Abstract:
پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت ادراک ذهنی شهروندان از کیفیت فضاهای سبز پیاده راههای شهری صورت گرفته است تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت عناصر زیستی ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، از نوع پژوهشهای کمّی و ازنظر نحوهی گردآوری دادهها، از نوع پژوهشهای میدانی محسوب میشود. جامعهی آماری این پژوهش را تمامی عابران پیاده تشکیل داده است. با توجه به مشخص نبودن تعداد جامعه آماری، از روش نمونهگیری برای جامعه نامحدود استفاده شده و 380 نفر به روش تصادفی انتخاب گردید. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 884/0 برای تربیت، 889/. ولیعصر و 901/0 برای پیادهراه ارک به دست آمد. تحلیل دادههای پژوهش با استفاده از تحلیل عاملی نشان داد که مجموع 34 متغیر توانایی تبیین 66/95 درصد از تغییرات واریانس کلی را دارند. نتایج آزمون MANOVA نیز نشان داد که بین پیاده راههای سهگانه از نظر کیفیت ادراک ذهنی از عناصر زیستمحیطی تفاوت معناداری وجود دارد و در این میان، میزان همبستگی در پیادهراه تربیت بیشتر از پیاده راههای ولیعصر و ارک بوده است. در نهایت نتایج آزمون رگرسیون نشان داد که از نظر میزان معناداری، به ترتیب متغیرهای درختکاری و گلکاری، بهداشت محیط، موجودات زنده، آب، شهرسازی و اقلیم خرد شهری قرار دارند. با توجه به یافتههای پژوهش پیشنهادهای کاربردی پژوهش با محوریت درختکاری و گلکاری بهمنظور تقویت زیباییشناختی و تقویت بهداشت محیط به منظور رعایت بهداشت پیادهراهها ارائه گردید.
This study aimed to investigate the factors affecting the quality of citizens' subjective perception of the quality of green spaces in urban sidewalks to provide suggestions for improving the quality of biological elements by considering the perceptions of citizens. In terms of nature, the present study is a quantitative research and in terms of data collection, it is field research. The statistical population of this study is all pedestrians. Due to the uncertainty of the statistical population, the sampling method was used for an unlimited population, and 380 people were randomly selected. The reliability of the questionnaire using Cronbach's alpha formula 0.884 for Tarbiat, 0.889 for Valiasr and 0.901 was obtained for the Ark. Analysis of research data using factor analysis showed that a total of 34 variables were able to explain 95.66% of the variance of the total variance. The results of the MANOVA test showed that there was a significant difference between the three sidewalks in terms of the quality of subjective perception of environmental elements, and in the meantime, the correlation rate on the Tarbiat sidewalk was higher than Valiasr and Ark. Finally, the results of the regression test showed that in terms of significance, the variables of tree planting and flowering, environmental health, living organisms, water, urban planning, and urban microclimate are in order, respectively. According to the findings of the research, practical research proposals with the focus on arboriculture and floriculture were presented to strengthen the aesthetic and ecological health to observe health of sidewalks.
Machine summary:
تبيين کيفيت ادراک ذهني شهروندان از کيفيت عناصر زيست محيطي پياده راههاي شهري مطالعه موردي: کلانشهر تبريز محمدابراهيم رمضاني*، استاديار گروه مهندسي محيط زيست ، واحد تبريز، دانشگاه آزاد اسلامي، تبريز، ايران و مرکز تحقيقات مديريت پايدار حوضه درياچه اروميه ، واحد تبريز، دانشگاه آزاد اسلامي، تبريز، ايران تاريخ دريافت : ٩٩/١/٢٤ تاريخ پذيرش: ٩٩/٣/٢٦ چکيده پژوهش حاضر با هدف بررسي عوامل مؤثر بر کيفيت ادراک ذهني شهروندان از کيفيت فضاهاي سبز پياده راههاي شهري صورت گرفته است تا با در نظر گرفتن ادراکات شهروندان پيشنهادهايي براي بهبود کيفيت عناصر زيستي ارائه نمايد.
نتايج آزمون MANOVA نيز نشان داد که بين پياده راههاي سه گانه از نظر کيفيت ادراک ذهني از عناصر زيست محيطي تفاوت معناداري وجود دارد و در اين ميان، ميزان همبستگي در پيادهراه تربيت بيشتر از پياده راههاي وليعصر و ارک بوده است .
از طرفي، امروزه تمايل به خريد، تماشاي ويترين مغازهها، قدم زدن با دوستان، دفع خستگي روازنه و لذت بردن از فضاهاي شهري و مخصوصا فضاهاي تاريخي نيز در بين شهروندان مشهود است (٧٧ :٢٠١٩ ,Majnouni-Toutakhane &Zaheri )، لذا ترکيب احساس نياز به فضاها سبز شهري و تمايل به خريد منجر به اين شده که پياده راههاي شهري بتوانند از طريق فراهم آوردن تمامي عناصر زيست محيطي، خريد و بناهاي تاريخي، بهترين گزينه براي شهروندان باشند (٤٥٢ :٢٠١٩ ,Bamkole &Jennings ).
در نهايت نتايج يافته هاي پژوهش با استفاده از آزمون رگرسيون چند متغيره نشان داد که ضريب هريک متغيرهاي زيست محيطي در شکل گيري ادراک ذهني شهروندان از کيفيت عناصر زيستي محيطي اين فضاها به ترتيب برابر است با درختکاري و گل کاري (٧/٧٥)، بهداشت محيط (٧/٥٣)، موجودات زنده (٧/١٥)، آب (٦/٧٤)، شهرسازي (٥/٨٠) و خرد اقليم شهري (٥/٤٤).