها و همچنين مأمور به امربه معروف و نهي از منکر نسبت به همگان باشد؛ ولي خود وظيفه معاشرت به معروف و عمل به معروف نداشته باشد، که در اين صورت مصداق آيه کريمه خواهد بود: يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُون * كَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُون.