سنجش و ارزیابی نابرابری مناطق شهری در برخورداری از شاخص‌های ترکیبی توسعه (مطالعه موردی: کلان‌شهر اهواز) Journal Article

Writer: محقق، زهرا ؛ رضوی، سیده معصومه ؛ رمضان‌پور اسعدیه، خاطره ؛

مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای زمستان 1399، دوره اول - شماره 2 (‎18 page(s) - From 47 to 64 )

Keywords: نابرابری فضایی برنامه ریزی منطقه ای الکتره کلان‌شهر اهواز regional planning Ahvaz Metropolis ELECTRE Spatial inequality

fa en

Abstract:

شناخت نابرابری فضایی و عدم تعادل منطقهای در چارچوب محدوده‌های مختلف جغرافیایی و سیاست‌گزاری در جهت رفع و کاهش آن از مقولات بسیار مهم برنامه ریزی منطقه‌ای به شمار می‌آید. ابعاد نابرابری فضایی در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، درمانی و غیره قابل بحث است. از این رو، نیل به پیشرفت و توسعه‌ی فراگیر در آینده، مستلزم شناخت موقعیت مناطق و نواحی در ابعاد مختلف است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف سنجش نابرابری فضایی درون شهری کلان‌شهر اهواز در برخورداری از شاخص‌های ترکیبی توسعه انجام شده است. با توجه به مولفه‌های مورد بررسی، رویکرد مطالعاتی حاکم بر این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. این پژوهش سعی دارد با استفاده از 54 متغیر و با بهره‌گیری از مدل ELECTRE سطح بندی و میزان نابرابری‌های موجود را میان مناطق کلان‌شهر اهواز تعیین نماید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد پراکنش توسعه، نامتعادل بوده و بین مناطق، از نظر توسعه یافتگی نابرابری و شکاف وجود دارد و این نابرابری در بخش‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، خدماتی، بهداشتی- درمانی و کالبدی خود را نشان می‌دهد. به طوری که بر اساس نتایج حاصل از تکنیک الکتره، منطقه‌ی 2 در سطح برخوردار، مناطق 1 و 3 در سطح نیمه برخوردار، منطقه‌ی 4 در سطح کم برخوردار و مناطق 6، 7 و 8 در رده‌ی محروم یا عدم برخوردار قرار گرفته‌اند؛ بنابراین برای کاهش میزان نابرابری‌های توسعه یافتگی در کلان‌شهر اهواز براساس یافته‌های پژوهش، پیشنهاد می‌شود توزیع شاخص‌های توسعه به سمت رشد متوازن هدایت شوند.

Recognition of spatial inequality and regional imbalances in the context of different geographical areas and policy-making to eliminate and reduce item is one of the most important categories of regional planning. The dimensions of spatial inequality in various economic, social, medical, and other fields are debatable. Therefore, achieving comprehensive progress and development in the future requires recognizing the position of regions and areas in different dimensions. In this regard, the present study has been conducted to measure the spatial inequality of the metropolitan area of Ahvaz in terms of possessing a combination of development indicators. According to the studied components, the article approach of this study is "descriptive-analytical". This study tries to determine rating and measuring of inequalities amone the regions of Ahvaz city using 54 variables and applying the ELECTRE model. The results of this study show that the distribution of development is unbalanced and there are inequality and gap between regions in terms of development, and this inequality appears to be in different sectors of social, economic, service, health, and physical. According to the results of the electrical technique, region 2 is at the level of enjoyment, region 1 and 3 are at the level of semi-enjoyment, region 4 is at the level of low enjoyment, and regions 6, 7, and 8 are in the category of deprived or lack of enjoyment; Therefore, to reduce the level of development inequalities in Ahvaz؛based on the research findings, it is suggested that the distribution of development indicators Should be directed towards balanced growth.

Machine summary:

49 مطالعات توسعه پیدار شهری و طقه ای من دوره ١، شماره ٢، شماره پیاپی٢، زمستان ١٣٩٩ نگاهی کوتاه به روند توسعه ی شهری اهواز در دهه های اخیر، به ویژه در طول برنامـه صـنعتی شـدن کشـور، بـه خوبی نشان می دهد کلان شهر اهواز همانند بسیاری از شهرهای بزرگ ایران همراه با رشد کالبدی، بـا افـزایش فقـر و محرومیت و نابرابری اجتماعی زیادی روبرو است . لذا پژوهشگر در پی پاسخ به این پرسش است ؛ - مناطق شهری کلان شهر اهواز در برخورداری از شاخص های ترکیبی توسعه در چه وضعیتی قرار دارد؟ مبانی نظری عدالت فضایی عدالت در کلیتی فراگیر به رعایت حقوق برابر انسان ها یا بازیگران اجتماعی، حفظ و پاسداری از کرامت انسـانی آن ها، تأمین نیازهای اولیه ی زندگی و عزت نفس اجتماعی آن ها توجه وافـی دارد و ازآن رو دسـتیابی بـه آن اسـطوره ای فراموش شده ، خاطره ای تاریخی و آرمانی دور از دسترس ملحوظ میگردد (مرصوصی، ٣٤:١٣٨٢). 55 مطالعات توسعه پیدار شهری و طقه ای من دوره ١، شماره ٢، شماره پیاپی٢، زمستان ١٣٩٩ یافته های پژوهش در این تحقیق برای رتبه بندی مناطق کلان شهر اهواز ابتدا ماتریس تصمیم که مشتمل بـر ٥٤ سـتون (تعـداد متغیرها) و ٧ سطر (تعداد مناطق ) است ، تشکیل شد. پراکنش شاخص های کالبدی در مناطق کلان شهراهواز 57 مطالعات توسعه پیدار شهری و طقه ای من دوره ١، شماره ٢، شماره پیاپی٢، زمستان ١٣٩٩ ارزیابی مناطق کلان شهر اهواز با استفاده از تکنیک الکتره این تکینک در اواخر دهه ١٩٨٠ مطرح شد و به عناون یکی از فنون MADM، مورد توجه قرار گرفت (لطفـی و شعبانی، ٢٠:١٣٩١).

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: