Abstract:
زمینه و هدف: کتاب «غرر درر»، اثر ابوالبرکات حسینی سمرقندی (زنده در نیمۀ دوم قرن پنجم هجری)، یکی از متون ادبی - اخلاقی است که با وجود دارا بودن حکایات آموزنده از صدر اسلام و گفتار بزرگان امّت از پیامبر و صحابه و امامان گرفته تا اولیا و مشایخ، متاسفانه با گذشت قرنها از نگارش آن و داشتن نسخههای خطّی ارزشمند، تا کنون تصحیح و منتشر نشده است. هدف این پژوهش بررسی ویژگیهای سبکی این کتاب در سه سطح زبانی، ادبی و فکری است.
روش مطالعه: پژوهش حاضر با روش تحقیق «توصیفی - تحلیلی» و ابزار «کتابخانهای» انجام شده است.
یافتهها: با بررسی مشایخ و استادان روایت وی و دورۀ حیات و سال فوت آنها و شخصیتهایی که در کتاب از آنها یاد شده، پی برده شد که نویسندۀ «غرر درر» در قرن پنجم هجری بدنیا آمده است. با بررسی ویژگیهای سبکی کتاب، روشن شد که نویسنده در نگارش کتاب، پایش را از زبان معیار آن دوره، فراتر نگذاشته است.
نتیجهگیری: نثر کتاب، ساده و مرسل است، به دور از صنایع و قیود لفظی خاص و رها از هرگونه تصنّع و تکلّفی. از نظر اعتقادی و کلامی نیز میتوان حسینی سمرقندی را «صوفی سنّیمذهب ماتریدی» دانست که ارادت ویژهای به اهل بیت پیامبر - علیهم السلام - داشته است. کتاب از لحاظ ساختار و محتوا به سبک «تنبیه الغافلین» ابواللیث سمرقندی تدوین شده است.
BACKGROUND AND PURPOSE: The book of ‘ Ghorare Dorar ‘, the work of ‘ Abu-Al- Barakat Hosseini Samarkandi ‘ ( alive in the second half of the fifth century AH ) is one of the moral-literary texts that despite having instructive anecdotes from the beginning of Islam and the speech of the elders of the people, from the Prophet and his companions and Imams to the saints and elders, unfortunately, after centuries of writing and having valuable manuscripts , it has not been corrected and published. The purpose of this study is to examine the stylistic features of this book at three levels ; linguistic, literary and intellectual .
METHODOLOGY: The present research has been done with descriptive-analytical method and library tools .
FINDINGS: By examining the elders and professors of his narration and the period of their life and year of death and the personalities mentioned in the book , it was discovered that the author of the ‘ Ghorare Dorar ‘ was born in the fifth century AH . Examining the stylistic features of the book , it became clear that the author did not go beyond the standard language of that period in writing his book .
CONCLUSION: The prose of the book is simple and sent , away from special techniques and special verbal restrictions and free from any artificiality and obligation. From a doctrinal and theological point of view the author can be considered a Sunni Sufi who has had a special devotion to the family of the Prophet (peace be upon him ) . In terms of structure and content , the book has been compiled in the style of ‘ Tanbih-Al-Ghafelin’ by ‘ abu-Al-leithe Samarkandi’ .
Machine summary:
بررسي ويژگيهاي سبکي «غُررِ دُرر» حسيني سمرقندي حسين پورشريف ، رضا فهيمي (نويسندة مسئول )، منيژه فلاحي گروه زبان و ادبيات فارسي، دانشکدة علوم انساني، واحد ساوه ، دانشگاه آزاد اسلامي، ساوه ، ايران چکيده : زمينه و هدف : کتاب «غررِ درر»، اثر ابوالبرکات حسيني سمرقندي (زنـده در نيمـۀ دوم قـرن پنجم هجري)، يکي از متون ادبي - اخلاقي است که با وجود دارا بودن حکايات آموزنده از صدر اسلام و گفتار بزرگان اُمّت از پيامبر و صحابه و امامـان گرفتـه تـا اوليـا و مشـايخ ، متأسـفانه بـا گذشت قرنها از نگارش آن و داشتن نسخه هاي خطّي ارزشمند، تا کنون تصحيح و منتشر نشده است .
بحث و بررسي دربارة مؤّلف و کتاب نام و نسب و القاب مؤّلف «غرر درر»، بر پايۀ برخي نسخه هاي کتاب و منابع نسخه شناسـي چنـين اسـت : نسـخۀ کتابخانۀ کاظميني يزد: «أبي البرکات محمّدبن احمد الحسيني السمرقندي » (غرر و درر، برگ ١ و ٢٦٢)؛ نسـخۀ کتابخانۀ مرعشي : «شريف ابوالبرکات محمّدبن احمدبن محمّد الحسيني » (احاديث و اخبار، برگ ١)؛ «ابوالبرکـات محمّدبن احمدبن محمّد حسيني سمرقندي » (فهرست نسخه هاي خطي کتابخانۀ ميرزامحمّد کاظميني ، حسيني اشکوري ، ج ٢: ص ١٥٢)؛ «ابوالبرکات محمّدبن احمد حسيني» (فهرسـت نسـخه هـاي خطـي کتابخانـۀ عمـومي حضرت آيت الله مرعشي نجفي، حسـيني اشـکوري ، ج ٧: ص ١٨٤)؛ « ابـي البرکـات محمّـدبن أحمـدبن محمّـد الحسيني » (الآثار الخطيۀ في المکتبۀ القادريۀ، رؤوف ، ج ٥: ص ٧؛ نشريۀ نسخه هاي خطي کتابخانۀ مرکزي دانشگاه تهران ، دانش پژوه و افشار، ج ٧: ص ٥٢٨).