تحلیل و مقایسۀ عناصر موسیقایی در غزلیات سعدی و رهی معیری Journal Article

Writer: آقاحسینی، حسین ؛ نیازی، شهرزاد ؛

مطالعات زبان و ادبیات غنایی زمستان 1394، سال پنجم - شماره 17 (‎18 page(s) - From 7 to 24 )

Keywords: سعدی غزلیات رهی معیری عناصر موسیقایی غزل رهی موسیقی غزل‌های سعدی قافیه ردیف

Abstract:

رهی معیری از شعرا و ترانه‌سرایان معروف معاصر است که با مطالعۀ غزلهای سعدی، حافظ، مولوی و عراقی خود را از چشمۀ فیاض شعر پیشینیان سیراب کرد و یکی از غزل‌سرایان مشهور معاصر ایران شناخته شد. روانی، انسجام و خیال انگیزی سخن او آن گونه است که شعر او به سبک سخن سعدی نزدیک می‌شود؛ از این رو در این پژوهش کوشش شده است عناصر موسیقایی غزلیات این دو شاعر با توجه به موسیقی بیرونی، کناری، درونی و معنوی با ارائة میزان کاربرد آنها در یک تحلیل مقایسه‌ای بررسی گردد. با مطالعه و تحقیق انجام شده این نتیجه حاصل شد که سعدی و سپس رهی با بهره گیری از عناصر موسیقی افزای سخن بر زیبایی و شیوایی و تأثیر کلام خود افزوده‌اند؛ اگرچه اختلافاتی در شیوۀ بیان و کاربرد عناصر موسیقایی از نظر ساختار و شکل سخن دیده می‌شود.

Machine summary:

رواني، انسجام و خيال انگيزي سخن او آن گونه است كه شعر او به سبك سخن سعدي نزديك مي‌شود؛ از اين رو در اين پژوهش كوشش شده است عناصر موسيقايي غزليات اين دو شاعر با توجه به موسيقي بيروني، كناري، دروني و معنوي با ارائة ميزان كاربرد آنها در يك تحليل مقايسه‌اي بررسي گردد. با مطالعه و تحقيق انجام شده اين نتيجه حاصل شد كه سعدي و سپس رهي با بهره گيري از عناصر موسيقي افزاي سخن بر زيبايي و شيوايي و تأثير كلام خود افزوده‌اند؛ اگرچه اختلافاتي در شيوۀ بيان و كاربرد عناصر موسيقايي از نظر ساختار و شكل سخن ديده مي‌شود. بدين منظور پنجاه غزل از هر يك انتخاب گرديد و با تحليل آماري و بسامدگيري و ارائه شواهد و نمونه‌ها، عناصر مختلف موسيقايي؛ از جمله: وزن، قافيه، رديف، صنايع لفظي و معنوي در شعر اين دو شاعر بررسي و از نظر شيوة به كارگيري و نقش آنها در ايجاد زبان شعري و ادبي و تأثيرپذيري رهي از غزل سعدي تبيين گرديد. جناس تام: کنار سعدی از آن روز کز تو دور افتاد, , از آب دیده تو گويی کنار جیحون است , , (سعدي،1385: 37) گوهر اگر ز قطرة باران شود پدید, , با آفتاب و ماه ز یک گوهر است اشک , , (رهي معيري،1385: 98) كاربرد صنايع لفظي در شعر سعدي با عناصر صور خيال نيز توأم شده است؛ مثلاً در بيت زير «سر» با عبارت كنايي «سر ارادت داشتن» و «صورت» با «صورت نبستن» همراه است.

Download citation file :
(پژوهیار, , , )

Download PDF
Downlaod HTML

Shortlink:

Page: