Abstract:
مقاله حاضر به بررسی اعداد در متنهای پیشگویانه در زبان پهلوی پرداخته است که مطالبی را مربوط به آینده پیشبینی می کنند؛ آینده ای که ممکن است آخرزمان باشد و یا وقایع مربوط به دوره پادشاهی باشد که بعد خواهد آمد و یا حتی وقایع بعد از مرگ. در این مقاله موضوع اعداد و تفاوت های آن در متون زبان پهلوی بررسی شده است. در متون پهلوی و در آثاری مانند بندهش، گزیدههای زادسپرم، زند وهومن یسن، ارداویراف نامه و آثاری که جاماسب در آنها حضور دارد، اشاراتی درباره پیشگویی وجود دارد. از شاخصه های مهم این متون، اشارات به اعداد مختلف و یا تکرار برخی از این اعداد است و گاهی اشاره به اعدادی که در متون مختلف برای یک واقعه ذکر می شود؛ درحالی که باهم تفاوت دارند. این مقاله به روش کتابخانه ای و توصیفی نوشته شده و هدف این بوده که در آن اعدادی که در حوزه پیشگویی مهم بوده اند، بررسی شوند و این نتایج حاصل شده است: برخی از اعداد تکراری هستند مانند هزاره های سوشیانت، سه، چهار، هفت و یا سی و چهل. برخی از اعداد در متون مختلف برای یک واقعه متفاوتند مانند دوره های آفرینش و یا سختی های پایان هزاره. این تفاوت ها از یک متن به متن دیگر غالبا به این دلیل ایجاد شده اند که نویسندگان متون ناگزیر شده اند برای تطبیق پیشگویی ها برخی مطالب را تغییر دهند و یا دلایل دیگری که در این مقاله بررسی شده اند.
The present paper reviews the variation of numbers in prophetic texts
in Pahlavi language, texts that predict future events: this future may be
the end of the world, or events related to the period of a kingdom that
will come henceforth, or even the events after death. This article
studies the issue of numbers and their variations in Pahlavi texts. There
are references to prediction in works such as Bundahishn, Zadspram
selections, Zand-I Wahman Yasn, Book of Arda Viraf, and works
where Jamasp is present. Among the important features of such works
are the references to various numbers or repetition of some, or
allusions to numbers that have been mentioned in other texts for a
particular event while not similar. This article has been written in a
descriptive and library research method and has examined the numbers
that were important in the field of prediction and the following results
have been obtained:some numbers are repetitive such as the
Saoshyant millennium, three, four, seven, or thirty and forty. Some
numbers vary in different contexts for the same event such as periods
of creation or the end-the-millennium hardships. These differences
from one text to another are often produced because the authors of the
texts had to change some contents to match predictions or because of
some other reasons that have been investigated by the present article.
Machine summary:
بسیاری از چهره های تاریخی دورة ادبیات پهلوی ، در ادبیات فارسی تغییر و تحول یافته و یا شخصیت هایی اضافه شده و کم شده است و در برخی از شخصیت هـا نیـز تحـولاتی ایجادشـده است ؛ برای نمونه در تشریح اوضاع دورة هزارة سوشیانت اشاره شده که گرز گرشاسب در روایـات پهلوی گرز نیک آخته بوده و در زند و هومن یسن گـرز پیروزگـر و در دوره هـای بعـد هـم گـرز گرشاسب به سام نسبت داده شده است و این به دلیل تحول شخصیت گرشاسب به سه شخصیت سام و نریمان و گرشاسب بوده است (سرکاراتی ، ١٣٧٨: ١٢١).
تاوادیا در فصل سیزدهم کتاب زبان و ادبیات پهلوی (فارسی میانه ) در فصل سیزدهم به متن های پایان جهان اشاره دارد و به زند وهومن یسن ، جاماسپ نامه و ایاتکـار زریـران اشـاره میکند (تاوادیا، ١٣٤٨: ١٦٦-١٧٧).
این امر نشان می دهد که مسائل مربوط به آیین و یا پیشگویی همیشـه ثابت بوده و در زمرة اصول این متون هستند و با تغییر از یک متن به متن دیگر تغییر نمی کننـد؛ برای نمونه ، این که یک دوره در سنت زردشـتی ١٢٠٠٠ سـال اسـت ، موضـوعی اسـت کـه در بسیاری از متون نیز تکرار شده و یا این که در همۀ متون گفته شده پس از زردشت و در پایان هر تفاوت اعداد در متون پیشگویانۀ زبان پهلوی ٣٧ هزاره ای یکی از فرزندان او ظهور میکند و یا این که هرکدام از این فرزندان در ٣٠ سـالگی بـه همپرسگی اورمزد میرسد.